W tym roku po raz 10. obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Centrum Edukacyjne „Przystanek Historia” Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach przygotował wystawę prezentującą sylwetki bohaterów polskiego podziemia niepodległościowego. Zapraszamy do galerii.
Powojenna konspiracja niepodległościowa była, do czasu powstania „Solidarności”, najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa wobec narzuconej Polakom władzy komunistycznej. Działało w niej od 120 do 180 tysięcy osób, przeważnie wychowanych i ukształtowanych w patriotycznej atmosferze II Rzeczypospolitej. Około 20 tysięcy z uczestników tej konspiracji walczyło w oddziałach partyzanckich. Najważniejszymi organizacjami podziemia były Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”, wywodzące się z Armii Krajowej, oraz Narodowe Zjednoczenie Wojskowe i Narodowe Siły Zbrojne. Jedynie nieliczni żołnierze dotrwali do „odwilży” w 1956 r., a ostatni żołnierz podziemia został zabity w 1963 r. Niepodległościową konspirację zniszczył terror stosowany na masową skalę przez sowieckie jednostki specjalne i współpracujący z nimi komunistyczny aparat represji.
W PRL władza robiła wszystko, by żołnierze podziemia niepodległościowego ulegli zapomnieniu. Pozostali oni jednak w pamięci rodzin, współtowarzyszy walki oraz wielu lokalnych środowisk. Przylgnęło do nich określenie „żołnierze wyklęci”, przypominające odium komunistycznej pogardy, którym otaczani byli przez 45 lat. Dopiero w latach 90. XX w. rozpoczął się stopniowy proces przywracania należnego im miejsca. Wyklęci przez komunistów oraz część współczesnego świata medialnego i naukowego powracają z niepamięci. Swoje imiona, nazwiska i twarze odzyskują grzebani w dołach śmierci ludzie, po których nie miał pozostać żaden ślad. Żołnierze antykomunistycznego podziemia zajmują dziś należne im miejsce w zbiorowej pamięci Polaków.
W 2011 r. Sejm Rzeczypospolitej uhonorował ich ofiarę ustanawiając 1 marca Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Data nie jest przypadkowa – 1 marca 1951 r. wykonano wyroki śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” z jego dowódcą ppłk. Łukaszem Cieplińskim.
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – obchody w stolicy regionu ( Kielce, 1 marca 2021) Na cmentarzu Kielce-Piaski 1 marca 2021 r. o godz. 9 wojewoda świętokrzyski i naczelnik Delegatury IPN w Kielcach złożą kwiaty przed pomnikiem pamięci żołnierzy AK, NSZ i WiN, zamordowanych przez UB w kieleckim więzieniu. O godz. 10 przed pomnikiem Armii Krajowej na skwerze Stefana Żeromskiego w Kielcach oddany zostanie hołd pomordowanym żołnierzom podziemia antykomunistycznego. Będzie można obejrzeć plenerową wystawę IPN, poświęconą podziemiu niepodległościowemu na Kielecczyźnie po 1944 r. O godz. 16 w bazylice katedralnej rozpocznie się msza święta w intencji Żołnierzy Wyklętych. Po nabożeństwie, przed ścianą straceń w byłym więzieniu kieleckim, zostaną złożone kwiaty. 1 marca 2021 r. ogłoszony zostanie również konkurs dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych z woj. świętokrzyskiego, poświęcony Żołnierzom Wyklętym.
