W dniu 13 października 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1852), wprowadzająca do polskiego porządku prawnego system kaucyjny. System ten miał zostać wprowadzony 1 stycznia 2025 r. jednak ostatecznie termin zmieniono na 1 października 2025 roku.
Przez system kaucyjny rozumie się taki system, w którym przy sprzedaży produktów w opakowaniach na napoje jednorazowego albo wielokrotnego użytku będących napojami, pobierana jest kaucja, która jest zwracana użytkownikowi końcowemu w momencie zwrotu odpowiednio opakowania objętego systemem kaucyjnym albo odpadu opakowaniowego powstałego z opakowania objętego systemem kaucyjnym. Dopuszczono możliwość funkcjonowania więcej niż jednego systemu kaucyjnego, który będzie prowadzony przez podmioty reprezentujące po spełnieniu określonych warunków.
W dniu 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1911), która wprowadziła zmiany dotyczące m.in. zasad utworzenia i działania systemu kaucyjnego.
Główne zmiany wprowadzone ww. ustawą, dotyczą:
- zapewnienia w każdej gminie co najmniej jednego stacjonarnego punktu odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych objętych tym systemem od użytkowników końcowych,
- wyłączenia z systemu kaucyjnego opakowań na napoje będące mlekiem, jogurtem lub innym pitnym produktem mlecznym,
- wprowadzenia obowiązku odbierania od użytkownika końcowego butelek szklanych wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra przez jednostki handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni handlowej nie większej niż 200 m2, w których użytkownikom końcowym są oferowane produkty będące napojami w opakowaniach na napoje objętych systemem kaucyjnym,
- pobierania kaucji na każdym etapie dystrybucji produktu w opakowaniu objętym systemem kaucyjnym,
- wskazania podmiotu reprezentującego, który zawarł umowy z wprowadzającymi produkty w opakowaniach na napoje jako płatnika podatku od kaucji pobranych, które nie zostały zwrócone w tym systemie,
- poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych do 77% w latach 2025-2028 (przed zmianą było 81% w 2026 r., 84% w 2027 r. i 87% w 2028 r.),
- wprowadzenia potrójnej stawki opłaty produktowej przy obliczaniu wysokości należnej opłaty produktowej (od 1 stycznia 2026 r.), jeżeli wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje nie zawarł umowy z podmiotem reprezentującym i nie osiągnął wymaganych poziomów selektywnego zbierania,
- zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów przez prowadzących jednostki handlu detalicznego, hurtowego lub inne punkty zbierające odpady opakowaniowe powstałe z opakowań objętych systemem kaucyjnym.
OPAKOWANIA OBJĘTE SYSTEMEM KAUCYJNYM
jednorazowego użytku:
- butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów, włącznie z ich zakrętkami i wieczkami z tworzyw sztucznych, z wyłączeniem szklanych lub metalowych butelek na napoje, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych,
- puszki metalowe o pojemności do jednego litra,
wielokrotnego użytku:
- butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra.
WYSOKOŚĆ KAUCJI określa rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 8 lipca 2024 r. w sprawie wysokości kaucji dla poszczególnych rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1046):
- butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów oraz puszki metalowe o pojemności do jednego litra – 0,50 zł/sztukę,
- butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra – 1,00 zł/sztukę.
- Link do ustawy: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001911/O/D20241911.pdf
- Link do rozporządzenia w sprawie wysokości kaucji: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001046/O/D20241046.pdf
