Informacja

0

Na podstawie § 18 ust. 3 Statutu Miasta i Gminy Morawica przyjętego uchwałą Nr II/5/18 Rady Miejskiej w Morawicy z dnia 27 listopada 2018 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2018 r. poz. 4057 ze zm.), zwołuję LXII sesję Rady Miejskiej w Morawicy, która odbędzie się 21 kwietnia 2023 r. (piątek) o godzinie 14.00 w Samorządowym Centrum Kultury i Biblioteki w Morawicy (ul. Spacerowa 7).  

Porządek obrad:  https://morawica.esesja.pl/posiedzenie/2d5f34c0-e512-4

Informujemy, że sesje będzie można zobaczyć na żywo za pośrednictwem transmisji online pod linkiem: http://morawica.esesja.pl/transmisje_z_obrad_rady

 

 

                                          /-/ Bartosz Kruk

                     Przewodniczący Rady Miejskiej w Morawicy

Siatkarski Turniej Charytatywny Mikstów dla Mikołaja Kobusa

0

Już w najbliższą sobotę 15 kwietnia 2023r. w Hali Sportowej w Bilczy rozegrany zostanie Turniej Charytatywny w Piłce Siatkowej Mikstów dla Mikołaja Kobusa. W rywalizacji wystartuje 9 zespołów. Drużyny zagrają w szczytnym celu jakim jest pomoc Mikołajowi. Podczas turnieju odbędzie się kiermasz ciast przygotowany przez Ochotniczy Hufiec Pracy. Start rozgrywek godzina 15:30. Szczegóły poniżej.

Uczestnicy:

  1. YOUNG STARS kapitan Piotr Wierzbicki
  2. URZĄD MARSZAŁKOWSKI kapitan Radosław Puchała
  3. RATOWNICY kapitan Tomasz Armański
  4. TEAM ZGODNY kapitan Mariusz Fałdziński
  5. STRAŻACY kapitan Bartosz Ramiączek
  6. NAUCZYCIELE kapitan Maciej Ściga
  7. LZS PIŃCZÓW kapitan Weronika Karcz
  8. ONE TEAM BILCZA kapitan Mariola Kubuś
  9. VOLLEY BILCZA kapitan Katarzyna Lurzyńska

Terminarz godzinowy:

15:00 Rozgrzewka (możliwość rozgrzewania się na hali 0,5h przed początkiem turnieju, mecze rozgrywane podczas turnieju są bezpośrednio jeden po drugim- podczas turnieju rozgrzewka we własnym zakresie, np. na korytarzu, wolnym boisku).

15:20 Ostateczny termin dostarczenia zgłoszeń

15:30 Rozpoczęcie rozgrywek

1. KOLEJKA

Team ZgodnyNauczyciele
LZS PińczówUrząd Marszałkowski
One Team BilczaRatownicy
StrażacyYoung Stars

pauza: Volley Bilcza

2. KOLEJKA

Volley BilczaTeam Zgodny
NauczycieleOne Team Bilcza
LZS PińczówYoung Stars
Urząd MarszałkowskiRatownicy

pauza: Strażacy

3. KOLEJKA

One Team BilczaTeam Zgodny
NauczycieleVolley Bilcza
StrażacyLZS Pińczów
RatownicyYoung Stars

pauza: Urząd Marszałkowski

4. KOLEJKA

Volley BilczaUrząd Marszałkowski
Team ZgodnyStrażacy
LZS PińczówOne Team Bilcza
NauczycieleYoung Stars

pauza: Ratownicy

5. KOLEJKA

One Team BilczaVolley Bilcza
StrażacyNauczyciele
RatownicyTeam Zgodny
Young StarsUrząd Marszałkowski

pauza: LZS Pińczów

6. KOLEJKA

StrażacyOne Team Bilcza
LZS PińczówVolley Bilcza
Urząd MarszałkowskiTeam Zgodny
NauczycieleRatownicy

pauza: Young Stars

7. KOLEJKA

StrażacyUrząd Marszałkowski
Team ZgodnyYoung Stars
NauczycieleLZS Pińczów
Volley BilczaRatownicy

pauza: One Team Bilcza

8. KOLEJKA

Volley BilczaStrażacy
One Team BilczaYoung Stars
LZS PińczówRatownicy
NauczycieleUrząd Marszałkowski

pauza: Team Zgodny

9. KOLEJKA

Team ZgodnyLZS Pińczów
Volley BilczaYoung Stars
One Team BilczaUrząd Marszałkowski
RatownicyStrażacy

pauza: Nauczyciele

 Około 20:00 zakończenie turnieju i dekoracja pucharowa najlepszych zespołów.

