Wśród łagodnych wzgórz, z dala od zgiełku głównych szlaków turystycznych, kryje się trasa rowerowa, która może zaskoczyć niejednego miłośnika aktywnego wypoczynku. Pętla rozpoczynająca się i kończąca w miejscowości Ujny w gminie Pierzchnica. Wiedzie przez urokliwe miejscowości południowej części Powiatu Kieleckiego. Każda z nich niesie ze sobą unikalną historię i lokalny koloryt. Wyprawa ta to nie tylko okazja do aktywności fizycznej, ale także wyjątkowa lekcja historii i kultury regionu. Całość trasy to 58,6 km.
Start: Ujny, niewielka miejscowość w gminie Pierzchnica, to ciche miejsce otoczone polami i lasami. Brak tu wielkich zabytków, ale właśnie ta naturalna prostota stanowi o jej uroku. To idealny punkt startowy – rowerzyści mogą w spokoju przygotować się do trasy i odetchnąć przed pierwszym podjazdem.
W Pierzchnicy czeka wyjątkowa atrakcja – Góra Piwniczna, czyli zespół ponad 80 ziemnych piwnic wykutych w zboczu glinianego wzgórza. Powstałe w XVIII i XIX wieku obiekty służyły do przechowywania żywności, a dziś tworzą zjawiskowy kompleks przypominający średniowieczne miasto pod ziemią. Sama Pierzchnica to także zadbana miejscowość z dobrze zachowanym układem urbanistycznym rynku.
Osiny to wieś, której urok tkwi w ciszy, krajobrazach i gościnności mieszkańców. Na trasie rowerowej stanowi ważne ogniwo – chwilę odpoczynku między większymi atrakcjami. Warto tu zatrzymać się choćby dla lokalnego krajobrazu: pagórków i starych sadów.
W Drugni uwagę przykuwa kościół św. Wawrzyńca z końca XIX wieku, zbudowany w stylu neogotyckim. Monumentalna budowla zachwyca zarówno z zewnątrz, jak i wewnątrz – gdzie znajdziemy m.in. elementy wyposażenia starszych świątyń. W tle – panorama pól i dolin, które dopełniają spokojny charakter tej miejscowości.
Lubania to mała, malownicza wieś położona wśród łagodnych pagórków. Choć nie posiada znanych zabytków, jej krajobraz przyciąga fotografów i rowerzystów szukających wytchnienia. To dobry moment na przystanek i posiłek w cieniu przydrożnych wierzb.
Miasto Chmielnik to kluczowy punkt na trasie. Największą atrakcją jest odrestaurowana synagoga z XVIII wieku – dziś interaktywne muzeum znane jako „Świętokrzyski Sztetl”. Obiekt łączy pamięć o przedwojennej społeczności żydowskiej z nowoczesnym podejściem do edukacji historycznej. Warto również odwiedzić rynek oraz przespacerować się po starówce, gdzie historia wciąż unosi się w powietrzu.
Suchowola to wioska o niezwykłym położeniu – otoczona polami i zagajnikami, z widokiem na dolinę rzeki Czarna. Choć nie znajdziemy tu zabytków, krajobraz rekompensuje wszystko. Idealne miejsce na złapanie oddechu i napełnienie bidonu.
W Maleszowej, nad stawem otoczonym drzewami, znajdują się ruiny dworku, wzniesionego w XVII wieku. Dziś zachowały się jedynie fragmenty murów i resztki piwnic, ale miejsce wciąż emanuje dawną świetnością. Przesycone romantyzmem ruiny przyciągają pasjonatów historii i fotografii.
Sanktuarium w Piotrkowicach to jeden z najważniejszych punktów duchowych na trasie. Kościół Matki Bożej Loretańskiej, z kaplicą wzorowaną na włoskim Loreto, przyciąga pielgrzymów od XVII wieku. Kompleks klasztorny Bernardynów otacza cisza i duchowa atmosfera – idealne miejsce na chwilę zadumy lub modlitwy.
W Lisowie Wygwizdowie trasa wiedzie przez tereny leśne – przyjemne, chłodne i ciche. To mniej znany fragment Lisowa, który zaskakuje swoją dzikością i naturalnością. Doskonały odcinek dla miłośników jazdy wśród przyrody.
W centrum Lisowa czekają aż dwie atrakcje. Pierwsza to Leśne Zacisze – ZOO, prywatny ogród zoologiczny z wieloma gatunkami zwierząt, w tym egzotycznych. Druga – historyczna: kościół św. Mikołaja, którego korzenie sięgają przełomu XII i XIII wieku. To jedna z najstarszych świątyń w regionie, z romańskimi elementami zachowanymi do dziś.
Zaborze to kolejna niewielka wieś, z której rozciąga się widok na okoliczne doliny. Choć niewielka, daje możliwość krótkiego odpoczynku wśród pól i pagórków. Przy dobrej pogodzie widać stąd nawet odległe masywy Gór Świętokrzyskich.
Radomice oferują to, czego często brakuje większym miejscom – autentyczną wiejską atmosferę. Kręte drogi, niskie domy, przydrożne kapliczki – wszystko to tworzy niepowtarzalny klimat.
W Komórkach można dostrzec jeszcze kilka starych, drewnianych chałup z XIX i początku XX wieku. To relikty dawnej architektury wiejskiej, które idealnie wpisują się w tematykę trasy jako „żywa historia”.
Szczecno to ostatnia miejscowość przed powrotem do Ujny. Warto tu jeszcze raz zatrzymać się i spojrzeć za siebie – to był dzień pełen wrażeń, zabytków i nieoczekiwanych spotkań z przeszłością. Kilka kilometrów dalej, w Ujnach, trasa zatacza koło.
Ta rowerowa trasa to prawdziwa kapsuła czasu. Przejeżdżając przez 16 miejscowości, można zobaczyć nie tylko zmieniający się krajobraz, ale też warstwy historii – od romańskiego kościoła po nowoczesne centrum kultury w dawnej synagodze. To nie tylko wyprawa rowerowa, ale też podróż przez ducha regionu – w najlepszym tego słowa znaczeniu.
Link do informatora:
https://www.powiat.kielce.pl/download/Ujny-Ujny,2383.pdf/view
