W najbliższą niedzielę 12 lipca obchodzić będziemy 77. rocznicę pacyfikacji wsi Michniów oraz, po raz trzeci, Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej. W tym roku upamiętnienie wydarzeń będzie miało inną niż do tej pory formułę. Ze względu na pandemię, w trosce o bezpieczeństwo uczestników uroczystości, nie odbędą się oficjalne uroczystości przy mogile pomordowanych. Osoby i delegacje, które pragną oddać hołd poległym mieszkańcom Michniowa oraz wsi polskich spacyfikowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej, mogą uczcić pamięć ofiar, składając w dniach 12 i 13 lipca 2020 r. wieńce przy mogile w Michniowie.
W tych dniach, przed Domem Pamięci zostanie wyeksponowana wystawa planszowa dr Katarzyny Jedynak, kierownika Działu Edukacji Martyrologicznej w Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie pt. „Pamiętam ten straszny dzień. Niemieckie represje na wsi polskiej w latach 1939- 1940″. Katarzyna Jedynak mówi – Wystawa ma na celu przybliżyć odbiorcom tragiczne wydarzenia, które miały miejsce na polskiej wsi w pierwszych miesiącach obecności Niemców w Polsce i były nierozerwalnie związane z walką niemieckiej armii z żołnierzami Wojska Polskiego. Zdarzenia te zostały okupione kilkunastoma tysiącami ofiar, zamordowanych w trakcie ponad 700 akcji skierowanych przeciwko polskiej ludności cywilnej.
W czasie II wojny światowej Niemcy spacyfikowali co najmniej 817 polskich wsi. Ich mieszkańców rozstrzeliwano, wywożono do obozów koncentracyjnych i na przymusowe roboty do III Rzeszy, a dobytek rabowano i niszczono, paląc gospodarstwa i całe wsie. Wschodnie ziemie Polski poddano brutalnej sowietyzacji, a znaczna część ludności polskiej została deportowana na daleki wschód ZSRR. Pomimo kontroli, nacisków i terroru polskie społeczności wiejskie nie wyparły się swojej tożsamości narodowej i nie porzuciły myśli o walce o wolną Ojczyznę. Za swoją nieugiętą postawę polska wieś zapłaciła wysoką cenę. Symbolem walki i męczeństwa społeczności polskich wsi jest Michniów, który za pomoc niesioną partyzantom został spalony, a jego mieszkańcy w okrutny sposób wymordowani 12 i 13 lipca 1943 r. Najmłodsza ofiara pacyfikacji Stefanek Dąbrowa miał zaledwie 8 dni. Dla ocalenia od zapomnienia ofiar i upamiętnienia zasług polskiej wsi w walce z okupantami, jej patriotycznej postawy i okrutnych cierpień w czasie II wojny światowej, w dniu 13 października 2017 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda podpisał ustawę, która ustanowiła nowe święto państwowe – Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej. Święto jest obchodzone 12 lipca, w rocznicę pierwszego dnia pacyfikacji Michniowa oraz apogeum mordów na Kresach Wschodnich.
Działania realizowane w celu upamiętnienia 77. Rocznicy Pacyfikacji Wsi Michniów oraz Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej uzyskały Patronat Narodowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w 100-lecie Odzyskania Niepodległości.
Partnerami w przygotowaniu wydarzeń upamiętniających rocznicę są Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego oraz Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach.
Niniejsze działanie jest elementem zadania pt. „Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie – Symbol bestialstwa niemieckich pacyfikacji na narodzie polskim”, które uzyskało dofinansowanie w ramach programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
