Z danych Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej wynika, że w Polsce z płacenia alimentów nie wywiązuje się prawie 300 tysięcy rodziców. O tym, jakie działania należy podjąć, aby odzyskać zaległe alimenty mówi radca prawny Beata Cedro-Łosak, Sekretarz Okręgowej Izby Radców Prawnych w Kielcach.
Jakie należy podjąć kroki, aby odzyskać zaległe alimenty?
Gdy mamy już prawomocny wyrok zasądzający alimenty opatrzony klauzulą wykonalności w pierwszej kolejności udajemy się do Komornika sądowego, możemy iść do niego z gotowym wniosek o egzekucję, albo na miejscu wypełnić wniosek z pomocą Komornika.
Następnie Komornik jeśli wnioskujący o egzekucję nie będzie miał wiedzy o miejscu pracy, czy też o składnikach majątku dłużnik zobowiązany jest do ustalenia składników majątkowych samodzielnie. Można żądać, np.: wszczęcia egzekucji z nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu albo użytkowania wieczystego, jeżeli o to zawnioskujemy we wniosku. Ale mona także żądać przeprowadzenia egzekucji wyłącznie ze składników majątkowych wymienionych we wniosku. Najczęściej egzekucja przeprowadzana jest z rachunku bankowego lub z rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub z wynagrodzenia za pracę.
Co w przypadku kiedy nie znamy adresu byłego partnera?
Jeśli nie wiemy gdzie obecnie przebywa dłużnik alimentacyjny komornik pomoże nam to ustalić
Co zrobić, jeżeli egzekucja jest nieskuteczna?
Oczywiście może się tak zdarzyć, że komornikowi nie uda się wyegzekwować długu, albo uda mu się to jedynie w części. Wtedy też możemy podjąć inne mobilizujące działania przeciwko dłużnikowi, tj. zawiadomienie prokuratury o przestępstwie niealimentacyjni art. 209 kodeksu karnego albo wystąpienie do Funduszu Alimentacyjnego, czy tez zmobilizować rodzinę dłużnika.
Pamiętajmy jednak, że egzekucja alimentacyjna jest nieodpłatna, a roszczenia alimentacyjne przedawniają się po upływie 3 lat i mają one pierwszeństwo w spłacie podczas trwającej egzekucji przed innymi długami, dlatego też możemy składać wnioski o egzekucje alimentów kilkukrotnie.
Jeżeli rodzic nie płaci, czy możemy pociągnąć do odpowiedzialności dziadka, babcię lub rodzeństwo? jakie podjąć kroki? (czy w takim przypadku obowiązują jakieś kryteria dochodowe, jak w przypadku chociażby Funduszu Alimentacyjnego?
Problem niepłacenia alimentów na dziecko mona rozwiązać również poprzez złożenie w Sądzie pozwu o przyznanie alimentów od dziadków dziecka, jeżeli posiadają oni stały dochód.
Dziadkowie mogą być obciążeni obowiązkiem alimentacyjnym, jeżeli:
- oboje rodzice nie żyją,
- rodzic zobowiązany do płacenia alimentów nie jest w stanie sprostać swojemu obowiązkowi, np. jest ciężko i przewlekle chory;
- uzyskanie alimentów od zobowiązanego rodzica jest niemożliwe lub utrudnione, gdyż np. nie płaci on alimentów w określonym terminie, notorycznie uchyla się od obowiązku alimentacyjnego, nie można ustalić gdzie przebywa, czy też wyjechał za granice, nie można ustalić miejsca zamieszkania czy też pobytu zobowiązanego.
Jednakże Sąd zasądzając alimenty od dziadków będzie weryfikował, czy wnuczka lub wnuczek znajdują się w stanie niedostatku. Należy bowiem ustalić, czy w indywidualnej sytuacji jego potrzeby bytowe, np. pieniądze przeznaczane wyżywienie, ubranie, leczenie nie są zaspokojone. Alimenty od dziadków nie mogą być bowiem przeznaczane na rozrywkę albo podniesienie standardu życia.
Kiedy można zwrócić się do Funduszu Alimentacyjnego po świadczenie?
Kiedy egzekucja komornicza okazuje się bezskuteczna, o świadczenia alimentacyjne do funduszu alimentacyjnego może wnioskować osoba uprawniona do alimentów. Warunkiem uzyskania świadczeń z funduszu jest spełnianie kryterium dochodu.
W 2022 roku dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć kwoty 900 zł. W przypadku przekroczenia stosuje się zasadę „złotówka za złotówkę”.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego są wypłacane w okresach miesięcznych. Przysługują one w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.
Co w przypadku, kiedy dłużnik przepisał swój majątek np. na nowego partnera?
W sytuacji, w której dłużnik (np. ojciec nie płacący alimentów) dokonuje czynności z pokrzywdzeniem wierzycieli (np. dzieci, które mają zasądzone alimenty) a osoba trzecia (nabywca) uzyskuje korzyść majątkową, możemy wnieść do sądu tzw. Skargę Pauliańską. Wówczas każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Brzmi skomplikowanie….zatem wyjaśniam:
Jeśli dojdzie do sytuacji, w której dłużnik wyzbył się swojego majątku i przez to stał się niewypłacalny, wierzyciel (np. ten komu przysługują alimenty) może żądać w drodze powództwa lub zarzutu, by taka czynność prawna (umowa) została uznana w stosunku do niego za bezskuteczną i by w konsekwencji mógł on egzekwować swoją należność z tego składnika majątkowego, którego dłużnik już się pozbył np. z nieruchomości.
Czy gmina lub MGOPS czy też GOPS może pomóc w podjęciu działań wobec dłużnika alimentacyjnego?
Tak sam uprawiony do alimentów jak i Gmina/MOPS/GOPS w sytuacji kiedy zobowiązany do alimentów nie płaci ich, może skierować zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa nie alimentacji z art. 209 kodeksu karnego do prokuratury.
Art. 209. Kodeku karnego [Niealimentacja]
- 1. Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
- 1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
- 2. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego.
- 3. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a odbywa się z urzędu.
- 4. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 1, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty.
- 5. Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego sprawca przestępstwa określonego w § 1a uiścił w całości zaległe alimenty, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary.
Ile kosztuje złożenie wszystkich wniosków i praca komornika? jakie koszty trzeba ponieść?
Postępowanie egzekucyjne dotyczące alimentów jest nieodpłatne.
Czy warto podjąć wszystkie te działania nawet w przypadku, kiedy przekraczamy wspólnie z dzieckiem progi dochodowe, zgodnie z którymi nie przysługują alimenty z Funduszu Alimentacyjnego, czy też od rodziny (jeśli oczywiście dochód w tym przypadku ma znaczenie) ?
Oczywiście, warto podjąć wszelkie możliwe kroki, aby wyegzekwować zasądzone alimenty, dziecko bowiem ma prawo do standardu życia takiego samego, jak przed rozpadem związku rodziców. Poza tym, dziecko ma prawo do życia na takim samym poziomie jak swoi rodzice.
Nie należy obawiać się podejmowanych działań, trzeba je podejmować, bowiem mają one na celu zaspokajanie potrzeb dzieci, które powinny mieć zaspokojone wszystkie swoje usprawiedliwione potrzeby. Postępowanie egzekucyjne czy wnioski do funduszu alimentacyjnego nie wymagają nakładów finansowych, a tak komornik jak i urzędnicy pomagają w ich wypełnianiu.
www.kdcl.pl
