Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach po zrealizowaniu inwestycji, jaką jest przebudowa zabytkowej siedziby, będzie jedną z najnowocześniejszych (pod względem wyposażenia technicznego i możliwości scenicznych) tego typu placówek w Polsce. Nowa technologia sceniczna, która zagości w teatrze, będzie wymagała zarówno od pracowników obsługi sceny, jak i od aktorów i pozostałych osób związanych z produkcją spektaklu, nowych umiejętności i wiedzy, w jaki sposób wykorzystać udogodnienia, by w efekcie stworzyć wyjątkowe w skali kraju widowisko. Żadna z polskich scen dramatycznych w kraju nie może poszczycić się tak skomplikowaną technologią sceniczną, dlatego po pomoc w uzyskaniu nowych kompetencji Teatr zwrócił się do islandzkiego partnera – Teatru Narodowego Islandii w Reykjaviku. Współpracę uzupełnia wymiana spektakli, dzięki czemu nasz Teatr może liczyć na ocenę profesjonalistów oraz na możliwość podpatrzenia dobrego wzorca.
Partnerstwo zakłada w latach 2021-2023 dwukrotną wizytę studyjną pracowników Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach w Teatrze Narodowym w Reykjaviku.
Pierwszą wizytę zespół Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach odbył w dniach 15-19 maja 2022 roku. Wizyta objęła 36 osób: pracowników administracji i technicznych (osoby związane z promocją i marketingiem oraz impresariatem, obsługę sceny, akustyków, realizatorów oświetlenia) oraz aktorów, którzy w siedzibie partnera zapoznali się z zasadami funkcjonowania różnego rodzaju scen (Teatr Narodowy Islandii posiada ich pięć), wzięli udział w warsztatach teoretycznych i praktycznych, odbyli szereg spotkań z pracownikami islandzkiej instytucji ukierunkowanych na wymianę doświadczeń (w tym dotyczących m.in. przygotowywania wydawnictw teatralnych za zakresu promocji i towarzyszących premierom spektakli, sposobów komunikacji z potencjalnym widzem, pracy teatralnych pracowni rzemieślniczych, edukacji teatralnej, technik aktorskich). Wizyta w Teatrze Narodowym Islandii, z racji jego bogatego repertuaru skierowanego do szerokiego odbiorcy (dorośli, dzieci, osoby z niepełnosprawnościami), posłuży za wzór przy rozszerzaniu oferty kieleckiej sceny, która po zrealizowaniu inwestycji planuje działania dedykowane różnorodnym grupom.
Ponadto w wizycie studyjnej udział wzięła dramatopisarka Weronika Murek, która uczestniczyła w warsztatach aktorskich prowadzonych przez reżyserkę Unę Thorleifsdottir, podczas badań terenowych zbierała również materiały niezbędne do napisania tekstu, na podstawie którego w styczniu 2024 roku w odnowionej siedzibie Teatru zostanie wystawiony spektakl z okazji 145-lecia kieleckiej sceny dramatycznej.
Wizycie towarzyszyła prezentacja działań artystycznych z repertuaru Teatru im. S. Żeromskiego – czytania performatywnego powieści „Internat” Serhija Żadana w adaptacji Pawła Sablika w reżyserii Karoliny Szczypek. Na wydarzenie zaproszono liczną polonię islandzką.
Druga wizyta w Teatrze Narodowym Islandii odbyła się w dniach 5-12 czerwca 2023 roku i objęła 43 osoby. Zespół artystyczny Teatru im. S. Żeromskiego w Kielcach pokazał tam jeden ze swych spektakli – „Wiosenną bujność traw” wg tekstu i w reżyserii Michała Siegoczyńskiego. Dla aktorów grających przy pełnej widowni była to okazja do poddania się ocenie zagranicznego widza, możliwość zdobycia doświadczenia w zetknięciu z inną, niż polska, rzeczywistością teatralną, a także wprawka do pracy z niepolskojęzycznymi twórcami i odbiorcami. Aktorzy wzięli też udział w szkoleniu z zakresu autoprezentacji i technik aktorskich prowadzonym przez reżyserkę Unę Thorleifsdottir.
