Profesor Artur Kowalik i doktor Marcin Misiek ze Świętokrzyskiego Centrum Onkologii zostali uhonorowani przez Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej nagrodami „Kreatora Roku 2024 w Ginekologii Onkologicznej” w kategorii nauka za szczególny wkład w przygotowanie zaleceń PTGO, dotyczących diagnostyki i leczenia raka jajnika oraz raka szyjki macicy.
Nasi specjaliści, którzy weszli w skład zespołów autorów Zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej dotyczących diagnostyki i leczenia raka jajnika oraz raka szyjki macicy na rok 2024, zostali docenieni przez Kapitułę Nagrody PTGO za olbrzymie zaangażowanie, włożony trud i poświęcony czas, a także chęć dzielenia się swoją wiedzą i doświadczeniem.
Profesor Artur Kowalik uczestniczył w pracach dwóch zespołów autorów Zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej na rok 2024: dotyczących diagnostyki i leczenia raka jajnika oraz diagnostyki i leczenia raka szyjki macicy. Otrzymał również dyplom Przyjaciela Polskiej Ginekologii Onkologicznej – za nieoceniony wkład w diagnostykę genetyczną pacjentek z nowotworami ginekologicznymi, za pasję i pracę naukową na rzecz rozwoju tej dziedziny oraz za działania na rzecz szerokiego dostępu pacjentek onkologicznych do badań genetycznych. Jak wyjaśnia, są to działania prowadzone w ramach Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej oraz Koalicji Diagnostyczno-Klinicznej, zrzeszającej specjalistów z różnych dziedzin medycyny, której zadaniem jest układanie ścieżek diagnostycznych pacjentek w nowotworach ginekologicznych. Prof. Kowalik był odpowiedzialny za grupę genetyczną.
– Celem jest poprawa dostępności do badań genetycznych w nowotworach ginekologicznych bez względu na miejsce zamieszkania pacjentki, aby każda z nich miała wykonywane badania według standardów światowych, żeby rozszerzyć dostęp do nowoczesnej terapii i również po to, żeby wprowadzić profilaktykę pierwotną czyli wykrywanie bezobjawowych nosicieli mutacji genetycznych w rodzinach takich pacjentek, jeśli chodzi o nowotwory BRCA-zależne – tłumaczy. Jako przykład podaje raka jajnika, który jest tak podstępnym nowotworem, że jedynym markerem, umożliwiającym wczesne wykrycie, jest obecność mutacji dziedzicznych w BRCA1/BRCA2, jako wskaźnik do zabiegów redukujących ryzyko rozwoju nowotworów BRCA – zależnych. – Biochemiczny marker CA125 nie jest miarodajny, żeby używać go w szerokim screeningu, natomiast jest użyteczny kiedy już jest postawiona diagnoza. Cały czas poszukuje się markerów umożliwiających wykrycie raka jajnika na wczesnym etapie i obecnie mutacje BRCA1/BRCA2 są jedynym, jaki mamy – dodaje prof. Kowalik.
Dr hab. n. med. Artur Kowalik, prof. UJK jest specjalistą laboratoryjnej genetyki medycznej, konsultantem wojewódzkim w tej dziedzinie, kierownikiem Zakładu Diagnostyki Molekularnej i Zakładu Inżynierii Genetycznej w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, profesorem Zakładu Biologii Molekularnej Instytutu Biologii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka. Od 2008 r. tworzył i rozwija Zakład Diagnostyki Molekularnej ŚCO (a obecnie również Zakład Inżynierii Genetycznej), który jako pierwszy w Polsce został wyposażony (w 2011 r.) w aparaturę do diagnostyki niezbędnej w terapii personalizowanej, a prowadzone w nim badania są wykorzystywane w praktyce klinicznej. Działalność badawcza Zakładu koncentruje się wokół poszukiwania nowych genów dla diagnostyki i terapii nowotworów z użyciem m.in. techniki NGS (masywnego równoległego sekwencjonowania genów). Drugim obszarem poszukiwań naukowych są badania nad wykorzystaniem pozakomórkowych kwasów nukleinowych (cfNA) jako źródła materiału diagnostycznego tzw. „liquid biopsy”. Ostatnio również badania naukowe koncentrują się na terapiach komórkowych typu CART i TILs (naciekające guz nowotworowy limfocyty).
Dr n. med. Marcin Misiek, który uczestniczył w pracach zespołu autorów Zaleceń PTGO na rok 2024 dotyczących diagnostyki i leczenia raka jajnika, jest specjalistą w dziedzinie położnictwa i ginekologii oraz ginekologii onkologicznej, konsultantem wojewódzkim w dziedzinie ginekologii onkologicznej. Od 2014 roku kieruje Kliniką Ginekologii im. prof. Józefa Starzewskiego w Świętokrzyskim Centrum Onkologii. Od 2014 roku zasiada również w Zarządzie Głównym Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej. W swojej pracy zawodowej zajmuje się diagnostyką i leczeniem nowotworów oraz nienowotworowych chorób kobiecego narządu płciowego. Jest uznanym, nie tylko w Polsce, specjalistą w dziedzinie laparoskopii i endoskopii ginekologicznej. Corocznie organizuje w ŚCO warsztaty laparoskopii ginekologicznej dla specjalistów ginekologii onkologicznej z całej Polski. Bierze czynny udział w pracach Polskiej Grupy Ginekologii Onkologicznej ds. badań klinicznych (PGOG) oraz Środkowoeuropejskiej Grupy Badawczej ds. Ginekologii Onkologicznej (Central and Eastern European Gynecologic Oncology Group (CEEGOG) a także Europejskiej Sieci ds. Badań nad Zindywidualizowanym Leczeniem Nowotworów Trzonu Macicy (European Network of Individualized Treatment in Endometrial Cancer (ENITEC)). Klinika, którą kieruje, posiada akredytację ESGO (Europejskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej). W marcu 2024 r. wykonał pierwszą w województwie świętokrzyskim robotyczną histerektomię u pacjentki z rakiem trzonu macicy. Do chwili obecnej kierowany przez niego zespół operacyjny przeprowadził już ponad 100 zabiegów ze wsparciem systemu robotycznego da Vinci u pacjentek z rakiem endometrium. Dr Marcin Misiek jest również bardzo zaangażowany w obszarze badań klinicznych. Aktualnie prowadzi 7 aktywnych badań klinicznych dotyczących raka jajnika i raka endometrium – pełna lista tutaj Badania Kliniczne Badania Kliniczne Klinika Ginekologii . Jest koordynatorem krajowym badania II fazy (jednoramienne giredestrantu) u pacjentek z rakiem endometrium w stopniu I zaawansowania.
Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej to dokumenty zawierające wytyczne dla lekarzy i specjalistów ginekologii onkologicznej, dotyczące metod diagnostycznych, algorytmów terapeutycznych aż po szczegóły opieki nad pacjentkami z nowotworami ginekologicznymi. Stanowią połączenie praktyki medycznej z najnowszymi osiągnięciami nauki, zapewniając skuteczność, bezpieczeństwo i poprawę jakości diagnostyki oraz leczenia, prowadzonego zgodnie ze standardami światowymi.