- 15-kwietnia.jpg

VIII Kielecki Marsz Katyński z udziałem policjantów

0

Dziś w całej Polsce uczczono pamięć zamordowanych przez NKWD. W kieleckim przemarszu upamiętniającym zdarzenia z 1940 roku, oddającym hołd pomordowanym, uczestniczyli m.in. świętokrzyscy policjanci na czele z Pierwszym Zastępcą Komendanta Wojewódzkiego Policji w Kielcach insp. Jarosławem Tokarczykiem. W VIII Kieleckim Marszu Katyńskim zorganizowanym przez Delegaturę Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach oraz Stowarzyszenie „Kielecka Rodzina Katyńska” uczestniczyli również przedstawiciele innych służb mundurowych, urzędów, samorządów, instytucji, uczniowie poszczególnych szkół oraz mieszkańcy miasta.

13 kwietnia w całej Polsce obchodzony jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Ludobójstwo, dokonane przez funkcjonariuszy NKWD na blisko 22 tys. obywatelach II Rzeczypospolitej, do dziś pozostaje niezabliźnioną raną. Wśród nich było 14,5 tys. jeńców wojennych – oficerów i policjantów – z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz 7,3 tys. więźniów aresztowanych na terenach okupowanych przez ZSRS.

Ku czci pomordowanych, po raz kolejny Instytut Pamięci Narodowej Delegatury w Kielcach oraz Stowarzyszenie „Kielecka Rodzina Katyńska” zorganizowali już VIII Kielecki Marsz Katyński. W uroczystościach w imieniu szefa świętokrzyskich policjantów udział wziął Pierwszy Zastępca  Komendanta Wojewódzkiego Policji w Kielcach insp. Jarosław Tokarczyk. W wydarzeniu tym uczestniczyli także przedstawiciele innych służb mundurowych, urzędów, samorządów, instytucji, „Kieleckiej Rodziny Katyńskiej”, Instytutu Pamięci Narodowej Delegatury w Kielcach, mieszkańcy miasta oraz uczniowie poszczególnych szkół.

Punktualnie o godzinie 12:00 uczestnicy wspólnie ruszyli ulicą Sienkiewicza, by dotrzeć na kielecki rynek, a ostatecznie na Skwer Pamięci Ofiar Katynia, gdzie odbyły się końcowe uroczystości. Została tam podniesiona flaga państwowa na maszt, wybrzmiał Polski Hymn Narodowy, zapłonęły znicze, a insp. Jarosław Tokarczyk wraz z delegacją świętokrzyskich policjantów złożył kwiaty upamiętniając Polaków, zamordowanych w czasie II wojny światowej przez radziecki urząd NKWD. 

Dodatkowo podczas przemarszu na Cmentarzu Partyzanckim pod pomnikiem Katyńskim oraz Sybiraków, przedstawiciele poszczególnych instytucji oraz funkcjonariusze również złożyli kwiaty i zapalili znicze.

Źródło: KWP w Kielcach / IPN

Upamiętniono Ofiary Katynia

0

13 kwietnia obchodzony jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Został on ustanowiony, aby upamiętnić zamordowanych przez sowieckie NKWD w kwietniu i maju 1940 roku. W 83. rocznicę tamtych tragicznych wydarzeń złożono kwiaty i zapalono znicze przed pomnikami w Kielcach, a ulicami miasta przeszedł Marsz Katyński.

W obchodach uczestniczył starosta kielecki, Mirosław Gębski. Wzięli w nich udział także przedstawiciele delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach oraz Stowarzyszenia „Kielecka Rodzina Katyńska” – organizatorzy wydarzenia. Obecny był również wojewoda świętokrzyski Zbigniew Koniusz.

