Podczas uroczystej sesji Rady Miejskiej w Chęcinach, która odbyła się 24 października w hali widowiskowo-sportowej, pochodzący z Chęcin wybitny naukowiec prof. dr hab. n. med. Krzysztof Kula otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Chęciny. Statuetkę oraz akt potwierdzający to wyjątkowe wyróżnienie wręczyli profesorowi burmistrz Chęcin Robert Jaworski oraz przewodniczący Rady Miejskiej Grzegorz Pierzak.
Profesor Krzysztof Kula to ceniony androlog, endokrynolog i seksuolog, twórca Katedry Andrologii i Endokrynologii Płodności Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, współzałożyciel Europejskiej Akademii Andrologii, a także dyrektor Centrum Kształcenia Klinicznego EAA w Polsce. Jest również założycielem i pierwszym przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Andrologii. Pochodzi z Chęcin, gdzie wzrastał, chodził do szkół i odnajdywał swoją życiową pasję, jaką jest medycyna. – Dziś mamy przyjemność uhonorować człowieka niezwykle zasłużonego, przyjaciela gminy Chęciny, wielkiego sympatyka historii naszego miasta. Profesor Krzysztof Kula to wybitny naukowiec znany, szanowany i ceniony nie tylko w świecie nauki, ale również w naszej lokalnej społeczności. Wśród nas są dziś koledzy i koleżanki z jego szkolnych lat w Chęcinach, to dla wszystkich wyjątkowe i wzruszające wydarzenie. Profesor jest człowiekiem o ogromnej kulturze osobistej, niezwykle uprzejmym, skromnym i oddanym nauce. Często podkreśla, że gdyby nie jego nauczyciele z chęcińskich szkół, którzy zaszczepili w nim chęć poznawania świata, jego losy mogłyby potoczyć się inaczej. Dzisiejsze wyróżnienie jest zatem także hołdem dla tych wszystkich chęcińskim pedagogów z przeszłości, którzy swoją pracą i pasją tworzyli fundamenty jego przyszłych sukcesów. Nadając profesorowi Krzysztofowi Kuli tytuł Honorowego Obywatela Chęcin, chcemy wyrazić naszą wdzięczność i szacunek. To wyróżnienie dla człowieka, który swoją postawą, pracą i osiągnięciami naukowymi rozsławia nasze miasto w Polsce i poza jej granicami, służąc mieszkańcom naszej gminy, pacjentom w kraju, Europie i na świecie – mówił burmistrz gminy i miasta Chęciny, Robert Jaworski, który przybliżył licznie zebranym gościom sylwetkę profesora. Jak podkreślił, decyzja o nadaniu tytułu miała szczególny wymiar, gdyż zbiegła się z jubileuszem 700-lecia nadania Chęcinom praw miejskich.
Korzenie i dzieciństwo
Prof. Krzysztof Kula urodził się w Chęcinach, w miejscu, gdzie obecnie stoi plebania. Jego ojciec, Ignacy Piotr Kula, był organistą w miejscowym kościele parafialnym, a wcześniej chórmistrzem wojskowym i dyrygentem zespołów muzycznych w Warszawie. Do Chęcin przybył w 1943 roku po wyjściu z niemieckiej niewoli jako ochotnik kampanii wrześniowej. Dom rodzinny wypełniała muzyka, dyscyplina i patriotyzm. Profesor wspominał, że jego ojciec był nie tylko muzykiem, ale też bohaterem, którego historia uczyła odwagi i pracowitości.
Edukacja w Chęcinach i nauczyciele z pasją
Przyszły profesor uczęszczał do Szkoły Podstawowej w klasztorze Ojców Franciszkanów w Chęcinach, a następnie do nowej szkoły przy ulicy Szkolnej. Od najmłodszych lat wykazywał zainteresowania biologiczne, wykonywał rożne doświadczenia przyrodnicze. Dzieciństwo spędził w dużej mierze samotnie, często przebywając z rodzicami w kościele. – Byłem dzieckiem bardzo przytulanym i kochanym. Może to tłumaczy moją lekarską empatię – mówił o sobie po latach.
