Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, Delegatura Instytut Pamięci Narodowej w Kielcach, Muzeum Wsi Kieleckiej – Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie zapraszają na uroczyste obchody 81. rocznicy Pacyfikacji Wsi Michniów oraz Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej.
Program uroczystości
12 lipca 2024 roku:
- 16.00 – Msza święta
- 17.00 – Wystąpienia zaproszonych gości
- 17.30 – Złożenie wieńców przy mogile pomordowanych Michniowian
- 18.00 – Zwiedzanie Mauzoleum
- 19.00 – Czuwanie modlitewne przy kaplicy św. Małgorzaty
13 lipca 2024 roku:
15.00 Msza święta
Pamięć i cześć mieszkańcom – ofiarom pacyfikacji
W Michniowie w dniach 12 i 13 lipca 1943 r. miały miejsce dramatyczne wydarzenia. Wieś została spacyfikowana przez niemieckie oddziały policyjne. Okupanci wymordowali 204 osoby: 103 mężczyzn – w większości spalonych żywcem, 53 kobiety i 48 dzieci, z których dziesięcioro miało mniej niż 10 lat. Najmłodszą ofiarą był dziewięciodniowy Stefanek Dąbrowa, wrzucony przez niemieckiego żandarma do płonącej stodoły. Wymordowanie mieszkańców wsi było odwetem za ich pomoc niesioną oddziałom partyzanckim oraz przynależność do Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Niemcy nie zamordowali jedenastu osób, wobec których mieli konkretne podejrzenia o podziemną działalność. Osoby te zostały wywiezione do KL Auschwitz, gdzie sześcioro z nich zginęło. Osiemnaście młodych dziewcząt wywieziono na przymusowe roboty do Rzeszy. Wieś, po ograbieniu, została doszczętnie spalona. Zabroniono jej odbudowy i uprawiania pól w Michniowie. Szczątki zamordowanych spoczywają w zbiorowej mogile, na której zaraz po wojnie postawiono kamienną tablicę z nazwiskami ofiar.
Wieś stała się symbolem męczeństwa ludności 817 wsi spacyfikowanych przez okupanta w granicach administracyjnych dzisiejszej Polski. Historycy szacują, że na terenie Polski w okresie okupacji niemieckiej rozmaitymi formami represji zostało dotkniętych ponad 10 tys. wsi, 2,125 mln osób narodowości polskiej zamordowano w pacyfikacjach lub zabito w więzieniach, obozach i podczas egzekucji. Wiele osób straciło życie w innych okolicznościach, będących pokłosiem akcji pacyfikacyjnych.
Od 2018 r., 12 lipca obchodzone jest święto państwowe – Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej.
