Pod przewodnictwem Marcina Piętaka odbyła dziś posiedzenie Komisja Strategii Rozwoju, Promocji i Współpracy z Zagranicą Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego. Radni pozytywnie zaopiniowali Raport o stanie Województwa Świętokrzyskiego w 2023 roku, a także wykonanie budżetu Województwa Świętokrzyskiego za 2023 rok. Przygotowali również i przyjęli wniosek w sprawie udzielenia absolutorium dla Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z tytułu wykonania budżetu za 2023 rok oraz przyjęli plan pracy Komisji na II półrocze 2024 r.
Budżet Województwa Świętokrzyskiego w 2023 roku
Podczas czwartkowego posiedzenia członkowie Komisji Strategii Rozwoju, Promocji i Współpracy z Zagranicą pozytywnie zaopiniowali sprawozdanie finansowe wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu Województwa Świętokrzyskiego za 2023 rok.
Planowane wg uchwały budżetowej dochody na 2023 rok stanowiły kwotę 994 850 161,00 zł, zwiększyły się w trakcie roku o kwotę 89 386 985,97 zł do poziomu 1 084 237 146,97 zł i zostały wykonane w kwocie 1 022 142 455,30 zł, tj. na poziomie 94,3 % planu. Udział planowanych i zrealizowanych dochodów bieżących w stosunku do dochodów majątkowych w 2023 roku pozostaje na wyższym poziomie. Ich wielkości i struktura (udział w dochodach ogółem) kształtowały się w 2023 roku następująco: dochody bieżące (plan – 840 663 158,97 zł, tj. 77,5%, wykonanie – 840 646 011,90 zł, tj. 82,2%) dochody majątkowe (plan – 243 573 988,00 zł, tj. 22,5%, wykonanie – 181 496 443,40 zł, tj. 17,8%).
Wydatki budżetu województwa w 2023 roku zostały zaplanowane według uchwały budżetowej na poziomie 1 110 489 864,00 zł i zwiększyły się w wyniku wprowadzonych zmian uchwałami Zarządu i Sejmiku o kwotę 27 613 361,06 zł do wysokości 1 138 103 225,06 zł. Zrealizowane zostały w wysokości 963 707 547,61 zł, co stanowi 84,7% przyjętego planu rocznego.
Wydatki bieżące zaplanowane w kwocie 596 748 923,33 zł zostały zrealizowane w kwocie 512 324 745,81 zł, co stanowi 85,9% planu, a wydatki majątkowe zaplanowane w kwocie 541 354 301,73 zł zostały zrealizowane w kwocie 451 382 801,80 zł, co stanowi 83,4% planu. Wydatki majątkowe zrealizowane w 2023 r. stanowią 46,8% udziału w odniesieniu do wykonanych wydatków ogółem.
Największa kwota wydatków zrealizowana została w dziale „Transport i łączność” z przeznaczeniem na zadania w zakresie dróg wojewódzkich oraz wykonywanie krajowych pasażerskich przewozów kolejowych i autobusowych.
W 2023 r. realizowane były przez wojewódzkie jednostki budżetowe projekty własne oraz w partnerstwie z innymi jednostkami, udzielone zostały dotacje na wkład własny i wydatki niekwalifikowalne dla zadań wojewódzkich samorządowych zakładów opieki zdrowotnej i instytucji kultury oraz przekazano beneficjentom współfinansowanie z budżetu państwa.
Uzyskane dochody budżetu stanowiły kwotę wyższą niż wykonane wydatki i na koniec 2023 roku wystąpiła nadwyżka budżetu w kwocie 58 434 907,69 zł przy planowanym deficycie w wysokości 53 866 078,09 zł.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku zaplanowane w wysokości 149 207 935,77 zł przychody Województwa wykonano na kwotę 354 233 724,13 zł, tj. na poziomie 237,4%. Przychody pochodziły z wolnych środków, nadwyżki z lat ubiegłych, w tym niewykorzystanych środków pieniężnych, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 8 ustawy o finansach publicznych oraz ze spłat udzielonych pożyczek.
