W świątyniach dużych miast i maleńkich wsi, w Polsce, Europie jak i w dalekiej Australii, na naszych świątecznych stołach, na świątecznych pocztówkach, na choinkach…maleńkie lub naturalnych rozmiarów, kolorowe – lub kamienne, drewniane, ręcznie robione, malowane… Szopki Bożonarodzeniowe to nieodłączny element najpiękniejszych Świąt w kalendarzu. Skąd się wziął ich zwyczaj i jak przywędrowały do Polski?
Korzenie tej pięknej tradycji sięgają dawnych czasów. Pierwszy żłóbek stworzony na pamiątkę narodzin Jezusa powstał w betlejemskiej grocie już w IV wieku. Bardzo ważną rolę w tradycji budowania szopek odegrał św. Franciszek z Asyżu (1181-1226), włoski duchowny katolicki, średniowieczny mistyk i stygmatyk, założyciel zakonu żebraczego. 24 grudnia 1223 zorganizował on we włoskiej wiosce Greccio, w wysoko położonej grocie skalnej, pierwszą na świecie żywą szopkę bożonarodzeniową. Przedstawiała ona wnętrze stajenki betlejemskiej w naturalnej skali, wraz z wszystkimi osobami i żywymi zwierzętami. Grotę wypełniono sianem, na którym złożono wyrzeźbioną w drewnie figurkę Dzieciątka W postacie Świętej Rodziny wcielili się mieszkańcy Greccio. Odegrali oni na żywo scenę narodzenia. Franciszek pragnął w ten sposób przybliżyć prostym ludziom tajemnicę zbawienia.
Od tego momentu zwyczaj stawiania żłóbka z figurką dzieciątka leżącego na sianie, w otoczeniu Marii, Józefa i zwierząt, rozprzestrzenił się w całej chrześcijańskiej Europie, a wkrótce też i poza jej granicami, propagowany zwłaszcza przez zakony dominikanów i franciszkanów. Z czasem dodawano też inne postaci. Pierwsza szopka na ziemiach polskich, za sprawą Elżbiety Węgierskiej, siostry króla Kazimierza Wielkiego, powstała już w XIII wieku. W romańskim kościele św. Andrzeja w Krakowie możemy do dzisiaj oglądać oryginalne figury z tej inscenizacji, które zachowały się w bardzo dobrym stanie.
Dzięki staraniom, pracy i zaangażowaniu mieszkańców naszej gminy przepiękne szopki bożonarodzeniowe oglądać możemy także w kościołach i kaplicach znajdujących się na terenie naszej gminy. Zapraszamy Państwa do obejrzenia pięknej galerii ich zdjęć.
Wyjątkowe miejsce we włoskiej tradycji zajmują szopki neapolitańskie. Budowano je w kościołach, począwszy od XV wieku. Przedstawiały nie tylko Świętą Rodzinę, ale także obywateli miasta – rzemieślników, mieszczan. Sceny sytuowano na tle architektury lub okolicznego krajobrazu.
Również w Polsce mamy coś wyjątkowego – szopki krakowskie. Pierwsze powstały w połowie XIX stulecia. Przedstawiają zabytkowe budowle Krakowa. Tworzyli je w owych czasach pracownicy budowlani zamieszkujący przedmieścia, a cierpiący na brak zleceń poza sezonem. Od 1937 roku, z przerwą na czas okupacji, odbywają się coroczne konkursy na najpiękniejszą krakowską szopkę. Ekspozycję konkursowych kolorowych dzieł można obejrzeć obok pomnika Adama Mickiewicza na krakowskim Rynku.
