24 marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Instytut Pileckiego zachęca, by w tym dniu oddać cześć „Zawołanym po imieniu”.
„Zawołani po imieniu” to Polacy, którzy podczas okupacji niemieckiej zostali zamordowani przez Niemców za pomoc Żydom. Program Instytutu Pileckiego to jedyna taka inicjatywa w Polsce, która przywraca pamięć o lokalnych bohaterach. Program prowadzony jest od 2019 roku. Dotychczas upamiętniono 72 Polaków w różnych częściach Polski, także w powiecie kieleckim.
We wrześniu 2022 roku w Chmielniku odsłonięty został obelisk ku czci Sprawiedliwych Marii i Wacława Stradowskich. Zostali oni zamordowani za pomoc Żydom w czasie okupacji niemieckiej. Starosta kielecki Mirosław Gębski byłwspółorganizatorem tego wydarzenia.
Przypomnijmy, Maria Stradowska (wdowa) oraz jej dzieci: Wacław, Matylda i Kazimiera mieszkali w Chmielniku. Jesienią 1942 roku Niemcy rozpoczęli likwidację getta w Chmielniku. Stradowscy przyjęli pod swój dach braci Pasternaków oraz nieznane z imienia małżeństwo z dzieckiem, którym groziła śmierć. Ukryli ich w jednym z pomieszczeń, skąd wychodzili tylko nocą. 31 stycznia 1943 roku, wskutek donosu, w domu Stradowskich pojawili się niemieccy żandarmi z chmielnickiego posterunku. W trakcie rewizji odkryli kryjówkę i natychmiast rozstrzelali znajdujących się w niej Żydów. W wyniku rozprawy sądowej Maria i Wacław Stradowscy zostali skazani na śmierć. Wyrok wykonano 23 grudnia 1943 roku. Zwłoki zabitych Żydów przeniesiono na cmentarz żydowski w Chmielniku. Do dziś nie wiadomo, gdzie spoczywają ciała Polaków, którzy im pomogli.
Naszą wspólną intencją jest, by zachowana była żywa pamięć o Zawołanych po imieniu, by lokalna społeczność pamiętała o Bohaterach upamiętnionych w ramach programu Zawołani po imieniu. Instytut Pileckiego proponuje, by 24 marca w Narodowym Dniu Pamięci Polaków Ratujących Żydów oddać cześć Zawołanym uroczyście składając kwiaty przy Kamieniach, które ich upamiętniają – o godzinie 12.00.
Uroczyste złożenie kwiatów można sfotografować i przesłać zdjęcia lub nagrane krótkie minutowe filmiki, możliwie najwcześniej w tym samym dniu na adres: press@instytutpileckiego.pl.