Rozchody zaplanowane w wysokości 95 341 857,68 zł zostały wykonane w kwocie 89 392 420,19 zł, tj. 93,8% i zostały przeznaczone na spłatę otrzymanego zagranicznego kredytu w kwocie 67 066 666,68 zł (w tym w kwocie 51 216 666,68 z tytułu wcześniejszej spłaty) w ramach zawartej umowy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym w Luksemburgu oraz na udzielenie pożyczek w łącznej wysokości 22 325 753,51 zł dla: Stowarzyszenia Świętokrzyski Bank Żywności w Ostrowcu Świętokrzyskim.
Dług na dzień 31 grudnia 2023 roku stanowił kwotę 20 000 000 zł i dotyczył kredytu zaciągniętego w Europejskim Banku Inwestycyjnym. Spłata kredytu spełniała wymogi wynikające z art. 243 ustawy o finansach publicznych.
Uchwałą nr 30/2024 z dnia 5 kwietnia 2024 r. V Skład Orzekający Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach pozytywnie zaopiniował sprawozdanie z wykonania budżetu Województwa Świętokrzyskiego za 2023 rok.
Realizacja RPO WŚ na lata 2014-2020 w 2023 roku
Komisja Strategii Rozwoju, Promocji i Współpracy z Zagranicą zapoznała się z informacjami dotyczącymi realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego w 2023 roku.
Regionalny Program Operacyjny został przyjęty decyzją wykonawczą Komisji Europejskiej z dnia 12 lutego 2015 r. W ramach aktualnie obowiązującej wersji Programu wydzielonych zostało 13 Osi priorytetowych. Aktualna alokacja środków unijnych na Program wynosi 1 383 494 165 euro.
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WŚ 2014-2020 wspiera rozwój potencjału społeczno-gospodarczego województwa poprzez inwestycje w rozwój przedsiębiorczości, rozbudowę infrastruktury, wzrost innowacyjności i konkurencyjności regionu oraz poprawę ochrony środowiska. Na wsparcie inwestycji z wymienionych obszarów przeznaczono w ramach Programu środki UE w wysokości 1 mld 6 mln EUR w ramach 8 osi priorytetowych.
Działania związane z identyfikacją, oceną i wyborem projektów do dofinansowania zostały zakończone. Realizacja projektów została zakończona 31 grudnia 2023 roku, a obecnie trwa ich końcowe rozliczanie. Na koniec 2023 r. kontraktacja osiągnęła poziom 100% alokacji.
W 2023 roku w ramach EFRR zawarto 59 nowych umów o dofinansowanie na łączną wartość wkładu UE ponad 118,1 mln zł.
Największa liczba projektów realizowana jest w ramach osi 2 Konkurencyjna gospodarka. Warto podkreślić, że w ramach realizowanego w osi 2 wsparcia dotacyjnego do końca 2023 roku zawarto 2 192 umowy z przedsiębiorcami o wartości ponad 875 mln zł, z czego 1 652 umowy (blisko 52 mln zł), to środki na finansowanie kapitału obrotowego przedsiębiorstw, które znalazły się w trudnej sytuacji w związku z wybuchem pandemii COVID-19. W ramach wsparcia inwestycyjnego MŚP, 1 662 przedsiębiorstw skorzystało z pożyczki na rozwój działalności, w tym 583 przedsiębiorstwa zostały objęte wsparciem na preferencyjnych warunkach, mającym na celu łagodzenie negatywnych skutków pandemii. W ramach osi 2 beneficjenci dotychczas rozliczyli najwięcej wydatków w złożonych wnioskach o płatność – 97% alokacji.
Do końca 2023 r. w ramach Osi Priorytetowych od 1 do 7 oraz 12 RPO WŚ 2014-2020 ogłoszono115 naborów projektów, w tym jeden w roku 2023. Tak niska liczba naborów w roku 2023 wynika z wykorzystania większości środków, jakie były dostępne w perspektywie finansowej 2014-2020.
W ramach naborów ogłaszanych w 2023 r. wnioskodawcy złożyli 10 poprawnych formalnie wniosków, od początku realizacji RPO do końca 2023 r. złożonych zostało 4 476 wniosków. Łącznie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WŚ 2014-2020 dofinansowanych zostało 3 116 projektów, o całkowitej wartości inwestycji 9,22 mld złotych.
