Zamek Królewski w Chęcinach, jeden z najcenniejszych zabytków województwa świętokrzyskiego i symbol regionu, przeszedł kolejny etap prac konserwatorskich. Inwestycja o wartości blisko 2,4 mln złotych została niemal w całości sfinansowana z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, który pokrył aż 98 procent kosztów milionowego zadania. Dzięki temu możliwe było przeprowadzenie kompleksowej renowacji murów obronnych oraz baszt zamku, którego rocznie odwiedza ponad 200 tysięcy turystów.

Szeroki zakres prac renowacyjnych

            Renowacja objęła szeroki wachlarz działań konserwatorskich i zabezpieczających, prowadzonych na powierzchni blisko 1019 m² murów i konstrukcji. Prace wykonano m.in. przy wieży zachodniej, gdzie odnowiono łuki sklepieniowe nad oknami i ścianę południową, a także przy renesansowej kuchni i fragmencie donżonu od strony południowej. Roboty prowadzone były również na koronie murów przy tzw. oknach Sienkiewicza w Domu Wielkim, wewnątrz i na zewnątrz baszty wschodniej, na fragmencie północnej ściany przy Domu Wielkim, a także przy przyporze południowej i nadprożu łukowym Domu Wielkiego. Zakres obejmował naprawę odspojeń i ubytków w warstwach licowych, rozbiórkę luźnych elementów muru, oczyszczanie i ponowne wykorzystanie oryginalnego materiału kamiennego, a także przemurowania z użyciem tradycyjnych zapraw wapiennych. Wzmocniono konstrukcje poprzez kotwienie rozwarstwień i zastosowanie prętów ze stali nierdzewnej, wykonano spoinowanie całych odcinków murów i zamontowano nowe elementy kamieniarki. Dodatkowo usunięto porosty i naloty biologiczne, a powierzchnie poddano hydrofobizacji, co zabezpieczy je przed działaniem wilgoci. Zakres prac obejmował także wymianę mocno skorodowanych belek stalowych w baszcie wschodniej i wieży zachodniej oraz oczyszczenie i zabezpieczenie antykorozyjne konstrukcji stalowych schodów w tych częściach zamku. Dzięki tak kompleksowym działaniom udało się nie tylko przywrócić walory historyczne obiektu, ale również zapewnić mu trwałość i bezpieczeństwo na kolejne lata. Wykonawcą inwestycji była firma Renewal Art Sp. z o.o. z Daleszyc, wyłoniona w drodze przetargu.

98 procent kosztów pokryło rządowe dofinansowanie

            Na realizację tego ambitnego zadania władze Gminy Chęciny pozyskały niemal pełne dofinansowanie z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. Wartość inwestycji wyniosła 2.369,100 zł, z czego aż 2.321,718 zł pochodziło ze środków zewnętrznych. Oznacza to, że samorząd dołożył zaledwie nieco ponad 47 tysięcy złotych z własnego budżetu. Tak wysoki poziom wsparcia pozwolił przeprowadzić prace na szeroką skalę, bez nadmiernego obciążania finansów Gminy.

Stała troska o zamek i finał wieloletniej renowacji

            Zamek, który w 2015 roku został oddany do użytku po wielkiej rewitalizacji, od tego czasu nieprzerwanie jest poddawany różnym zabiegom konserwatorskim. Regularne prace remontowe pozwalają utrzymać obiekt w doskonałej kondycji, co jest niezwykle istotne przy tak dużym ruchu turystycznym. Każdego roku średniowieczną warownię odwiedza ponad 200 tysięcy osób, a to oznacza konieczność systematycznego wzmacniania murów, baszt i wież. – Zamek Królewski w Chęcinach to nasza duma, symbol Gminy, który od wieków stoi, jako strażnik naszej historii i kultury. Dzięki ciężkiej pracy i zaangażowaniu wielu osób, udało nam się pozyskać blisko 2,4 miliona złotych dofinansowania z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. Te środki pozwoliły nam na przeprowadzenie niezbędnych prac zabezpieczających i konserwatorskich, które są kluczowe dla zachowania struktury murów Zamku Królewskiego. Należy podkreślić, że Zamek w Chęcinach to nie tylko zabytek, ale żywa lekcja historii, która przyciąga rocznie setki tysięcy turystów. Obiekt, mimo wcześniejszych dużych inwestycji, ciągle wymaga stałego nadzoru i renowacji, szczególnie ze względu na brak zadaszenia, co naraża go na różnorodne warunki pogodowe przez cały rok. Bez naszej interwencji, wpływ zjawisk pogodowych oraz upływ czasu mogą przyczynić się do dalszego degradowania tej cennej struktury. Staramy się, aby Zamek Królewski w Chęcinach zachwycał nie tylko swoją historią, ale również gwarantował odpowiedni stopień bezpieczeństwa  i wysoki standard utrzymania – mówi burmistrz Robert Jaworski.

Zakończona właśnie inwestycja była już trzecim, najszerszym i zarazem ostatnim etapem renowacji średniowiecznych murów warowni. W latach 2021–2022 przeprowadzono prace zabezpieczające przypory i fragmenty murów obwodowych za kwotę ponad 250 tysięcy złotych. Obecne działania były jednak znacznie bardziej kompleksowe i objęły największą powierzchnię zamkowych murów, w szczególności od strony południowej i zachodniej.

Zamek Królewski w Chęcinach od lat pozostaje jedną z największych atrakcji turystycznych regionu. Jednak jego otwartość dla zwiedzających wiąże się z koniecznością stałej troski i konserwacji.

Inwestycja dla przyszłych pokoleń

            Zakończona renowacja sprawiła, że Zamek Królewski w Chęcinach może cieszyć oko zwiedzających w pełnej krasie. Jak podkreśla burmistrz Robert Jaworski, Gmina będzie nadal dbała o obiekt, aby pozostał świadectwem bogatej historii i atrakcją turystyczną przez następne lata. – To ogromna radość, że dzięki pozyskanemu dofinansowaniu mogliśmy zrealizować tak szeroko zakrojone prace. Zamek w Chęcinach to nasza perła i wizytówka, którą pragniemy chronić dla przyszłych pokoleń – mówi burmistrz i dodaje, że dzięki podjętym teraz działaniom Zamek Królewski w Chęcinach będzie mógł jeszcze latami cieszyć turystów.

Agnieszka Olech