Krzysztof Kula uczył się w Liceum Ogólnokształcącym w Chęcinach. Grał na fortepianie i w orkiestrze mandolinistów. Jego zainteresowania naukowe i artystyczne rozwijały się równolegle, co w przyszłości zaowocowało niezwykłą wrażliwością zarówno na sztukę, jak i na człowieka.
Droga do medycyny i początki kariery naukowej
Choć ojciec marzył, aby został księdzem, młody Krzysztof cenił sobie niezależność. Dzięki znajomości z dr. Janem Ryśkiem z Akademii Medycznej w Łodzi trafił na egzamin wstępny, który zdał bez korepetycji, co do dziś uważa za dowód wysokiego poziomu chęcińskich szkół. Studiował w Łodzi. Już w czasie studiów zachwyciła go fizjologia. Został asystentem w tej katedrze, ukończył studia i specjalizację z chorób wewnętrznych w 1975 roku. Obronił doktorat z fizjologii, prowadząc badania nad hormonami płciowymi. Pracował w pierwszej w Polsce Katedrze Endokrynologii. Dzięki stypendium naukowemu i pracy badawczej mógł się uniezależnić finansowo.
Ważne odkrycia, dorobek naukowy i związek z Chęcinami
Profesor Kula odkrył, że hormony płciowe męskie (testosteron) i żeńskie (estradiol) działają wspólnie, a nie osobno. Odkrycie, opublikowane w 1988 roku w amerykańskim czasopiśmie Endocrinology, przyniosło mu światowe uznanie. Uczestniczył również w europejskim projekcie European Male Ageing Study, gdzie wykazał, że u mężczyzn starzenie się jest bardziej skutkiem stylu życia niż działania hormonów. Udowodnił też, że „andropauza nie istnieje”. Jest autorem i współautorem ponad 350 publikacji naukowych, z czego 224 znalazły się na Liście Filadelfijskiej. W latach 2014–2019 kierował projektem NCN dotyczącym roli receptorów estrogenowych w jądrach.
Mimo międzynarodowej kariery profesor Kula nigdy nie zerwał więzi z rodzinnym miastem. Regularnie odwiedza Chęciny, zwykle we wrześniu na swoje urodziny. Bierze udział w zjazdach klasowych, prowadzi wykłady dla mieszkańców i pielęgnuje pamięć o dawnych nauczycielach. – Chęciny to nie tylko miejsce urodzenia. To źródło mojej tożsamości – podkreśla.
Wzruszające podziękowania
Radni jednogłośnie podjęli uchwałę o nadaniu tytułu Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Chęciny dla prof. dr hab. n. med. Krzysztofa Kuli. Bez wątpienia jest to wyraz wdzięczności i szacunku dla wybitnego naukowca, który nigdy nie zapomniał o swoich korzeniach. Jego życiorys jest świadectwem tego, jak głęboko zakorzenione wartości rodzinne, patriotyczne i edukacyjne potrafią kształtować wielkie osobowości. Odbierając tytuł honorowego obywatela Chęcin, profesor Krzysztof Kula nie krył emocji, wyrażając wdzięczność za tak wspaniałe docenienie. Podczas uroczystości nie zabrakło kwiatów, gratulacji i gromkich braw.
Warto przypomnieć, że tytuł honorowego obywatela Chęcin po raz pierwszy nadano 8 listopada 2010 historykowi i regionaliście Dariuszowi Kalinie. 5 maja 2011 roku tytuł ten przyznano ówczesnemu marszałkowi, a obecnie europosłowi Adamowi Jarubasowi. 26 maja 2014 roku uhonorowano tym tytułem franciszkanina, ojca Pawła Chmurę, a 18 listopada 2016 roku Jerzego Hofmana, wybitnego reżysera filmowego. Dziś do tego zacnego grona laureatów dołączył prof. dr hab. n. med. Krzysztof Kula.
