O prawach i nieuczciwych praktykach, którym poddawani są obecnie seniorzy rozmawiali eksperci, policjanci i przedstawiciele Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w kieleckim starostwie.
Organizatorem spotkania był starosta kielecki Michał Godowski we współpracy z Delegaturą Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Łodzi w ramach programu „Senior – konsument – bezpieczny i aktywny”. Obecni byli także wicestarosta Zenon Janus oraz członkowie Zarządu Powiatu w Kielcach: Bogdan Gierada, Marek Kwiecień i Józef Szczepańczyk, delegat Biskupa Kieleckiego ds. ochrony dzieci i młodzieży Ks. Artur Skrzypek, Jerzy Pyrek doradca marszałka ds. seniorów.
Starosta witając uczestników spotkania, podkreślił, że wśród licznych zadań samorządu powiatu, jest troska o osoby starsze. – Jesteśmy samorządem elastycznym, otwierającym się na problemy każdego, w tym seniorów. Chcemy pokazać, że zasługują oni na największą troskę z naszej strony – powiedział starosta. – Chcielibyśmy, także aby senior powiatu kieleckiego był osobą świadomą, znał prawa jakie mu przysługują. Wiedział, gdzie szukać pomocy. Wiemy też, że seniorzy są grupą najbardziej narażoną na nieuczciwe działania, sprzedawcy wykorzystują ich ufność i łatwowierność. Stąd pomysł na dzisiejsze spotkanie i edukację osób starszych.
Kampania UOKIK
Konsument bezpieczny, to konsument świadomy swoich praw i aktywny w ich egzekwowaniu. – Podczas spotkania chcemy mówić o zasadach zawierania umów na odległość, poza lokalem przedsiębiorstwa, jakie wiążą się z nimi problemy. Powiemy jak się chronić, czego unikać, czego można się domagać. Sporo uwagi poświęcimy reklamacjom konsumenckim, usługom finansowym – powiedziała Agnieszka Białek, przedstawiciel UOKIK.
– W ostatnim czasie obserwujemy coraz liczniejsze przypadki oszustw przez telefon. Oszuści dzwonią do nas, podajać się czy to za przedstawiciela gazowni, zakładu energetycznego czy dostawcy usług telekomunikacyjnych. Najczęstszym mechanizmem jest twierdzenie, że chodzi o zmianę warunków umowy i obniżenie płaconych rachunków. Przedstawiciele mówią, że reprezentują dotychczasowego operatora. Jednak w rzeczywistości konsument podpisuje umowę z nowym przedsiębiorcą, co wiąże się często z rozwiązaniem umowy u dotychczasowego i zapłaceniem kary za zerwanie kontraktu – mówiła Agnieszka Białek. – Problem jest też to, że kurier przywożąc nam nową umowę, nie zostawia kopii. Zatem konsument nie wiedział co i z kim podpisuje. Orientują się wtedy, gdy otrzymują wyższe rachunki.
Środki ostrożności
Jak wyjaśnił Tomasz Dec dyrektor łódzkiego oddziału delegatury UOKIK, należy zawsze zachowywać środki ostrożności. – Nie wolno podawać swoich danych przez telefon, należy czytać umowy, nie podpisywać umów przywiezionych przez kurierów w domu – mówił.
Wiele umów zawieranych jest poza lokalem przedsiębiorstwa. Np. podczas pokazów w hotelach, „darmowych” wycieczkach autokarowych, pokazach w domach czy uzdrowiskach. Wtedy też dochodzi do największej liczby oszustw.
– Sprzedawcy zapraszają nas na badania, zajęcia rehabilitacyjne, warsztaty kulinarne, zachęcając nas do kupna sprzętu medycznego. Twierdząc że jest to okazja, wprowadzając nas w błąd zapewniając co do leczniczych właściwości produktów. Do tego dochodzi manipulacja ceną. Niestety, sprzedawcy to najczęściej wysokiej klasy specjaliści, którzy mają do perfekcji opracowane techniki wywierania na nas wpływu – wyjaśniła Agnieszka Białek. – Należy pamiętać, że jeżeli już podpisaliśmy taką umowę, mamy prawo odstępować od niej w terminie 14 dni. Jeżeli kupiona rzecz ma wadę, mamy prawo do reklamacji. Podstawą reklamacji może być rękojmia albo gwarancja.
Jak wynika z danych, seniorzy niechętnie składają reklamację, nie walczą o swoje prawa, wierzą w zapewnienia sprzedawcy, a wykorzystują to nieuczciwi przedsiębiorcy – dodał Tomasz Dec. – Konsumenci-seniorzy skarżą się również na zbyt małą czcionkę w umowach oraz ich skomplikowany język. Zgłaszanym problemem są również agresywne działania windykacyjne, które przede wszystkim wśród osób starszych powodują silny stres.
Policja dla seniorów
Podczas spotkania, obecni byli przedstawiciele policji: Monika Wierzbicka i Małgorzata Sałapa – Bazac z Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach. Funkcjonariuszki zwróciły uwagę na najczęstsze kwestie związane z bezpieczeństwem seniorów. – Jeżeli mówimy o bezpieczeństwie seniorów, to przede wszystkim poddawani oni są oszustwom między innymi ,,na wnuczka”, ,,akwizytora” czy nawet „policjanta”. Oszuści niejednokrotnie modyfikują swój sposób działania do sytuacji, w której się znajdą – mówiła Monika Wierzbicka. – W każdej sytuacji, kiedy mamy chociaż cień wątpliwości powinniśmy się natychmiast skontaktować z policjantami.
