W Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach zainaugurowano rok kulturalny i sezon artystyczny 2024/2025 wręczając wybitnym regionalnym twórcom i artystom po raz 26. Świętokrzyską Nagrodę Kultury. Statuetkę z rąk Renaty Janik, Marszałka Województwa Świętokrzyskiego, Andrzeja Bętkowskiego, przewodniczącego Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego oraz Anity Koniusz, członka Zarządu Województwa Świętokrzyskiego otrzymało siedmiu twórców. Nagrodę I stopnia wręczono Arturowi Jaroniowi – artyście, dyrektorowi Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych, a nagroda honorowa trafiła do Gminy Bieliny. Gratulacje wszystkim laureatom złożyli także wicemarszałek Marek Bogusławski oraz członek Zarządu Województwa Andrzej Pruś.

Świętokrzyska Nagroda Kultury to nie tylko prestiżowe wyróżnienie, ale również doskonała okazja do promocji lokalnych artystów i ich twórczości.

– To szczególny moment, w którym możemy wspólnie celebrować osiągnięcia i pasję tych, którzy swoją twórczością wzbogacają naszą kulturę oraz inspirują kolejne pokolenia. To dzięki twórcom, artystom i animatorom kultury nasze życie staje się bogatsze, pełniejsze i bardziej kolorowe – mówiła marszałek Renata Janik. –  Gratulując wszystkim laureatom i nominowanym, życzę Państwu kolejnych twórczych pomysłów, niekończącej się energii i radości z każdego artystycznego sukcesu.

– Dziś, w tym szczególnym dniu, pragniemy uhonorować tych, którzy nie tylko tworzą, ale także dzielą się swoją pasją i wiedzą z innymi. Ich prace są dowodem na to, że sztuka potrafi łączyć ludzi, przekraczać granice i inspirować  do działania – dodał przewodniczący Sejmiku Andrzej Bętkowski.

– Świętokrzyska Nagroda Kultury to nie tylko wyróżnienie, ale także symbol uznania dla różnorodności talentów, które rozwijają się w naszym regionie. Dzisiejsze święto jest też Inauguracją Roku Kulturalnego i Sezonu Artystycznego Województwa  Świętokrzyskiego. Niech ten nowy sezon artystyczny dostarczy Widzom wielu duchowych wzruszeń, a Artystom przyniesie satysfakcję i zasłużone laury – podkreśliła Anita Koniusz , członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego.

W uroczystości wzięli udział wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Podkarpackiego Renata Knap, senator Krzysztof Słoń, zastępca Prezydenta Kielc Bartłomiej Zapała oraz przedstawiciele instytucji kultury z regionu.

Laureaci 26. edycji Świętokrzyskiej Nagrody Kultury

Nagroda I stopnia:

Artur Jaroń – artysta, pedagog, dyrektor Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego im. Krystyny Jamroz w Busku Zdroju. Artur Jaroń prowadzi bogatą działalność artystyczną od 40 lat. Jest pierwszym kielczaninem, który wystąpił w Carnegie Hall w Nowym Jorku (2005). Stale koncertuje we Włoszech, Francji, Niemczech, Austrii, Słowacji, Litwie, Danii, Szwecji. Od 2020 roku jest koordynatorem cyklu koncertów największych gwiazd polskich i światowych scen muzycznych  – Chopinowskich Inspiracji, odbywających się w ogrodzie włoskim Pałacu Biskupów w Kielcach. W 2023 roku nagrał płytę CD Chopinowskie Inspiracje z Łukaszem Długoszem i Agatą Kielar-Długosz. Za płytę z utworami kieleckiego kompozytora Karola Anbilda na fortepian i orkiestrę (z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Świętokrzyskiej pod dyrekcją Jacka Rogali), wydaną w  202 prze DUX, otrzymał nagrodę Radio France. Od 2021 roku jest też koordynatorem na województwo świętokrzyskie cyklu „Z Klasyką przez Polskę” prowadzonego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Nagrody II stopnia:

Paweł Opaliński – kielecki twórca dr hab, prof. UJK – realizator dzieła Genesis. W marcu 2024 roku  międzynarodowa komisja złożona z krytyków i kuratorów sztuki oraz reprezentantów najważniejszych dziedzin branży kreatywnej, przyznająca coroczne nagrody Amerykańskiego Stowarzyszenia Nagród Przemysłu Kreatywnego (IAA Awards), uhonorowała projekt Pawła Opalińskiego Genesis dwoma złotymi statuetkami Muse Photography Awards. W czerwcu 2024 projekt został udostępniony szerokiej publiczności w jednej z najważniejszych galerii specjalizujących się w prezentacji sztuki najnowszej w Niemczech – Kuhlhaus w Berlinie – w ramach wystawy BBA Artist Prize 2024 – prezentującej twórczość 20 najciekawszych współczesnych twórców z całego świata.

