Apel Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii dotyczący zagrożenia wystąpienia wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) na terenie województwa świętokrzyskiego.
Informuję o niekorzystnej sytuacji epidemiologicznej odnośnie wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) w Polsce oraz o ponownym zagrożeniu jej wystąpienia na terenie województwa świętokrzyskiego.
W celu zabezpieczenia przed wystąpieniem tej choroby oraz ograniczeniem skutków jej wystąpienia, proszę o zgłaszanie do Powiatowych Inspektoratów Weterynarii wszystkich przypadków padnięć dzikiego ptactwa (z głównym nastawieniem na ptaki bytujące w otwartych zbiornikach wodnych, w okolicach cieków i rzek).
Wśród gatunków ptaków dzikich szczególnie narażonych na HPAI występują ptaki rzędu blaszkodziobe (np. świstun zwyczajny, gęś gęgawa, kaczka krzyżówka, łabędź niemy, cyraneczka zwyczajna), ptaki rzędu siewkowe (np. mewa srebrzysta, mewa śmieszka, rybitwa), ptaki rzędu sokołowe (np. sokół wędrowny, pustułka zwyczajna) i ptaki rzędu szponiaste (krogulec zwyczajny, bielik, myszołów zwyczajny).
W bieżącym roku na terenie województwa wystąpiły dwa ogniska choroby u drobiu oraz jeden przypadek choroby u dzikiego ptactwa. Ogniska wystąpiły w powiecie ostrowieckim (w gospodarstwie utrzymującym kury i kaczki) i buskim (w gospodarstwie hodującym kury), natomiast w powiecie jędrzejowskim stwierdzono chorobę u bociana.
Grypa ptaków jest wirusową chorobą drobiu o bardzo dużym znaczeniu ekonomicznym. Wywoływane przez nią straty wynikają nie tylko z faktu, że wirus może wywoływać zachorowania i bardzo wysoką śmiertelność u ptactwa domowego. Kraj, w którym pojawi się choćby jedno ognisko grypy, nie może eksportować drobiu i produktów pochodzenia drobiarskiego co najmniej z regionu, w którym choroba się pojawiła, ale niestety również (w zależności od umów bilateralnych) z obszaru całego państwa. Generuje to bardzo wymierne straty finansowe. Grypa może występować u wszystkich gatunków drobiu i wielu gatunków dzikich ptaków. Niekiedy zakażeniu może ulec też człowiek, ale są to sytuacje bardzo rzadkie i w praktyce ograniczone do Azji i Afryki. Potencjał zoonotyczny (tzn. stopień zagrożenia dla zdrowia człowieka) wirusów grypy ptaków występujących w ostatnich latach w Europie jest niski, ale obserwowane są pewne oznaki wskazujące na stopniowy wzrost poziomu adaptacji dla ssaków, o czym świadczą przypadki u lisów i fok w kilku państwach Starego Kontynentu. W sezonie 2020/2021 zgłoszono też kilka przypadków zakażeń wirusem H5N8 u pracowników ferm w Rosji, w większości bezobjawowych. W przypadkach podejrzeń i potwierdzonych ognisk grypy ptaków, osoby z grup ryzyka, tzn. hodowcy, lekarze weterynarii, osoby biorące udział w zwalczaniu choroby oraz pracownicy zakładów utylizacyjnych, muszą stosować środki ochrony indywidualnej, tj. odzież ochronną, maski, gogle oraz rękawice.
Wyróżnia się wiele odmian wirusa grypy, które oznaczane są symbolami, takimi jak np. H5N1, H5N5, H5N6czy H5N8. Choroba występuje też w dwóch postaciach klinicznych: jako grypa ptaków o niskiej zjadliwości (LPAI) oraz znacznie groźniejsza wysoce zjadliwa grypa ptaków (HPAI). Wirusy grypy charakteryzują się dużym stopniem zmienności genetycznej, a to sprawia, że skuteczność szczepionek jest bardzo ograniczona; nie opracowano również skutecznych leków.
Dlatego, jak na razie jedyną efektywną bronią w walce z grypą ptaków jest:
- szybkie rozpoznanie choroby w laboratorium;
- skuteczna likwidacja ptaków w ognisku oraz wprowadzenie tymczasowych restrykcji na obszarze występowania grypy, aby zapobiec jej dalszemu rozprzestrzenieniu (zgodnie z decyzją powiatowego lekarza weterynarii).
