Dzięki funduszom społecznym wielu mieszkańców powiatu kieleckiego zrealizowało ciekawe pomysły zawodowe. Zasięg projektów realizowanych przy udziale Europejskiego Funduszu Społecznego jest bardzo szeroki i obejmuje osoby pochodzące z różnych grup społecznych, młodsze i starsze, poszukujące pracy, uczniów, studentów, początkujących przedsiębiorców i wielu innych. O możliwościach EFS rozmawiamy z ADAMEM ŻEBROWSKIM, zastępcą dyrektora Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego. Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego 2014–2020 jest realizowany poprzez 11 tematycznych osi priorytetowych. Działania finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego to domena osi 8, 9 i 10, z czego koordynowaniem wdrażania osi 8: „Rozwój edukacji i aktywne społeczeństwo” i osi 9: „Włączenie społeczne i walka z ubóstwem” zajmuje się Departament Wdrażania EFS Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.  Ile wynosi budżet RPO naszego województwa na lata 2014–2020? I ile z tej kwoty przeznaczone jest właśnie na finansowanie projektów w ramach EFS? 1 mld 364 mln euro, z czego 383 mln euro przeznaczone są na finansowanie „projektów miękkich”. W świętokrzyskim RPO wydzielona została specjalna pula środków na konkursy, kierowane wyłącznie do mieszkańców Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego, który obejmuje miasto Kielce oraz gminy: Chęciny, Chmielnik, Daleszyce, Górno, Masłów, Miedziana Góra, Morawica, Piekoszów, Sitkówka-Nowiny, Strawczyn i Zagnańsk. Do tej pory ogłosiliśmy 46 konkursów w ramach osi priorytetowej 8: „Rozwój edukacji i aktywne społeczeństwo”, 20 konkursów w ramach osi priorytetowej 9: „Włączenie społeczne i walka z ubóstwem” oraz 14 konkursów w ramach osi priorytetowej 10: „Otwarty rynek pracy”. W wyniku przeprowadzonych konkursów zawarto łącznie 415 umów. Kto może skorzystać z tego Funduszu? Główne kierunki interwencji RPO koordynowane i wdrażane przez nasz departament można podzielić na trzy grypy tematyczne: edukacja, włączenie społeczne, zdrowie oraz nadzorowany przez nas rynek pracy. Jeśli chodzi o edukację, to Program wspiera edukację świętokrzyskich dzieci i młodzieży na każdym etapie ich rozwoju, począwszy od opieki nad trzylatkami, przez edukację przedszkolną, szkoły podstawowe i gimnazja, na liceach, technikach i placówkach kształcenia zawodowego kończąc. Celem wdrażania funduszy unijnych jest zapewnienie jak najszerszego dostępu do wysokiej jakości edukacji i zniwelowanie różnic w tym zakresie pomiędzy miastami a obszarami wiejskimi. Niedawno otwieraliśmy Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego, które działa przy Powiatowym Zespole Szkół w Chmielniku. Dzięki wsparciu z EFS uczniowie biorą udział w ciekawych projektach edukacyjnych, ale środki unijne pozwoliły także wyposażyć pracownie: spawalniczą, mechaniczną, gastronomiczną. Próbujemy uchwycić dynamikę naszych czasów. Stąd ważną kwestią, na którą przeznaczamy najwięcej środków spośród wszystkich działań skierowanych na edukację, jest wsparcie dla rozwoju szkolnictwa zawodowego. Stawiamy na praktyczną naukę zawodu, a więc staże i praktyki zawodowe uczniów. Fundusze unijne pozwalają również na rozwijanie współpracy szkół zawodowych z przedsiębiorcami, modyfikowanie programów nauczania pod kątem potrzeb rynku pracy i oczekiwań pracodawców, podnoszenie kwalifikacji nauczycieli i instruktorów zawodu oraz doposażanie szkół w najnowocześniejszy sprzęt. Wsparciem materialnym objęci są także uczniowie szczególnie uzdolnieni. W ramach całego RPO stypendia docelowo otrzyma blisko 2900 uczniów z regionu świętokrzyskiego. Drugim filarem działań EFS jest włączenie społeczne. Jakie programy zostały uwzględnione w tej delikatnej dziedzinie polityki rozwoju? Staramy się pomóc osobom, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Cel, jakim jest włączenie społeczne i przeciwdziałanie ubóstwu mieszkańców województwa, osiągany jest między innymi poprzez aktywizację społeczną i zawodową, tworzenie rodzinnych domów dziecka i pomoc w usamodzielnianiu się ich wychowankom, wsparcie rodzin, w tym opieki nad osobami niesamodzielnymi – chorymi i niepełnosprawnymi, oraz rozwój przedsiębiorczości społecznej. Ale dzięki projektom możemy pomóc osobom, które mają problemy z odnalezieniem się na rynku pracy, poprzez m.in. kursy podnoszące kwalifikacje, staże czy subsydiowane zatrudnienie, poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy, poradnictwo indywidualne i grupowe czy reintegrację społeczną i zawodową realizowaną przez Warsztaty Terapii Zajęciowej, Zakłady Aktywności Zawodowej, Kluby Integracji Społecznej i Centra Integracji Społecznej. Można też zakładać realizowanie kontraktów socjalnych, programów aktywności lokalnej oraz programów integracji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach jest beneficjentem wielu projektów z EFS z obszaru włączenia społecznego. Jeden z ostatnich to Centrum Asystentury Społecznej – Krok w stronę samodzielności, gdzie kwota dofinansowania to aż 1 mln 350 tys. 926,17 zł. Celem projektu jest minimalizowanie barier i braków uniemożliwiających samodzielne funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w środowisku lokalnym – poprzez zwiększenie dostępu do usług asystenckich i specjalistycznych usług opiekuńczych dla 40 osób niepełnosprawnych, zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz podniesienie kompetencji 20 opiekunów faktycznych, w szczególności członków rodzin osób niepełnosprawnych i niesamodzielnych. I tak oto doszliśmy do zdrowia. W ramach obecnej perspektywy finansowej część RPO koncentruje się na działaniach mających na celu wydłużenie wieku aktywności zawodowej i lepsze wykorzystanie zasobów rynku pracy. Ma to związek z problemami demograficznymi, wynikającymi ze starzenia się społeczeństwa oraz zmniejszania się odsetka osób w wieku aktywności zawodowej. Działania RPO w obszarze profilaktyki i opieki zdrowotnej mają przeciwdziałać bierności zawodowej wynikającej z wieku i stanu zdrowia. Na dofinansowanie mogą liczyć programy profilaktyczne i diagnostyczne umożliwiające identyfikację chorób we wczesnym stadium rozwoju, a także programy przeciwdziałające przerwaniu aktywności zawodowej lub umożliwiające powrót na rynek pracy, a nawet przekwalifikowanie pracowników.