Druga część współpracy zakłada wizytę partnera w Kielcach wraz z prezentacją jednego ze spektakli będących na afiszu Teatru Narodowego w Reykjaviku. Wizyta zaplanowana na luty 2024 roku również będzie miała charakter studyjny, nakierowana jednak będzie na ocenę przez gości rozwiązań zastosowanych w trakcie renowacji kieleckiej sceny i komfortu jej użytkowania. Pokaz islandzkiego spektaklu otwarty będzie dla kieleckich widzów, co przyczyni się do rozwijania ich kompetencji kulturowych związanych z krytyczną recepcją dzieła scenicznego stworzonego z pomocą nowych technologii teatralnych. Będzie to również kolejna okazja dla pracowników Teatru im. Stefana Żeromskiego (administracji, technicznych, zespołu artystycznego) do przyjrzenia się pracy instytucji partnerskiej. Na miejscu odbędzie się szkolenie kieleckiej kadry przez pracowników islandzkiej instytucji z zakresu oświetlenia, dźwięku i projekcji pod kątem kolejnych realizacji przygotowywanych na odnowionej scenie.
Ponadto strony partnerskie zobowiązały się do wzajemnego promowania swoich aktywności i działań, szczególnie tych podejmowanych w ramach realizacji projektu (informacje na stronie www, w mediach społecznościowych, na drukach promocyjnych).
Luty 2023 – grudzień 2024 – Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach w ramach programu ministerialnego „Kultura Inspirująca” realizuje zadanie „Pokaz spektaklu Widnokrąg w Teatrze Narodowym Islandii wraz z działaniami towarzyszącymi”.
Planowane działania dotyczą promocji współczesnego polskiego teatru jako inspirującego narzędzia do opowiadania złożonych historii oraz jego metod twórczych. Koncentrują się wokół promowania unikatowej kultury wsi, twórczości Wiesława Myśliwskiego, szukania powiązań i inspiracji w zetknięciu kultur wiejskich Islandii i Polski. W programie zadania znalazły się warsztaty twórcze adresowane do zespołu Teatru Narodowego zakończone wspólnym pokazem, otwarte warsztaty twórcze dla Islandczyków, spotkania edukacyjno-popularyzatorskie wokół twórczości literackiej i ludowej i przede wszystkim prezentacja w Teatrze Narodowym Islandii w Reykjaviku spektaklu Teatru im. Żeromskiego „Widnokrąg” Wiesława Myśliwskiego w reżyserii Michała Kotańskiego (premiera 6.01.2019 roku) we wrześniu 2024 roku (wraz z napisami w języku angielskim i islandzkim).
Ambasada RP w Reykjaviku zadeklarowała pełne wsparcie merytoryczne, promocyjne oraz logistyczne projektu, którego pierwszy etap zrealizowano w dniach 5-12 czerwca 2023 roku podczas obecności zespołu kieleckiego teatru na Islandii i w czasie którego przeprowadzono następujące działania: wykład Pawła Sablika, dramaturga Teatru Żeromskiego w Kielcach, na Wydziale Wiedzy o Teatrze w Reykjaviku dotyczący wątków wiejskich, chłopskich i ludowych w polskim teatrze oraz warsztaty twórcze z wykorzystaniem technik performatywnych – tańca, śpiewu, ruchu – bazujących na polskiej kulturze ludowej dla mieszkańców Reykjaviku. Warsztaty przeprowadzone zostały przez aktorów z zespołu artystycznego Teatru im. S. Żeromskiego – Joannę Kasperek i Dawida Żłobińskiego.
Teatr Narodowy w Reykjaviku ma pięć osobnych scen: Scenę Główną (500 miejsc), tzw. Czarną Skrzynkę (140 miejsc), Mała Scenę dla Dzieci (80 miejsc), Poddasze Teatru Lalek (70 miejsc ) i Scenę w Piwnicy (100-120 miejsc).
Teatr organizuje około 20-30 produkcji każdego sezonu (są nowe produkcje, wznowienia, koprodukcje i występy gościnne), obejmując różnorodny repertuar nowych dzieł islandzkich, nowych dzieł zagranicznych, islandzkich i zagranicznych klasyków, musicali, utworów tanecznych, przedstawień lalkowych i dziecięcych.
Teatr Narodowy znajduje się w historycznym centrum Reykjaviku. Sam budynek, zaprojektowany przez państwowego architekta Gudjona Samúelssona, był wizją Pałacu Elfów, w nawiązaniu do starożytnego islandzkiego przekonania, że elfy żyją w skałach i że tylko przypadkiem ludzie mogą wejść do ich kolorowego świata radości. Teatr Narodowy Islandii jest finansowany przez Ministerstwo Edukacji, Nauki i Kultury rządu Islandii. Funkcję dyrektora artystycznego pełni Magnus Geir Thordarson.