Artur Adam Dutkiewicz – koncertujący pianista, kompozytor, nazywany “ambasadorem polskiego jazzu” (Magazyn Jazz Forum 12/2012). Jest jednym z najczęściej koncertujących za granicą polskich muzyków jazzowych. Występował z koncertami w ponad 70 krajach świata. Jest pomysłodawcą i dyrektorem artystycznym prestiżowego festiwalu Zaduszki Jazzowe w Pińczowie, który w tym roku obchodzić będzie swój jubileusz 20-lecia (2-3 listopada 2024).

Młodzieżowa Orkiestra Dęta OSP Krasocin – działająca przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Krasocinie, została utworzona w 1905 roku, a zatem jest ona jednym z najstarszych tego rodzaju zespołów w województwie świętokrzyskim. W 1926 roku patronat nad orkiestrą objęła miejscowa Straż Ogniowa, natomiast od 2005 roku działa przy niej grupa taneczna „Aplauz”. Razem ze szkółką muzyczną – orkiestra liczy 106 członków, z czego 57. pobiera regularne lekcje z instruktorami. Grupa taneczna „Aplauz” składa się natomiast z trzech  grup wiekowych, które ogółem liczą
60  dziewcząt. Orkiestra jest laureatką ogólnopolskich i międzynarodowych festiwali, przeglądów i konkursów orkiestr OSP

Teatr Amatorski Salvatus przy parafii św. Michała Archanioła w Daleszycach – inicjatywa skupiająca aktorów amatorów z gminy Daleszyce, głównie z parafii św. Michała Archanioła. Głównym celem Teatru Salvatus jest podtrzymywanie i popularyzacja wielowiekowej tradycji wystawiania Jasełek oraz Misterium Męki Pańskiej. Dodatkowo teatr aktywnie promuje integrację międzypokoleniową, odkrywa lokalne talenty oraz angażuje dzieci i młodzież w poznawanie regionalnej kultury. Salvatus, pod kierownictwem Moniki Śliwińskiej-Szostak, wyróżnia się wysokim poziomem artystycznym, a przedstawienia wzbogacane są oprawą muzyczną na bardzo wysokim poziomie. Teatr regularnie wystawia swoje spektakle na terenie województwa świętokrzyskiego, często wspierając akcje charytatywne. Szczególne uznanie budzi przedstawienie poświęcone rodzinie Ulmów, beatyfikowanej we wrześniu 2023 roku, która stała się symbolem realizacji ewangelicznego przykazania miłości.

Zyta Trych – prezes Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Kielcach. Zyta Trych jest osobą rozpoznawalną w regionie, motywującą środowiska senioralne i młodzieżowe do pełnego uczestnictwa w życiu artystycznym i społecznym. Posiada umiejętność skutecznego poszukiwania wolontariuszy i sponsorów umożliwiających prowadzenie działalności kulturalnej TPSP. Utrzymując owocną współpracę z placówkami kultury w Kielcach zapewnia, zgodnie z założeniami statutu TPSP, propagowanie osiągnięć kulturalnych naszego regionu i kraju. Skutecznie promuje twórczość autorów prac literackich i malarskich, dorosłych i młodzieżowych, w mieście i regionie a także w Polsce. Jest wolontariuszem w działaniu na rzecz środowiska, ochrony, upowszechniania i rozpowszechniania kultury w naszym mieście. Oprócz działalności społeczno kulturalnej dotyczącej TPSP, Zyta Trych jest aktywną literatką i posiada na swoim koncie wiele tomików poezji i prozy. Wielka część z nich dotyczy życia tego miasta, zarówno czasu obecnego, jak i przeszłego. Obecnie Pani Zyta Trych „Hrabina niebieska”, uczestniczy w działalności TPSP, wciąż jest Prezesem Honorowym, a także pełni rolę jurora w konkursach malarskich i literackich.

