W Muzeum Narodowym w Kielcach – dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich – odbyła się Inauguracja Roku Kulturalnego i Sezonu Artystycznego 2023/2024 w województwie świętokrzyskim, organizowana po raz 25. Podczas uroczystego spotkania marszałek województwa Andrzej Bętkowski i przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Arkadiusz Bąk uhonorowali artystów, twórców, osoby działające na rzecz ochrony dziedzictwa narodowego, wręczając Świętokrzyską Nagrodę Kultury. Wieczór uświetnił muzycznie koncert w wykonaniu Piotra Salaty z zespołem.
Świętokrzyską Nagrodą Kultury każdego roku Zarząd Województwa honoruje osoby, instytucje, stowarzyszenia oraz zespoły za szczególne dokonania w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony dziedzictwa narodowego. Przyznawane są nagrody I stopnia za szczególne osiągnięcia o charakterze międzynarodowym, ogólnopolskim lub za całokształt osiągnięć. Natomiast nagrody II stopnia wręczane są za osiągnięcia mające istotne znaczenie dla rozwoju życia kulturalnego w województwie świętokrzyskim. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego może przyznać także honorową nagrodę w postaci statuetki.
Decyzję o przyznaniu nagród podjęła Kapituła Świętokrzyskiej Nagrody Kultury w składzie: Andrzej Bętkowski – marszałek województwa świętokrzyskiego, przewodniczący komisji oceniającej, Agnieszka Buras – przewodnicząca Komisji Edukacji, Kultury i Sportu Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, Małgorzata Rudnicka – dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, oraz przedstawiciele świata kultury: Małgorzata Sajkiewicz-Kręt, Sylwester Furmańczyk, Grzegorz Cuper. W bieżącym roku w odpowiedzi na zaproszenie do zgłaszania kandydatur do Świętokrzyskiej Nagrody Kultury wpłynęło 19 wniosków. Wybór kandydatów dokonany przez Kapitułę Świętokrzyskiej Nagrody Kultury zaakceptował Zarząd Województwa w dniu 26 września 2023 r.
Wręczenie nagród miało miejsce podczas Inauguracji Roku Kulturalnego i Sezonu Artystycznego 2023/2024 w województwie świętokrzyskim, w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach. Nagrody wręczali laureatom marszałek województwa Andrzej Bętkowski oraz przewodniczący Sejmiku Województwa Arkadiusz Bąk.
– Przyznawana Nagroda Kultury to istotna część świętokrzyskiego życia kulturalnego – powiedział marszałek województwa Andrzej Bętkowski. – Choć, co warte jest podkreślenia, jej laureaci w znaczący sposób wykraczają swoją pracą i talentem poza granice naszego regionu i kraju. Aplikacje, które wpłynęły na tegoroczny konkurs, prezentowały sylwetki osób mocno zaangażowanych w rozwój życia kulturalnego województwa świętokrzyskiego. Wszystkie zgłoszone osoby posiadają wspaniałe talenty, co w połączeniu z ich wytrwałością i pracą stanowi receptę na sukces. Wyrażam wdzięczność za ich pracę twórczą, podejmowane inicjatywy i poświęcenie. Nominowane osoby reprezentują niezwykle wysoki poziom a ich dokonania są dowodem wysiłku twórczego, erudycji i świetnego warsztatu. U progu nowego sezonu artystycznego życzę Państwu, aby wszelkie działania, których celem jest ochrona dóbr kultury narodowej, organizacja przedsięwzięć kulturalnych i artystycznych, podejmowanie działań z zakresu edukacji kulturalnej, zostały nagrodzone uznaniem licznego grona odbiorców. Ufam, że Wasze dokonania twórcze będą dobrze postrzegane i wysoko oceniane na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej, kształtując pozytywny wizerunek naszego regionu.
Gratulacje i wyrazy szacunku przekazał także przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Arkadiusz Bąk.
W uroczystym spotkaniu wziął udział również senator Krzysztof Słoń.
Wieczór wręczenia nagród i inauguracji nowego sezonu artystycznego uświetnił recital w wykonaniu wokalisty Piotra Salaty, któremu towarzyszyli muzycy: pianista Adam Niedzielin, grający na kontrabasie Tomasz Kupiec i perkusista Marek Olma.