Projekty Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowane w ramach RPOWŚ 2014-2020, dotyczyły czterech istotnych sfer życia mieszkańców regionu świętokrzyskiego:
- edukacji na każdym etapie życia (oprócz uczelni wyższych),
- opieki zdrowotnej (m.in. szeroko zakrojone programy badań profilaktycznych),
- spraw społecznych (m.in. wsparcie wychowawcze dzieci i rodzin, opieka nad seniorami i osobami niesamodzielnymi, aktywizacja osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, pomoc uchodźcom),
- rynku pracy (aktywizacja osób bezrobotnych, wsparcie osób poszukujących pracy, szkolenia pracowników, wspieranie przedsiębiorczości)
Na wsparcie tych obszarów życia przeznaczono w ramach całego RPO WŚ 2014-2020 alokację w kwocie 327,7 mln euro.
Ze względu na wyraźne przyspieszenie kontraktacji (tj. zawierania umów na dofinansowanie projektów) w latach 2019-2022, alokacja dostępna w ramach Osi Priorytetowych 8, 9, 10 RPO została do końca 2023 roku w całości rozdysponowana. W związku z tym główny ciężar działań, prowadzonych przez jednostki wdrażające społeczną część RPO przesunął się z ogłaszania konkursów i aktywnego pozyskiwania projektodawców, na czynności związane z nadzorowaniem, monitorowaniem i rozliczaniem projektów pozostających w trakcie realizacji. W 2023 r. Departament Wdrażania EFS oraz WUP Kielce nadzorowały łącznie 161 realizowanych projektów.
W październiku 2023 r. zakończyła się realizacja projektu dedykowanego uchodźcom z Ukrainy. Projekt realizowany był przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w partnerstwie z Wojewódzkim Urzędem Pracy, miastem Kielce i powiatami: kieleckim, skarżyskim, starachowickim i włoszczowskim. Wsparciem objętych zostało 2 137 osób.
W okresie realizacji RPO WŚ 2014-2020, w ramach Osi Priorytetowych 8., 9. oraz 10. ogłoszono 223 nabory projektów. W 2023 r. nie prowadzono postępowań dotyczących wyboru projektów ze względu na rozdysponowanie dostępnych alokacji w naborach w poprzednich latach. Należy jednak zauważyć, że Departament Wdrażania EFS na bieżąco monitorował stan budżetu społecznej części RPO, ponieważ w ciągu 2023 roku pojawiały się wolne, niezagospodarowane środki. Były to oszczędności, tj. kwoty niewykorzystane w projektach zakończonych, ponadto kwoty wynikające z korzystnych zmian kursu EUR/zł (wzrost kursu EUR). Środki te przeznaczono, w miarę dostępnych możliwości, na uruchomienie projektów, które były rekomendowane do dofinansowania w konkursach ogłaszanych w poprzednich latach, jednak nie uzyskały go ze względu na brak środków.
Wartość dofinansowania powyższych działań wyniosła 16,5 mln zł i dotyczyła 33 projektów. W efekcie, do końca realizacji Programu województwo świętokrzyskie wykorzystało 100% alokacji programu.
Realizacja programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego 2021-2027
Członkowie Komisji Strategii Rozwoju, Promocji i Współpracy z Zagranicą zapoznali się także z informacją dotyczącą realizacji programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego 2021-2027 w roku 2023.
Wysokość alokacji ze środków polityki spójności na realizację Programu wynosi 1 456 247 852 EUR. Na wskazaną alokację składają się fundusze: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) – 1 051 387 852 EUR i Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) – 404 860 000 EUR.
Pierwszy nabór w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego ogłoszono 15 maja 2023 r. dla Działania 1.8 Kapitał dla MŚP, podmiotem uprawnionym do ubiegania się o dofinansowanie w ramach projektu był Bank Gospodarstwa Krajowego, kwota przewidziana na nabór wyniosła 296 055 000 zł. (7,7% alokacji EFRR w programie). Przedmiotem projektu jest utworzenie przez BGK Funduszu Powierniczego oraz zarządzanie nim, w tym wybór i powierzenie Podmiotom Wdrażającym Fundusze Szczegółowe utworzenia i zarządzania Funduszami Szczegółowymi, celem udzielania ostatecznym odbiorcom wsparcia w formie instrumentów finansowych – pożyczki dla MŚP. Głównym celem projektu jest wsparcie przedsiębiorstw za pośrednictwem instrumentów finansowych, wsparcie inwestycji w MŚP, w szczególności zwiększające ich produktywność, zaawansowanie technologiczne, poziom robotyzacji, cyfryzacji i zdolność do wdrażania innowacji.
