Kleszcze są jednym z największych naturalnych zagrożeń dla człowieka, występującym w naszym klimacie. Właśnie rozpoczął się szczyt ich aktywności. Praca i życie na wsi narażają człowieka na zwiększony kontakt z kleszczami, które są nosicielami wielu groźnych chorób. Do najczęstszych należą bakterie, wywołujące boreliozę oraz wirusy przenoszące kleszczowe zapalenie mózgu, na które można się zaszczepić.
Kleszcze większości z nas kojarzą się z lasami, ale spotykamy je niemal wszędzie: na łąkach, nad rzekami i jeziorami, w zaroślach, a nawet na trawnikach w miastach i wsiach. Jest coraz więcej kleszczy. W ostatnich latach mamy bardzo łagodne zimy, w związku z tym aktywność tych pasożytów zaczyna się nawet w styczniu.
W sezonie obserwuje się dwa szczyty wzmożonego żerowania: wiosenny (maj-czerwiec) oraz jesienny (wrzesień-październik). W ciągu dni kleszcze najbardziej aktywne są rano w godzinach 8-12 oraz po południu, po godzinie 16.
Aby zmniejszyć ryzyko ukąszenia przez kleszcza:
• możliwie szczelnie okrywaj ciało( koszula z długimi rękawami, spodnie z długimi nogawkami, kryte buty, długie skarpety, wskazane jest nakrycie głowy),
• o odpowiedni strój zadbaj zwłaszcza podczas prac polowych, pracy w lesie, zbierania owoców runa leśnego,
• nie siadaj bezpośrednio na trawie, na powalonych drzewach,
• unikaj spacerów w wysokiej trawie, zaroślach – wybieraj przetarte ścieżki,
• zachowaj szczególną ostrożność na terenach masowego występowania kleszczy i w sezonie ich wzmożonej aktywności,
• stosuj środki odstraszające kleszcze – zawsze zgodnie z instrukcją producenta,
• po każdym pobycie w plenerze starannie obejrzeć swoje ciało – skórę głowy, uszy, szyję, a szczególnie miejsca w zagięciach rąk, kolan, pachwin itp.
Ryzyko ukąszenia najprościej minimalizować, stosując odpowiednią odzież i obuwie oraz środki odstraszające (repelenty), które są dostępne niemal w każdym sklepie czy aptece chemiczne środki odstraszające są ważnym elementem profilaktyki chorób odkleszczowych. Stosować je można zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Repelenty do stosowania przez ludzi dostępne są w formie sprayów, żeli, kremów a nawet nasączonych plastrów i opasek.
Obecnie na rynku dostępna jest szczepionka przeciwko zakażeniu kleszczowym zapaleniem mózgu (KZM) – warto z niej skorzystać. Nie istnieje jednak szczepienie chroniące przez zachorowaniem na boreliozę. Uważajmy na siebie!
Mateusz Fąfara