Laureaci Świętokrzyskiej Nagrody Kultury 2023
NAGRODA I STOPNIA:
Aleksander Salij – artysta fotografik, malarz i teoretyk sztuki. Studiował na Wydziale Historii Sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Fotografią zajmuje się od 1957 r. zaś malarstwem od 1965 r. Wieloletni członek Zarządu Okręgu Świętokrzyskiego i Rady Artystycznej Związku Polskich Artystów Fotografików. Przez 27 lat zawodowo związany z ostrowiecką hutą, gdzie wykonywał zdjęcia stali posługując się aparatem i mikroskopem technicznym. Zaprezentował ponad 20 wystaw indywidualnych. Brał udział w ponad 220 wystawach zbiorowych oraz konkursach fotograficznych, zdobywając ponad 50 nagród. Swoje prace Aleksander Salij prezentował m.in. we Francji, Danii, Hiszpanii i Bułgarii, znajdują się one w zbiorach Francuskiego Muzeum Fotografii, Biblioteki Narodowej w Warszawie oraz w wielu państwowych i prywatnych galeriach. Otrzymał odznaki „Za Zasługi dla Kielecczyzny” oraz „Zasłużony działacz kultury”. Wręczono mu także „Medal Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF” oraz odznaczono go „Medalem 150-lecia Fotografii”.
NAGRODA II STOPNIA:
Agata Kielar-Długosz – wybitna flecistka, od wielu lat związana z województwem świętokrzyskim, propagatorka muzyki polskiej, absolwentka studiów solistycznych w Monachium w Weimarze oraz Yale University w New Haven. To laureatka międzynarodowych konkursów fletowych, jako solistka i kameralistka czynnie koncertuje w kraju i za granicą. Do tej pory nagrała 18 albumów płytowych, w 2017 roku otrzymała nominację do prestiżowej nagrody fonograficznej ICMA (International Classical Music Award) w kategorii koncert solowy. Jest propagatorką muzyki najnowszej. Otrzymała Nagrodę Honorową Związku Kompozytorów Polskich 2021 za szczególne zasługi dla promocji muzyki polskiej oraz poszerzanie repertuaru współczesnych kompozycji fletowych oraz za stymulowanie twórczości kompozytorskiej w tym zakresie oraz promocję nowej muzyki polskiej na świecie. W 2021 roku otrzymała Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. Za wybitne zasługi dla kultury polskiej została odznaczona przez Prezydenta RP zaszczytnym Orderem Odrodzenia Polski.
Andrzej Niespodziewany – z zamiłowania regionalista i genealog, który od wielu lat interesuje się przeszłością Wiązownicy – rodzinnej wsi i ludźmi z nią związanymi. Od kilkunastu lat prowadzi bloga: kronikiwiazownickie.pl. Zamieszcza w nim ciekawostki dotyczące wydarzeń historycznych związanych z terenem pogranicza dzisiejszego powiatu sandomierskiego i staszowskiego. Zgromadzone przez lata informacje opublikował w książce zatytułowanej „Kroniki wiązownickie”. Książka ta jest publikacją popularnonaukową dotyczącą zagadnień historyczno-genealogicznych. Napisana jest z dużym zaangażowaniem i widoczną pasją autora. Autor zaprezentował historię regionu w szerokim kontekście i wykazał związki znanych powszechnie wydarzeń i osób z historii i literatury z jego rodzinnymi stronami.
Anna Kurska – regionalistka, autorka książki „Relacje z dziewiętnastowiecznych wędrówek na Święty Krzyż”. Ta książka to zwieńczenie badań nad regionem świętokrzyskim. Rozpoczynała je od zainteresowania twórczością kieleckiego pisarza Zdzisława Antolskiego. Autorka szkicu o Stanisławie Starku, założycielu huty „Ludwików” (późniejszej SHL) – inicjatorze rozwoju przemysłu w Kielcach. Zajmowała się tymi ważnymi miejscami regionu świętokrzyskiego w kontekście polskiego krajoznawstwa, ale również analizowała dziewiętnastowieczną literaturę z nimi związaną. Napisała wiele szkiców o sposobach interpretacji miejsca – Świętego Krzyża w literaturze polskiej XIX wieku.