W 2023 r. w ramach EFRR przeprowadzono łącznie 11 naborów, w tym 9 naborów dla projektów wybieranych w sposób konkurencyjny i 2 nabory dla projektów niekonkurencyjnych. W ramach naborów wpłynęło 193 wniosków o dofinansowanie. Budżet naborów wyniósł ponad 863 mln zł na projekty, m.in. z zakresu:
- Wsparcia infrastruktury B+R organizacji badawczych;
- Wsparcia działalności przedsiębiorstw w zakresie B+R;
- Gospodarowania zasobami wody i przeciwdziałanie klęskom żywiołowym;
- Mobilności miejskiej w MOF (ZIT);
- Infrastruktury drogowej;
- Rozwoju transportu zbiorowego i poprawy bezpieczeństwa ruchu;
- Infrastruktury edukacyjnej.
Pierwsze 2 nabory w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus ogłoszono 28 kwietnia 2023 r. Dotyczyły one projektów przedszkolnych oraz szkolnictwa zawodowego. Do 31 grudnia 2023 r. ogłoszono łącznie 27 naborów, w których wpłynęło 549 wniosków o dofinansowanie projektów.
Wśród beneficjentów Priorytetów 7, 8, 9, 10 FEŚ dominują świętokrzyskie jednostki samorządu terytorialnego, na które przypada ponad połowa liczby oraz wartości realizowanych projektów. Znaczącą rolę w systemie wdrażania społecznej części FEŚ pełnią także szkoły, uczelnie oraz organizacje pozarządowe.
Projekt strategiczny w obszarze edukacji pn. „Dziś uczeń – jutro student”, który rozpoczął się we wrześniu 2023 roku, jest odpowiedzią na problem zmniejszającego się na przestrzeni ostatnich lat zainteresowania absolwentów szkół średnich podejmowaniem studiów na świętokrzyskich uczelniach. Politechnika Świętokrzyska (Lider) oraz Uniwersytet im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, we współpracy z 10 powiatami i gminą Kielce, podjęły wyzwanie, mające na celu wzrost słuchaczy na kierunkach inżynierskich i matematyczno-przyrodniczych. W projekcie zaplanowano szereg działań skierowanych do uczniów ostatnich klas szkół średnich, które mają zbliżyć młodych ludzi do nauki, rozwijać ich talenty i zachęcić do planowania kariery zawodowej na regionalnym rynku pracy.
Projekt będzie realizowany w ciągu 4 lat szkolnych, obejmie wsparciem ponad 9 tysięcy uczniów ze 154 szkół ponadpodstawowych, a na jego dofinansowanie przyznano środki w wysokości 55 153 841,50 zł.
W październiku 2023 r. województwo świętokrzyskie rozpoczęło realizację dwóch przedsięwzięć strategicznych. Projekty umożliwią dofinansowanie lub refundację kosztów szkoleń zawodowych i studiów podyplomowych, podejmowanych przez dorosłych mieszkańców regionu świętokrzyskiego. Oferta dotyczy wyłącznie szkoleń i studiów dostępnych w Bazie Usług Rozwojowych, czyli platformie internetowej administrowanej przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Możliwe jest również skorzystanie z usług doradczych dla pracodawców i przedsiębiorstw objętych działaniami projektowymi.
We wrześniu 2023 roku rozpoczęto realizację trzech projektów stypendialnych, których celem jest objęcie wsparciem uczennic i uczniów szkół podstawowych, liceów ogólnokształcących oraz szkół prowadzących kształcenie zawodowe.
Podczas dzisiejszego posiedzenia Komisja Strategii Rozwoju, Promocji i Współpracy z Zagranicą przyjęła ponadto sprawozdania z wykonania planu finansowego Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Kielcach za 2023 rok oraz z realizacji akcji zimowego utrzymania dróg wojewódzkich w sezonie zimowym 2023/2024 r., zapoznała się z informacją dotyczącą bieżących działań w zakresie Systemu Informacji Przestrzennej Województwa Świętokrzyskiego.
Radni wojewódzcy przyjęli też raport z realizacji Priorytetów współpracy zagranicznej Województwa Świętokrzyskiego za rok 2023 a także plan pracy Komisji na II półrocze 2024 roku.
