W dniu 1 grudnia obchodzony jest Światowy Dzień AIDS. Dzień ten został ustanowiony od 1988 roku z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i jest jedną z ośmiu najważniejszych kampanii na rzecz zdrowia publicznego prowadzonych przez tę organizację. W 2021 roku Światowy Dzień AIDS obchodzony jest pod hasłem: „Koniec nierówności. Koniec AIDS. Koniec pandemii.”
Temat tegorocznej kampanii podkreśla pilną potrzebę położenia kresu wszelkim nierównościom, które napędzają AIDS i inne pandemie. HIV od wielu lat pozostaje głównym problemem zdrowia publicznego i dotyka miliony osób.
W 2020 roku na świecie:
- 37 700 000 osób żyło z HIV;
- 680 000 osób zmarło z przyczyn związanych z HIV;
- Wykryto 1 500 000 nowych zakażeń HIV;
- 73% osób dorosłych żyjących z HIV otrzymywało terapię antyretrowirusową.
W Polsce, według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Instytutu Badawczego, od wdrożenia badań w 1985 roku do 31 grudnia 2020 roku zakażenie stwierdzono u 26 486 osób. Podziały, dysproporcje w dostępie do świadczeń zdrowotnych i lekceważenie praw człowieka to niektóre z przyczyn niepowodzeń powodujących, że HIV pozostaje globalnym kryzysem zdrowotnym.
Trwająca od dwóch lata epidemia COVID-19 prowadzi do pogłębiania nierówności sprawiając, że życie wielu osób zakażonych HIV jest trudniejsze. Zwalczanie tych nierówności będzie nie tylko kluczowe dla zakończenia AIDS, ale również przyczyni się do postępów w zakresie praw człowieka w kluczowych populacjach i osób żyjących z HIV. W ostatnich latach zmieniły się perspektywy osób żyjących z HIV. Dzięki leczeniu antyretrowirusowemu (ARV) i szybkiemu wykrywaniu wirusa w organizmie, zakażenie HIV nie jest już wyrokiem, można cieszyć się życiem przez długie lata.
Wprowadzenie leczenia antyretrowirusowego spowodowało spadek zakaźności, spadek liczby zachorowań na AIDS oraz spadek śmiertelności z powodu AIDS w krajach rozwiniętych. Na koniec października 2021 roku leczeniem antyretrowirusowym w Polsce objętych było 14 326 pacjentów, w tym 96 dzieci. Leczenie to jest prowadzone i finansowane w ramach Programu polityki zdrowotnej Ministra Zdrowia pn. „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce na lata 2017-2021”.
Zaniepokojenie budzi fakt, że około 50% zakażeń wykrywanych jest jednak w bardzo późnym stadium, pełnoobjawowego AIDS. Dlatego bardzo ważne jest podejmowanie inicjatyw profilaktycznych, odpowiadających na różne potrzeby odbiorców.