Beata Pszeniczna – aktorka Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Absolwentka Stacjonarnego Studia Aktorskiego „SPOT” w Krakowie. Początkowo związana z Teatrem im. Ludwika Solskiego w Tarnowie, od 2004 roku w zespole stałym Teatru im. S. Żeromskiego. Współpracowała z wybitnymi reżyserami, m.in. Weroniką Szczawińską, Radkiem Rychcikiem, Mikołajem Grabowskim czy Jerzym Bończakiem. Stworzyła szereg niezapomnianych kreacji m.in.: Ciotkę w „Białym małżeństwie” Tadeusza Różewicza, Mamę we „W imię ojca i syna” Szymona Bogacza, czy Barbarę Markowską w teatralnym hicie – „Szalonych nożyczkach” Paula Pörtnera. Poza teatrem poświęca się pracy artystycznej i pedagogicznej z młodzieżą, chętnie udziela się w kampaniach społecznych. W 2024 roku Beata Pszeniczna będzie obchodzić dwudziestolecie pracy w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.
Bogusław Olczyk – nauczyciel perkusji w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych im. Ludomira Różyckiego w Kielcach, muzyk solista Filharmonii Świętokrzyskiej w Kielcach. Ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie. Działa czynnie jako muzyk perkusista, nauczyciel perkusji i propagator muzyki w regionie, kraju i za granicą. Jako nauczyciel ma wiele osiągnięć i sukcesów z uczniami, którzy zdobywają nagrody na licznych przesłuchaniach, konkursach i festiwalach. Bogusław Olczyk jest również laureatem odznaczeń i nagród m.in. Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej (Honorowa odznaka – Zasłużony dla Kultury Polskiej). Perkusista Big Bandu Kielce, Kieleckiej Grupy Perkusyjnej – której jest współzałożycielem, Tria „Con Dynamico” (działającego przy Filharmonii Świętokrzyskiej). Współzałożyciel zespołu „STRAUSS ENSEMBLE”, który współpracuje z najlepszymi śpiewakami operowymi i operetkowymi w całym kraju.
Elżbieta Gacek – poetka, prawnik, sędzia, działacz społeczny, wolontariusz. Członek Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych oraz członek Świętokrzyskiego Klubu Amazonki przy ŚCO w Kielcach. Wydała 8 tomików wierszy: „Szczelnie zamknięty świat”(2003), „Przez uchylone drzwi”(2005), „Po prostu jestem”(2007), „Dotyk i spełnienie” (2009), „Słowa co krzepią-myśli co łączą”(2013), „Nadzieja czekać każe” (2016), „Zagubione wartości” (2018), „Po namyśle” (2023). W roku 2011 wydała „Anegdoty sądowe” i w 2012 r. biografię pt. „Zapiski z pamięci”. Współautorka opracowania wierszy napisanych przez pacjentów dotkniętych chorobami onkologicznymi pt.” Na zawsze” i „ Brać udział, trwać i znaczyć”.
Grzegorz Krzywonos – kierownik Kina „Muza” we Włoszczowie. Pod jego kierownictwem w 2022 roku wprowadzono włoszczowskie kino do sieci Europa Cinemas. Został indywidualnie uhonorowany podczas 51. Forum wokół Kina w Gdyni przez Stowarzyszenie Kina Polskie „Honorowym Złotym Biletem” za wybitne zasługi w rozpowszechnianiu filmów w Polsce. Był koordynatorem w redystrybucji filmów (Tom i Jerry, Kosmiczny mecz: nowa era) w języku ukraińskim dla uchodźców w 107 kinach w Polsce. W 2019 roku otrzymał tytuł Kiniarz Roku Sieci Kin Studyjnych.