Stowarzyszenie „PIEKOSZOWIANIE”- Zespół Pieśni i Tańca „PIEKOSZOWIANIE” – powstało w 2004 r. W 2019 roku na bazie zespołu utworzono Koło Gospodyń Wiejskich „Piekoszowianie”.W zespole działają twórcy ludowi piszący wiersze, teksty piosenek, scenariusze obrzędów ludowych. Zespół bierze czynny udział we wszystkich uroczystościach gminnych, powiatowych i wojewódzkich. W tym roku zespół będzie obchodził jubileusz 20-lecia istnienia. Punktem kulminacyjnym dla zespołu w bieżącym roku był udział w obchodach Dnia Polski w Brukseli.

Nagroda honorowa

Gmina Bieliny – realizuje dziesiątki zadań w obszarze kultury, głównie poprzez Centrum Tradycji, Turystyki i Kultury Gór Świętokrzyskich w Bielinach. Instytucja powstała z połączenia dwóch samorządowych instytucji kultury – Gminnego Centrum Kultury oraz Centrum Tradycji i Turystyki Gór Świętokrzyskich. Centrum jest instytucją o bogatej historii i wszechstronnym działaniu, która ma na celu promowanie i zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz naturalnego regionu Gór Świętokrzyskich. Oferta turystyczna tworzona jest i udostępniana na bazie obiektów turystycznych zlokalizowanych w Hucie Szklanej: Harmonii – Świętokrzyskiej Zagrody Kultury w Hucie Szklanej powstałej w 2023 roku, Osady Średniowiecznej w Hucie Szklanej, Karczmie – Izbie  Dobrego Smaku w Hucie Szklanej, Centrum Tradycji koordynuje działalność grup folklorystycznych. Stałe zajęcia kulturalne prowadzone są w filii w Hucie Nowej, gdzie w ofercie na stałe znajdują się zajęcia rzemieślnicze, muzyczne, i językowe. Ogromnie ważnym aspektem tego obszaru jest udostępnianie i upowszechnianie oraz promocja zasobów kulturowych Gminy Bieliny, Gór Świętokrzyskich i regionu wśród turystów i pielgrzymów odwiedzających Święty Krzyż. Centrum współpracuje z lokalnymi społecznościami, organizacjami pozarządowymi, władzami lokalnymi i innymi instytucjami w celu promowania rozwoju społeczno-gospodarczego regionu oraz integracji społeczności lokalnych. Integruje i wspiera środowisko seniorów, członków i działaczy organizacji pozarządowych.

Świętokrzyska Nagroda Kultury

Świętokrzyską Nagrodą Kultury każdego roku Zarząd Województwa honoruje osoby, instytucje, stowarzyszenia oraz zespoły za szczególne dokonania w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony dziedzictwa narodowego. Przyznawane są nagrody I stopnia za szczególne osiągnięcia o charakterze międzynarodowym, ogólnopolskim lub za całokształt osiągnięć. Natomiast nagrody II stopnia wręczane są za osiągnięcia mające istotne znaczenie dla rozwoju życia kulturalnego w województwie świętokrzyskim. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego może przyznać także honorową nagrodę w postaci statuetki.

Tegoroczna Świętokrzyska Nagroda Kultury jest wyjątkowa i inna niż poprzednie. Przede wszystkim zdecydowanie wzrosła wartość finansowa tego prestiżowego wyróżnienia. Do tej pory nagroda pierwszego stopnia wynosiła kilka tysięcy złotych, a teraz wynosi 20 tys. zł. Zmieniła się także wysokość nagrody drugiego stopnia, która teraz wynosi 6 tys. zł.

W tym roku konkurs cieszył się wyjątkową popularnością, zgłoszono bowiem  59 wniosków. To liczba świadczy nie tylko o dużym zainteresowaniu, ale także pokazuje, jaki potencjał drzemie w środowisku artystycznym województwa świętokrzyskiego.

17 września 2024 roku oceny zgłoszonych wniosków i wyboru kandydatur do Świętokrzyskiej Nagrody Kultury dokonała Komisja w składzie:

• Anita Koniusz – Członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego – Przewodnicząca Komisji oceniającej wnioski o przyznanie ŚNK,
• Paweł Krakowiak – Przewodniczący Komisji Edukacji, Kultury i Sportu Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego,
• Janusz Knap – Dyrektor Departamentu Edukacji, Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego,
• dr hab. Teresa Ślusarek – Dyrektor Instytutu Sztuk Wizualnych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach,
• dr Aneta Oborny – Dyrektor Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych
  w  Szydłowcu,
• Grzegorz Cuper – przedstawiciel Stowarzyszenia Przyjaciół Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.