Dawna kaplica Oraczewskich to świadectwo historii Morawicy i początków kultu religijnego. Znajduje się na wzgórzu kalwarii świętokrzyskiej i jest wpisana do rejestru zabytków. Dzięki środkom pozyskanym przez Gminę z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków kaplica zostanie zrekonstruowana.
W lipcu ubiegłego roku Miasto i Gmina Morawica otrzymało promesę wstępną opiewającą na 1 mln zł dofinansowania na odbudowę Kaplicy Oraczewskich. Kwota ta pokrywa 98% kosztów związanych z pierwszym etapem odbudowy zabytku, czyli ponad 1 mln złotych. Pozostałe 2%, czyli 39 999,99 zł pokrył inwestor, w tym przypadku Parafia w Morawicy.
Projekt obejmuje restaurację istniejących murów ruiny po neogotyckiej budowli do poziomu 4 merów od frontu i około 2 metrów pozostałych murów, odbudowę – rekonstrukcję istniejącej budowli i przywrócenie jej pierwotnego sposobu użytkowania, czyli funkcji sakralnej. Budynek zostanie odbudowany z miejscowego kamienia wapiennego z żelbetowymi elementami konstrukcyjnymi oraz piaskowca szarego i potynkowany. Kaplica zostanie odbudowana do stanu surowego tzn. zrekonstruowane zostaną mury kaplicy, dach oraz wstawione zostaną drzwi i okna.
Burmistrz Marian Buras podkreśla, że rekonstruowana kaplica jest jednym z najważniejszych obiektów historycznych w Mieście i Gminie Morawica. – „Niezmiernie cieszy mnie, że Kaplica Oraczewskich, którą pamiętam z dzieciństwa, odzyska po tylu latach swoją świetność. Jest to wspaniała i unikatowa perła architektury, którą, jako gmina, możemy się szczycić. Niestety zniszczenia jakie dokonały się podczas II Wojny Światowej oraz niemożność odbudowy kaplicy w późniejszym czasie, doprowadziły do tego, że obecnie ten wspaniały zabytek to jedynie blady cień niegdysiejszej budowli sakralnej. Tym bardziej ważny jest fakt, że udało się pozyskać dofinansowanie, które umożliwi odbudowę świątyni i przywrócenie jej dawnego blasku” – podsumował włodarz gminy Morawica.
Zabytkowa kaplica pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny pochodzi z 1840 roku. Została ufundowana przez Hortensję z Wielopolskich Oraczewską i Fryderykę hrabinę Wielopolską. Budowlę w stylu neogotyckim zaprojektował pruski architekt Friedrich August Stüler. Kaplica pełniła funkcje religijne do czasu II wojny światowej, przez pewien czas mając nawet rangę kościoła filialnego. Podczas bitwy o Morawicę w dniu 15 stycznia 1945 roku została ostrzelana przez radziecką artylerię, ponieważ umieszczony był w niej niemiecki punkt obserwacyjny. Odłamki pocisków uszkodziły dach i ołtarz główny razem ze znajdującym się w nim obrazem Niepokalanego Poczęcia. Obiekt poddawany wpływom czynników atmosferycznych niszczał, a ze względu na barak zgody ówczesnych władz komunistycznych nie został odbudowany i obecnie znajduje się w stanie trwałej ruiny.
Rekonstrukcja kaplicy to ogromne przedsięwzięcie, które cieszy się poparciem lokalnej społeczności. Chcąc aktywnie zaangażować się w ten projekt, mieszkańcy utworzyli Społeczny Komitet Odbudowy, któremu przewodniczy Dyrektor Zespołu Placówek Oświatowych w Morawicy Jacek Kuzia we współpracy z ks. kanonikiem Janem Ciszkiem. Przygotowanie dokumentacji technicznej, w ramach współpracy, nieodpłatnie wykonał zespół projektowy z Politechniki Świętokrzyskiej, na czele z mieszkańcem gminy dziekanem Wydziału Architektury i Budownictwa prof. Grzegorzem Świtem. Autorkami projektu odbudowy kaplicy w branży architektonicznej są dr inż. arch. Małgorzata Doroz-Turek i mgr inż. arch. Jagoda Juruś, zaś w branży konstrukcyjnej mgr inż. Sylwia Wdowik. Dzięki zaangażowaniu lokalnego samorządu i mieszkańców rekonstrukcja kaplicy stała się możliwa. Jeden z najważniejszych zabytków w gminie Morawica zyska zupełnie nowe oblicze.
Dziś, 4 września odbyło się podpisanie umowy pomiędzy parafią, a wybraną w drodze przetargu firmą budowlaną „EM-BUD”. Umowy podpisali ks. kanonik Jan Ciszek, Dziekan Dekanatu Morawickiego oraz Marek Kuchna – Prezes Zarządu „EM-BUD”.