Grzegorz Pańtak – tancerz, pedagog tańca, choreograf. Wspólnie z Elżbietą Pańtak współtworzył i prowadzi instytucjonalny zespół – Kielecki Teatr Tańca. Realizował widowiska taneczne z prawykonaniami na orkiestrę symfoniczną Filharmonii Świętokrzyskiej, współpracuje z Narodową Operą Izraelską, dla której choreograficznie zrealizował “Traviatę”, oraz “Carminę Buranę”. Dla Opery Wrocławskiej realizował choreografię do opery “Turandot”, “Traviatę” w Operze na Zamku w Szczecinie, “Romeo i Julia” dla Opery Śląskiej i opery w Szczecinie. W 2022 roku uzyskał tytuł doktora w dziedzinie SZTUKA, w dyscyplinie artystycznej SZTUKI MUZYCZNE na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie.
Janusz Sobolewski – od ponad dwudziestu lat pracuje społecznie na rzecz kultury, ochrony dziedzictwa narodowego oraz edukacji. Jest prezesem stowarzyszenia Społeczny Komitet Odnowy Cmentarza Katedralnego w Sandomierzu. Za zasługi w działalności społecznej, za pielęgnowanie dziedzictwa kulturowego został odznaczony złotym i srebrnym krzyżem zasługi. Odznaczony został za zasługi dla Niepodległej medalem 100-lecia Odzyskanej Niepodległości. Minister kultury i dziedzictwa narodowego wyróżnił Janusza Sobolewskiego odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” i złotą odznaką „Za opiekę nad zabytkami”. Janusz Sobolewski za działalność na rzecz społeczności lokalnej otrzymał tytuł Sandomierzanina Roku 2022.
Przemysław Wierzba – absolwent Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. L. Różyckiego w Kielcach. Studia w klasie wiolonczeli prof. Bernarda Poloka ukończył w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. W 2021 roku uzyskał stopień doktora sztuk muzycznych. Jako solista i kameralista koncertował m. in. na Śląskim Festiwalu Bachowskim w Katowicach, XXIX Międzynarodowych Dniach Muzyki Organowej i Kameralnej w Starachowicach, podczas II edycji Festiwalu Doliny Sanu w Mucznem, XXXIX Festiwalu Muzyczne Święto Kwitnących Azalii w Mosznej oraz w Filharmonii Świętokrzyskiej w ramach cyklu koncertów Lato w Filharmonii. Grał również za granicą – w Niemczech, Szwajcarii i we Włoszech.
NAGRODA HONOROWA: – za prace przy projekcie modernizacji Muzeum Archeologicznego w Wiślicy
dr Agnieszka Kowalska-Lasek to literaturoznawca, muzealnik – kustosz dyplomowany, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie historii, z Muzeum Narodowym w Kielcach związana od 1998 roku. Pełniła funkcję kierownika Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku. W roku 2017 została powołana na stanowisko zastępcy dyrektora ds. oddziałów. Jest autorką licznych publikacji dotyczących Noblisty, w tym kompleksowego Katalogu zbiorów Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku. Była koordynatorką projektu modernizacji Muzeum Archeologicznego w Wiślicy, współautorką scenariusza wystawy stałej.
Gabriela Kiełtyka-Sołtysiak to kierownik Muzeum Archeologicznego w Wiślicy, oddziału Muzeum Narodowego w Kielcach. Jest absolwentką archeologii na Uniwersytecie Jagiellońskim, studiów podyplomowych z zakresu muzealnictwa oraz Akademii Dziedzictwa. Uczestniczka licznych archeologicznych ekspedycji naukowych prowadzonych z inicjatywy Muzeum Archeologicznego w Krakowie, współautorka wniosku o uznanie Wiślicy za Pomnik Historii. Koordynatorka projektu modernizacji Muzeum Archeologicznego w Wiślicy, współautorka scenariusza wystawy stałej.
dr Beata Polit – kielczanka, archeolog, kierownik Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Kielcach, wykładowca w Instytucie Archeologii UMCS w Lublinie. Autorka i współautorka artykułów naukowych opublikowanych w prestiżowych polskich i zagranicznych pismach. Posiada doświadczenie w zakresie muzealnictwa i ochrony dziedzictwa kulturowego, które zdobyła w Muzeum Narodowym w Kielcach, a także w trakcie licznych staży w zagranicznych i polskich instytucjach naukowych oraz muzealnych.