Najpierw złożono kwiaty i zapalono znicze przed Pomnikiem Katyńskim na Cmentarzu Partyzanckim w Kielcach i przed Pomnikiem Sybiraków na Cmentarzu Starym. Następnie odbył się Kielecki Marsz Katyński. Uczestnicy wyruszyli z ulicy Sienkiewicza i przeszli na Rynek, gdzie odbyła się inauguracja Marszu. Następnie przemaszerowali ulicami centrum Kielc na Skwer Pamięci Ofiar Katynia przed Monument „Sen”.

Jak czytamy na stronie internetowej Instytutu Pamięci Narodowej o Zbrodni Katyńskiej „Wiosną 1940 r., wykonując uchwałę Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 r., sowiecka policja polityczna – NKWD – wymordowała blisko 22 tys. obywateli Rzeczypospolitej. Było wśród nich 14,5 tys. jeńców wojennych – oficerów i policjantów – z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz 7,3 tys. więźniów aresztowanych w okupowanej przez Związek Sowiecki wschodniej części Polski. Oficerów z obozu kozielskiego rozstrzelano w Katyniu, jeńców ze Starobielska – w Charkowie, natomiast policjantów z Ostaszkowa – w Kalininie. Kolejne egzekucje przeprowadzono w więzieniach w Mińsku, Kijowie, Charkowie i Chersoniu. Władze ZSRS postanowiły zgładzić tysiące bezbronnych Polaków, ponieważ nie ulegli oni prowadzonej wobec nich propagandzie i pozostali patriotami, gotowymi walczyć z sowieckim okupantem o wolną Ojczyznę. W 2007 roku Sejm RP na 13 kwietnia ustanowił Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.

Uroczystościom będą towarzyszyły inne uroczystości:

  • 21 kwietnia 2023 r., godz. 11.30 – uroczystość złożenia kwiatów przed pomnikiem ofiar Katynia, Charkowa i Miednoje w Hucie Szklanej u stóp Świętego Krzyża
  • Kwiecień 2023 r. – prezentacja wystawy „Miednoje – policyjny Katyń” w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Kielcach przy ul. Warszawskiej 5
  • 13 kwietnia – 24 maja 2023 r. – prezentacja wystawy „Zbrodnia Katyńska” na Skwerze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach


Organizatorzy: Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach oraz Stowarzyszenie „Kielecka Rodzina Katyńska”
Współorganizatorzy: Świętokrzyskie Stowarzyszenie Rodzina Policyjna 1939 r. w Kielcach oraz Kuratorium Oświaty w Kielcach

Szkolenia dotyczące cyberprzestrzeni

0

Jak korzystać z komputera i Internetu, jak bezpiecznie poruszać się w sieci. Tego mogą dowiedzieć się rodziny zastępcze, seniorzy, a także osoby niepełnosprawne z powiatu kieleckiego podczas cyklu bezpłatnych szkoleń w Starostwie Powiatowym w Kielcach.

Organizuje je Stowarzyszenie Świętokrzyski Fundusz Lokalny w Kielcach przy współpracy z Zakładem Doskonalenia Zawodowego w Kielcach oraz Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach.
Na pierwszym z zaplanowanych trzech szkoleń, uczestników powitał Członek Zarządu Powiatu w Kielcach Stefan Bąk.
– We współczesnym, zinformatyzowanym świecie umiejętność obsługi komputera jest wręcz niezbędna, bo ułatwia i usprawnia życie na wielu płaszczyznach. Bez wychodzenia z domu można, na przykład załatwić wiele formalności w urzędzie, czy w gminie, a to dzięki dokumentacji elektronicznej. Jednak, aby móc korzystać ze wszystkich udogodnień online, trzeba się najpierw przełamać i nauczyć obsługi komputera. Na to nigdy nie jest za późno – mówił Stefan Bąk.
Zajęcia komputerowe organizowane w kieleckim starostwie mają oswoić ich uczestników z komputerami, uczynić świat wirtualny bliższym i bezpieczniejszym. Poprzez zajęcia uczestnicy projektu będą mogli między innymi nauczyć się poruszać w Internecie, korzystać z komunikatorów internetowych, wyszukiwania informacji , posługiwania się e- usługami, internetowym kontem pacjenta, czy obsługą konta bankowego przez Internet. Ważnym aspektem szkoleń jest zwrócenie uwagi na bezpieczeństwo w sieci, zapoznanie się z metodologią konstruowania haseł do kont internetowych, podawania danych w Internecie, czy udostępniania wizerunku.
Pierwsze szkolenie poprowadził Michał Pańtak. Kolejne odbędą się 18 i 20 kwietnia.

