Każdego roku smog przyczynia się do śmierci ponad 44 tys. Polaków. Oddychanie nim naraża nas choroby układu oddechowego, choroby układu krążenia, osłabienie układu odpornościowego czy choroby układu krwionośnego. Zanim spalimy w naszym piecu kolejną porcję śmieci, warto zastanowić się, czy naprawdę jest to opłacalne.
Czym jest smog?
Smog to połączenie niekorzystnych warunków atmosferycznych oraz zanieczyszczonego powietrza. To zanieczyszczone powietrze zawiera wiele związków, które mają poważny wpływ na nasz organizm. Są nimi przede wszystkim:
– pyły zawieszone PM 2,5 oraz PM 10 stanowiące mieszaninę substancji organicznych i nieorganicznych zawierających substancje toksyczne, które przedostają się do organizmu przede wszystkim przez drogi oddechowe lub pośrednio przez układ pokarmowy,
– dwutlenek siarki, który uszkadza drogi oddechowe i zwiększa podatność na infekcje, a odkładając się w organizmie może powodować zmiany nowotworowe,
– tlenek węgla – bezwonna, bezbarwna i łatwopalna substancja, która może powodować m.in. bóle głowy, nudności, utratę apetytu,
– tlenki azotu będące najgroźniejszymi związkami zanieczyszczającymi atmosferę. Działają one drażniąco na spojówki oraz śluzówki nosa i gardła, a także podrażniają układ oddechowy,
– benzo(a)piren, który gromadzi się w organizmie i może powodować raka, upośledzać płodność, działać szkodliwie na dziecko w łonie matki.
W przypadku zaistnienia niekorzystnych warunków atmosferycznych szkodliwe cząsteczki nie unoszą się do góry, lecz pozostają blisko powierzchni ziemi. Główną przyczyną tego zjawiska jest spalanie w domowych piecach śmieci i miału węglowego.
Nie pal śmieci!
Wiele osób nic sobie nie robi z apeli i zakazów i wciąż pali w domowych piecach tym, co tylko wpadnie w ich ręce. Śmieci, plastiki, pozostałości po remoncie – w trakcie ich spalania powstają niebezpieczne opary, które w istotny sposób wpływają na nasze zdrowie i życie.
Pamiętajmy, że w procesach spalania ważną rolę odgrywa temperatura spalania – gdy jest zbyt niska, w emitowanych spalinach powstają zanieczyszczenia, których oddziaływanie na środowisko naturalne i zdrowie ludzi jest bardzo szkodliwe. Spalanie odpadów w paleniskach domowych odbywa się właśnie w niskich temperaturach (200 – 500 °C) i towarzyszy mu emisja do atmosfery wielu zanieczyszczeń. Podczas spalania odpadów wytwarzają się silnie trujące związki chemiczne, powodujące wiele ciężkich, a nawet śmiertelnych chorób. Każdego roku aż 9 milionów osób umiera przez zanieczyszczenia środowiska: powietrza i wody. To więcej niż zgony spowodowane przez malarię, gruźlicę i AIDS czy palenie tytoniu.
Przekroczenia norm
Zalecenie Światowej Organizacji zdrowia odnośnie dopuszczalnych stężeń dobowych 25 μg/m3 dla PM 2.5 oraz 50 μg/m3 dla PM 10. W sezonie jesienno-zimowym normy te w naszej gminie są przekraczane kilkukrotnie. I choć alarm smogowy w Polsce ogłaszany jest dopiero przy wskazaniach dla pyłu PM 10 – 300 μg/m3, to należy zdawać sobie sprawę, jak niebezpieczne jest długotrwałe narażanie się na przebywanie w miejscach, gdzie normy te zostały przekroczone.
Działania gminy
Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Sitkówka-Nowiny jest dokumentem strategicznym, który wyznacza kierunki rozwoju gospodarki niskoemisyjnej w gminie na lata 2015-2020. Plan przedstawia zakres inwestycyjnych jak i nieinwestycyjnych działań przewidzianych do podjęcia w latach 2015-2020 na terenie gminy Sitkówka-Nowiny. Ujmuje szeroki zakres działań proekologicznych w różnych dziedzinach m.in. gospodarki, włącznie z budownictwem mieszkaniowym, usługami i handlem, produkcją, transportem publicznym i prywatnym, gospodarki odpadami, zaopatrzenia w ciepło, energię i paliwa. Jego główne cele to redukcja emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie udziału zużycia energii ze źródeł odnawialnych, redukcję zużycia energii elektrycznej i cieplnej oraz poprawa jakości powietrza atmosferycznego.
Na jego podstawie gmina podejmuje szereg działań, aby ograniczyć niską emisję w gminie. Wśród najważniejszych z nich, które zostały zrealizowane w ciągu ostatniego roku, należy wymienić modernizację kotłowni osiedlowej, termomodernizację budynków placówek oświatowych na terenie gminy, w tym wymianę pieca olejowego na węglowy w Zespole Szkół Ponadpodstawowych w Nowinach, a także wymianę oświetlenia ulicznego na energooszczędne.
Pomagając mieszkańcom
Gmina Sitkówka-Nowiny realizuje działania prowadzące do obniżenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery poprzez wymianę niskosprawnych i nieekologicznych kotłów oraz pieców węglowych na nowoczesne urządzenia grzewcze. Przyjęty przez gminę program ma na celu finansowe wsparcie mieszkańców przy wymianie pieców węglowych. Dotacja może być przeznaczona na zakup i montaż pieca centralnego ogrzewania zasilanego gazem, a także budowę instalacji wewnętrznej w przypadku wymiany pieca centralnego ogrzewania zasilanego paliwem stałym na piec zasilany gazem. Beneficjentami programu mogą być osoby fizyczne zamieszkałe i zameldowane na terenie gminy, które posiadają tytuł prawny do nieruchomości, na której będę realizowane przedsięwzięcie. Dotacja może być udzielona tylko jeden raz dla danej nieruchomości.
Zainwestuj w odnawialne źródła energii
W listopadzie tego roku gmina Sitkówka-Nowiny w partnerstwie z gminą Piekoszów złoży wniosek o dofinansowanie dofinansowania ze środków z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 na instalacje wykorzystujące odnawialne źródła energii dla mieszkańców gminy. To szansa, by na terenie gminy na obiektach prywatnych pojawiły się ogniwa fotowoltaiczne, kolektory słoneczne czy pompy ciepła. To rozwiązania nie tylko ekologiczne, ale również ekonomiczne.
Zastanów się, co możesz zrobić …
Dbanie o środowisko naturalne, o jakość powietrza wcale nie musi wiązać się z nakładami finansowymi. Wystarczą proste codzienne działania, dzięki którym każdy z nas może przyczynić się do poprawy jakości powietrza. Korzystaj z transportu publicznego, przesiądź się na rower, a kiedy jedziesz własnym samochodem zastanów się, czy nie możesz do niego kogoś zabrać. Nie pal śmieci – to oczywiste. Dowiedz się, czy w Twoim miejscu zamieszkania możesz uzyskać dofinansowanie do wymiany pieca lub instalację OZE. To się opłaci!