O możliwości korzystania z aplikacji mobilnej krajowej mapy zagrożeń mówiła Małgorzata Sałapa – Bazak. – Narzędzie to służy informacji o zagrożeniach w lokalnych środowiskach.
Alicja Majka – Kowalczyk, przedstawiciel wojewody i przedstawiciel Inspekcji Handlowej dodała, że kupno produktów połączone jest z kredytem konsumenckim. – Ciężko później osobie starszej takie zobowiązanie spłacać, bo są to dość znaczne kwoty, rzędu pięciu, czy nawet dziesięciu tysięcy złotych – opowiada.
Na spotkaniu obecny był Krzysztof Sołkiewicz, przewodniczący Komisji Etyki przy Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce Związek Pracodawców, która specjalizuje się w materii instrumentów finansowych w obrocie gospodarczym oraz problematyką ochrony praw człowieka w aspektach działalności windykacyjnej.
– KPF to organizacja, która skupia kilkadziesiąt przedsiębiorstw z rynku finansowego w Polsce, w tym banki, zarządzających wierzytelnościami, doradców i pośredników finansowych, przedsiębiorstwa pożyczkowe, zarządzające informacją gospodarczą, sprzedające produkty odwróconej hipoteki w modelu sprzedażowym oraz przedsiębiorstwa z branży ubezpieczeniowej. KPF zrzesza na zasadzie dobrowolności większość podmiotów zajmujących się obrotem wierzytelnościami, w tym najbardziej znaczących uczestników tego rynku – mówił Krzysztof Sołkiewicz. – Komisja Etyki jest niezależnym organem, który ma możliwość obiektywnego weryfikowania zgodności konkretnego działania członka KPF z Zasadami Dobrych Praktyk.
A co sądzą o spotkaniu sami zainteresowani?
-Bardzo dobrze, że takie akcje są prowadzone – mówiła Anna Kwaśniewska, która do kieleckiego starostwa przyjechała z koleżanką Jadwigą Mianowską. Obie panie mieszkają w Opatowie i są uczestniczkami Uniwersytetu III wieku.
Seniorze, pamiętaj, że:
- Nie podawaj danych przez telefon. Dotychczasowy usługodawca je ma.
- Masz prawo powiedzieć „nie”. Uważaj, gdy odbierasz telefon z gazowni, elektrowni, telekomunikacji, a konsultant twierdzi, że ma lepszą ofertę. Odłóż słuchawkę i zadzwoń do swojego dotychczasowego sprzedawcy prądu, gazu lub operatora. Upewnij się, że rzeczywiście wprowadza lepsze stawki.
- Przeczytaj dokładnie całość oferowanej umowy, skonsultuj się z rodziną, sąsiadami.
- Skorzystaj z bezpłatnej pomocy rzecznika konsumentów, dowiedz się jakie masz prawa: 801440220lub 22 290 89 16 od poniedziałku do piątku 8-18.
- Idziesz na pokaz, aby odebrać „nagrodę”? Uważaj: zostaw dowód i odcinek emerytury w domu, w przeciwnym razie sprzedawca „pomoże” tobie zaciągnąć kredyt na produkty, których nie potrzebujesz. Zaproszenie na „bezpłatne badania”, „odbiór nagrody”, „pokaz kulinarny”, może oznaczać sprzedaż kosztownych produktów. Nie daj się zmanipulować.
- Masz 14 dni na to, aby odstąpić od umowy, którą zawarłeś na pokazie.
Przykładowe sposoby działania nieuczciwych sprzedawców
– przedstawiają się jako dotychczasowy operator telefonii stacjonarnej, sprzedawca energii elektrycznej lub gazu i chcą przedłużyć umowę, podpisać aneks lub mają ofertę promocyjną – de facto reprezentują innego przedsiębiorcę i podpisanie dokumentów oznacza zmianę operatora i realizację umowy na zupełnie innych warunkach;
– twierdzą, iż spisują liczniki lub wymieniają urządzenia (np. liczniki, piecyki gazowe, filtry do wody lub aparaty telefoniczne). Przedstawiają konsumentom do podpisu protokół, który w rzeczywistości jest nową umową i nie zostawiają egzemplarza dokumentów dla konsumenta;
– przedstawiają się jako osoby przeprowadzające ankiety dotyczące energii lub telekomunikacji – wypełniając ankietę zbierają pełne dane konsumenta i następnie proszą o jej podpisanie – konsument składając podpis pod „ankietą” w rzeczywistości podpisuje umowę z nowym dostawcą usług;
– proszą o podpis na dokumencie potwierdzającym, że odbyli wizytę sprzedażową u klienta, a w rzeczywistości podsuwają do podpisu umowę na nowe usługi;
– informują o konieczności aktualizacji danych osobowych, proszą o okazanie dowodu osobistego, wypełniają gotowe formularze i następnie proszą o ich podpisanie – w rzeczywistości konsument podpisuje nową umowę.
– niedozwolone działania mają również często miejsce podczas pokazów, na których sprzedaje się sprzęt gospodarstwa domowego, wyroby medyczne czy pościel. Przedsiębiorcy w zaproszeniach nie informują, że celem prezentacji będzie sprzedaż produktów. Wprowadzają również w błąd co do właściwości tych produktów oraz utrudniają odstąpienie od umowy w ustawowym terminie 14 dni.