Jest wykonawca budowy sali sportowej i rozbudowy boiska przy szkole w Bolminie. Umowa już podpisana!

0

 

Wszystko wskazuje na to, że marzenie uczniów i mieszkańców o nowoczesnej hali sportowej przy szkole w Bolminie nareszcie się spełni. Burmistrz Robert Jaworski właśnie podpisał umowę z wykonawcą budowy nowoczesnej i funkcjonalnej sali sportowej wraz z zapleczem szatniowo-sanitarnym, łazienkami i wyposażeniem. Dodatkowo przebudowane zostanie istniejące przy szkole trawiaste boisko sportowe. Na realizację zadania pozyskano pięć milionów złotych z rządowego dofinansowania w ramach Polskiego Ładu. Inwestycja ma być gotowa już w czerwcu przyszłego roku.

Data podpisania umowy z wykonawcą budowy sali przy bolmińskiej szkole bez wątpienia zapisze się złotymi literami na kartach historii miejscowości Bolmin. – To historyczna chwila, na którą nie tylko społeczność szkolna, ale i wszyscy mieszkańcy, a także członkowie działającego tu prężnie klubu sportowego czekali od lat – przyznał burmistrz Gminy i Miasta Chęciny Robert Jaworski podczas uroczystego podpisania umowy z wykonawcą milionowej inwestycji. – Szkoła w Bolminie została wybudowana 25 lat temu. Sześć lat temu przeszła całkowitą przemianę. Dzięki wysokiemu unijnemu dofinansowaniu przeprowadziliśmy kompleksową termomodernizację obiektu wraz z remontem wewnątrz. Szkoła jest sukcesywnie doposażana w nowoczesne pomoce dydaktyczne, uczniowie w Bolminie od dawna już mają dostęp do najwyższych technologii cyfrowych, dzięki którym mogą brać udział w prawdziwych lekcjach przyszłości, ucząc się chociażby programowania z wykorzystaniem robotów. Trzeba też podkreślić, że jest to szkoła, która prowadzi nauczanie dwujęzyczne. Są tu również niezwykle zaaranżowane przestrzenie szkolne, jak kolorowe korytarze, przyjazne sale lekcyjne, miejsca do odpoczynku i zajęć, czy kreatywne kąciki. Brakowało tylko sali gimnastycznej, ale to już niebawem się zmieni – zapowiada burmistrz.

Umowę z wykonawcą inwestycji burmistrz Robert Jaworski podpisał 12 kwietnia w Urzędzie Gminy i Miasta w Chęcinach wraz ze skarbnik Jadwigą Sinkiewicz. Wykonawcą generalnym „Rozbudowy infrastruktury sportowej przy Szkole Podstawowej w Bolminie” zostało Przedsiębiorstwo Budownictwa Ogólnego „KARTEL” S.A. Ze strony wykonawcy umowę swoim podpisem podczas spotkania sygnował wiceprezes Tomasz Sękiewicz. Jak poinformował, prace rozpoczną się niezwłocznie po przekazaniu przez gminę placu budowy. – W pierwszej kolejności zaczniemy oczywiście od fundamentów. Równolegle będziemy też prowadzić wiele innych prac. Dla nas będzie to sentymentalnie wyjątkowa budowa, ponieważ 25 lat temu budowaliśmy szkołę w Bolminie, a dziś los tak zrządził, że będziemy budować do tej szkoły salę sportową – mówił Tomasz Sękiewicz. Przypomniał też, że kiedy budowano placówkę przewidziano nawet drzwi, które miały być w przyszłości łącznikiem pomiędzy budynkiem szkolnym a halą. Teraz te drzwi zostaną wykorzystane właśnie do tego celu. – Oddając tamtą szkołę i napis nad drzwiami, że tutaj powstanie sala sportowa, to była dobra wróżba na przyszłość. I ona się dziś spełnia dzięki burmistrzowi Robertowi Jaworskiemu, który naprawdę od lat dba o gminę Chęciny na wielu obszarach – podkreślił Tomasz Sękiewicz.

