Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ostatnich dniach przyznało promesę w wysokości 1,5 mln złotych na kompleksowe odrestaurowanie XVII-wiecznej synagogi w Chęcinach. Swój dawny blask odzyska ona jeszcze w tym roku. W obiekcie będzie się mieścić Centrum Pamięci i Kultury Żydowskiej, uczące tolerancji i szacunku wobec innych religii i kultur.

            O przekazaniu promesy przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformował oficjalnie podczas prasowego briefingu przed chęcińską synagogą żydowską poseł Krzysztof Lipiec. – Ta kwota, została przyznana jako promesa. To jest nic innego jak partycypacja w tzw. wkładzie własnym samorządu, który uzyskał wcześniej środki finansowe. W tym przypadku to pieniądze z Regionalnego Programu Operacyjnego w kwocie 5,2 mln złotych – przypomniał poseł Krzysztof Lipiec, podkreślając jednocześnie, że Chęciny to niezwykle ważne miejsce na mapie turystyczno-krajobrazowej nie tylko województwa świętokrzyskiego, ale i całej Polski. – Synagoga to ważne miejsce w historii tego miasta, ale to również ważne miejsce, które ma promować Chęciny. Cieszę się, że Chęciny dbają o swoje dziedzictwo kulturowe, że promują się w sposób doskonały w różnych kategoriach w Polsce.– dodał.

Łącznie jest już ponad 6.9 mln złotych dofinansowania

            Intensywne prace związane z odbudową, odrestaurowaniem i wyposażeniem synagogi już trwają. Koszt robót budowlanych opiewa na kwotę 7 milionów 950 tysięcy złotych. Na chwilę obecną gmina pozyskała do całości zadania 5,2 mln złotych środków unijnych z RPOWŚ na lata 2014-2020, ponad 217 tysięcy złotych z ministerstwa oraz właśnie dodatkową promesę w kwocie 1,5 mln złotych, czyli łącznie już 6.9 mln złotych dofinansowania do zaplanowanych wszystkich działań. – Kolejne 1,5 mln złotych rządowego dofinansowania na realizację tego zadania to dla nas bardzo duże wsparcie. Dziękuję serdecznie posłowi Krzysztofowi Lipcowi za ogromne zaangażowanie i pomoc w proces odrestaurowania tego unikatowego historycznie i kulturowo obiektu – mówił burmistrz Robert Jaworski.

Synagoga to obiekt o dużej wartości historycznej, kulturowej i sentymentalnej

            Jak podkreślał, XVII-wieczna synagoga żydowska w Chęcinach ma ogromną wartość historyczną. – Nawiązuje do czterowiekowej historii Żydów, którzy tu mieszkali, tu się rodzili i tu umierali, a dowodem ich istnienia w naszym mieście jest ta synagoga oraz cmentarz żydowski, który znajduje się na północnym stoku góry zamkowej. Poza wartością historyczną nawiązującą do kultury żydowskiej, budynek ten ma również dużą wartość sentymentalną dla mieszkańców Chęcin. To właśnie w nim w powojennej Polsce mieściło się kino „Marmury”. Przez lata swoją siedzibę miał tu także Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury i biblioteka. Tutaj odbywały się wszystkie posiedzenia sesji Rady Miejskiej w Chęcinach, tu organizowano różnego rodzaju wydarzenia kulturalne i spotkania z mieszkańcami. Był też czas, że mieścił się tu nawet Urząd Gminy i Miasta w Chęcinach, który musieliśmy przenieść do synagogi z powodu remontu, jaki przechodził gmach naszego ratusza – wspominał burmistrz Robert Jaworski. – Zależało nam na ocaleniu od zapomnienia tego historycznego pod wieloma względami budynku. Cieszę się, że po latach rozmów prowadzonych z gminą żydowską udało się nam przejąć obiekt na własność i ruszyć z jego odrestaurowaniem – mówi burmistrz Robert Jaworski.

Powstanie tu multimedialne Centrum Pamięci i Kultury Żydowskiej w Chęcinach

            W ramach zaplanowanych prac budynek dawnej synagogi przejdzie kompleksowy remont i przebudowę. Zyska nowy dach, elewację, schody, a także podłogi. Wszystkie prace od samego początku prowadzone są pod nadzorem konserwatora zabytków. Wnętrza zostaną zaaranżowane i dostosowane do potrzeb kulturalno-edukacyjnych, a obiekt stanie się Centrum Pamięci i Kultury Żydowskiej w Chęcinach. – Obejrzymy tu różnego rodzaju eksponaty nawiązujące do historii i kultury żydowskiej, a multimedialna możliwość poznawania historii bez wątpienia zaciekawi młodzież, która będzie mogła ją odkrywać przez pryzmat nowych technologii. Chcemy, aby odbywały się tu także wydarzenia kulturalne, koncerty, nie tylko muzyki klezmerskiej, spotkania i konferencje naukowe. Jestem przekonany, że Centrum Pamięci i Kultury Żydowskiej w Chęcinach przyciągnie wielu turystów, stając się kolejnym niezwykłym miejscem na mapie turystycznej regionu – podkreśla burmistrz Robert Jaworski.

            Obecnie w Synagodze trwają intensywne prace związane z odrestaurowaniem obiektu. Budynek pozbawiano już tynków zewnętrznych i wewnętrznych, odkryto zamurowane okna na babińcu, a w tzw. przybudówce zdemontowano strop pośredni i obniżono posadzkę. Zdemontowane zostały także zabytkowe elementy architektoniczne, które trafiły do renowacji. Już zaczęło się wykonywanie instalacji podposadzkowych, a dosłownie lada dzień wybudowane zostaną schody wewnętrzne, które trzeba było wyburzyć. Centrum Pamięci i Kultury Żydowskiej w Chęcinach ma być gotowe jeszcze w tym roku.

Agnieszka Olech