Świętokrzyskie Centrum Onkologii rozpoczęło pilotaż badania molekularnego w kierunku wirusa brodawczaka ludzkiego wysokiego ryzyka (HPV HR) jako nowego testu przesiewowego w programie profilaktyki raka szyjki macicy. Bezpłatne badanie DNA wirusa HPV jest adresowane do kobiet w wieku 30-59 lat. O tym, kto może skorzystać z tego badania, decyduje losowo system informatyczny.
Głównym realizatorem pilotażu badań HPV – DNA jest Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie. Świętokrzyskie Centrum Onkologii jest w tym projekcie ośrodkiem współpracującym. Pilotaż potrwa do 2022 roku. Badania są finansowane przez ministra zdrowia w ramach programu wieloletniego pn. Narodowa Strategia Onkologiczna.
Celem pilotażu badań HPV – DNA w Polsce jest porównanie skuteczności testu molekularnego w kierunku wirusa HPV o wysokim ryzyku onkogennym oraz badania cytologicznego, stosowanego dotychczas w Programie Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy. Zarówno badanie HPV-DNA jak i cytologia mają za zadanie wczesne wykrycie zmian przednowotworowych i raka szyjki macicy. Obie metody są już stosowane na świecie jako badanie przesiewowe w profilaktyce raka szyjki macicy.
Regularnie (co 3 lata) wykonywana cytologia, polegająca na pobraniu wymazu z szyjki macicy i mikroskopowej ocenie komórek nabłonka części pochwowej szyjki macicy, pozwala na wczesne wykrycie zmian przednowotworowych w czasie kiedy kobieta nie ma żadnych niepokojących objawów.
Badanie molekularne (pobierane w taki sam sposób jak cytologia) HPV-DNA częściej wykrywa zmiany wysokiego stopnia i raka szyjki macicy również w okresie kiedy nie daje on żadnych objawów. Wykrycie DNA wirusa HPV (dodatni wynik badania) sygnalizuje podwyższone ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy w przyszłości. W tym przypadku u pacjentki wykonywane jest badanie cytologiczne z pobranego wcześniej materiału. W zależności od jego wyniku prowadzone jest dalsze postępowanie. Jeśli wynik badania HPV-DNA jest ujemny, pacjentka powinna wykonać kolejne badanie za 5 lat.
Jak wyjaśnia dr Leszek Smorąg – ginekolog onkolog, kierownik Zakładu Profilaktyki Onkologicznej Świętokrzyskiego Centrum Onkologii, wirus HPV jest główną przyczyną zachorowań na raka szyjki macicy. Szacuje się, że infekcję tym wirusem przechodzi nawet 80 proc. aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn, jednak tylko u niektórych kobiet dochodzi do rozwoju nowotworu. Przed zakażeniem HPV nie chroni prezerwatywa.
Badaniem molekularnym w kierunku HPV-DNA zostanie objętych 1120 mieszkanek województwa świętokrzyskiego, pomiędzy 30 a 59 rokiem życia, które w ciągu ostatnich 36 miesięcy (lub 12 miesięcy w przypadku występowania u pacjentki czynników ryzyka rozwoju raka szyjki macicy) nie miały wykonanego badania cytologicznego w ramach Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy. Badania będą wykonywane przez położne w gabinecie cytologicznym Świętokrzyskiego Centrum Onkologii oraz w mobilnych pracowniach ŚCO – cytomammobusie i cytobusie. Do badania HPV-DNA należy się przygotować tak jak do badania cytologicznego.
Uwaga! Badanie HPV – DNA nie jest badaniem na życzenie. O tym, czy pacjentka zostanie zakwalifikowana do pilotażowych badań HPV-DNA zdecyduje losowo system informatyczny po wprowadzeniu jej danych.