W ramach inwestycji wybudowana zostanie sala gimnastyczna z boiskiem do gry o wymiarach 18 na 30 metrów. Pomieszczenie to będzie przeznaczone do gimnastyki, a także do gry w koszykówkę, siatkówkę, czy też w piłkę ręczną. Powstanie tu także zaplecze socjalne, szatnie i natryski. Całość zostanie połączona z budynkiem szkoły łącznikiem. Poza budową nowoczesnej i funkcjonalnej sali sportowej przebudowane zostanie także istniejące przy szkole trawiaste boisko sportowe, które zyska nową murawę. Rozbudowane będą trybuny, staną wiaty stadionowe dla drużyn, piłkochwyty oraz ogrodzenie i nowe bramki piłkarskie. Dodatkowo przebudowane będą schody. Umocniona i obsiana będzie też skarpa, a całość zyska energooszczędne oświetlenie.

Koszt inwestycji opiewa na kwotę blisko 9,9 mln złotych, z czego 5 mln złotych pokryje pozyskane przez władze gminy rządowe dofinansowanie w ramach Polskiego Ładu. – Od dawna już usilnie dążyliśmy do tego, aby ta sala sportowa powstała. Dzięki milionowemu dofinansowaniu mogliśmy w końcu ogłosić przetarg na wyłonienie wykonawcy zadania. Jestem przekonany, że nowoczesna baza sportowa bez wątpienia będzie zachęcać do aktywnego spędzania wolnego czasu. Moim zdaniem, sala sportowa w Bolminie stanie się nie tylko centrum sportowych, ale i kulturalnych wydarzeń tej miejscowości – zaznacza burmistrz, Robert Jaworski.

Jak zapowiada, budowa sali sportowej w Bolminie to początek podobnych inwestycji zaplanowanych przy innych szkołach. – Planujemy podobne obiekty wybudować także przy szkole w Polichnie, Tokarni i w Łukowej. Będziemy chcieli pozyskać na ten cel zewnętrzne dofinansowanie – poinformował burmistrz Robert Jaworski.

13 KWIETNIA – DZIEŃ OFIAR ZBRODNI KATYŃSKIEJ

0

 

(..) Jeszcze rosną drzewa, które to widziały

Jeszcze ziemia pamięta kształt buta smak krwi

Niebo zna język w którym komendy padały

Nim padły wystrzały, którymi wciąż brzmi(…)

 

Niech pamięć o Nich, nigdy nie zaginie…

Uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 listopada 2007 r. 13 kwietnia ustanowiony został Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.

II wojna światowa była jednym z najtragiczniejszych momentów w dziejach Polski i świata. Historia konfliktu zbrojnego, gdzie jedną z aren walk stała się Polska, przepełniona jest niezwykle bolesnymi wydarzeniami, związanymi z okupacją naszych terytoriów przez obce mocarstwa. 1 września 1939 r. na nasz kraj najechały z całą swoją potęgą Niemcy, zaś 17 września Związek Radziecki, realizując w ten sposób zapisy tajnego protokołu, zawartego w tzw. pakcie Ribbentrop-Mołotow. Na jego mocy dwa państwa podzieliły II Rzeczpospolitą pomiędzy siebie, powiększając swoje strefy wpływów.

Związek Radziecki, na czele którego stał Stalin, od momentu wkroczenia na polskie terytoria rozpoczął zbrodnicze akcje, wymierzone przeciwko ludności zamieszkujące wschodnie połacie naszego kraju. Działania wojsk radzieckich prowadziły do depolonizacji tych obszarów poprzez masowe aresztowania i wywózki w głąb komunistycznego imperium. Prowadzono z góry zaplanowany proces wyniszczania społeczeństwa poprzez eksterminację kolejnych grup społecznych, które władze ZSRR uważały za trzon polskości. Chodziło tu zarówno o ziemian i inteligencję, ale również bogatych rolników (tzw. kułaków) czy duchownych.

Inną z grup, w których komuniści upatrywali największego zagrożenia byli wojskowi oraz służby porządkowe. Tuż po wkroczeniu Armii Czerwonej na tereny Rzeczypospolitej Polskiej i przegranej w kampanii wrześniowej 1939 r. wielu oficerów, podoficerów i szeregowych Wojska Polskiego trafiło do miejsc odosobnienia jako jeńcy wojenni. Ponadto do więzień trafili także funkcjonariusze Policji Państwowej, Korpusu Ochrony Pogranicza, Straży Granicznej czy Służby Więziennej, a także urzędnicy państwowi, samorządowi, działacze konspiracyjnych organizacji politycznych, lekarze, nauczyciele, prawnicy, dziennikarze i duchowni.

Więźniów zgromadzono w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, a także w więzieniach NKWD rozsianych w różnych miejscach. Biuro Politycznej KC WKP(b), na czele z ludowym komisarzem spraw wewnętrznych Ławrentijem Berią wystosowało pismo do Józefa Stalina z prośbą o wyrażenie zgody na likwidację zatrzymanych. Dokument z 5 marca 1940 r. podpisali nie tylko wyżej wymienieni, ale również m.in. Kliment Woroszyłow (komisarz obrony), Wiaczesław Mołotow (komisarz spraw zagranicznych) czy Anastas Mikojan (komisarz handlu zagranicznego). Od tego momentu ruszyła machina zbrodni.

Na mocy wyroku rozpoczęto wywózkę więźniów do miejsc kaźni. 3 kwietnia 1940 r. rozpoczęto likwidację obozu w Kozielsku, zaś dwa dni później w Starobielsku i Ostaszkowie. Łącznie w lesie katyńskim, a także gmachach NKWD w Charkowie i Twerze (ówcześnie Kalinin) rozstrzelano 14 587 osób. Dodatkowo śmierć poniosło również około 7 300 Polaków, przebywających w więzieniach na terytoriach włączonych do ZSRR w dzisiejszej Ukrainie i Białorusi. Jednocześnie Sowieci przeprowadzili masową wywózkę rodzin ofiar, które w większości trafiły do Kazachstanu – łącznie ok. 61 tys. osób.

Zbrodnicze działania okupanta ze wschodu doprowadziły do likwidacji na masową skalę najbardziej wartościowej warstwy społeczeństwa. Zginęli bowiem ludzie, którzy stanowili o największej sile naszego Narodu, będąc jego cennym klejnotem. Oba reżimy – nazistowski i komunistyczny starały się zetrzeć pamięć o Polsce i Polakach, jednak dzięki niebywałemu patriotyzmowi i woli walki udało się przez lata opierać się przed wynarodowieniem.

Gmina Chęciny pragnie wpisać się w obchody tego święta. 13 kwietnia 2023 r. Zamek Królewski w Chęcinach zabłyśnie w barwach biało-czerwonych, oddając hołd wszystkim bestialsko zamordowanym w 1940 r.

 

Cześć i chwała Ich Pamięci

W Chęcinach uczczono pamięć ofiar zbrodni katyńskiej

0

 Kwiaty i znicz pod Pomnikiem Ofiar Hitleryzmu w Chęcinach złożyli burmistrz Gminy i Miasta Chęciny Robert Jaworski oraz przewodniczący rady Miejskiej w Chęcinach Tomasz Szczepanik.

Dziś mija 83 lata od sowieckiej zbrodni. Łącznie w lesie katyńskim, a także gmachach NKWD w Charkowie i Twerze (ówcześnie Kalinin) rozstrzelano 14 587 osób. Dodatkowo śmierć poniosło również około 7 300 Polaków, przebywających w więzieniach na terytoriach włączonych do ZSRR w dzisiejszej Ukrainie i Białorusi. Jednocześnie Sowieci przeprowadzili masową wywózkę rodzin ofiar, które w większości trafiły do Kazachstanu – łącznie ok. 61 tys. osób.