Trzynastu wybitnych naukowców, badaczy i historyków, a przede wszystkim miłośników Chęcin z województwa świętokrzyskiego stworzyło monografię Chęcin, będącą podsumowaniem dziejów gminy oraz królewskiego miasteczka od czasów jego powstania aż do teraźniejszości. To naukowe dzieło jest efektem badań historii, tradycji i sztuki, a także współpracy pomiędzy samorządem Gminy i Miasta Chęciny a Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach.

3 marca, w renesansowej Kamienicy Niemczówka w Chęcinach odbyło się spotkanie autorskie, podczas którego monografia Chęcin pod tytułem „Chęciny przez stulecia” pod redakcją Lidii Michalskiej-Brachy i Jerzego Szczepańskiego została oficjalnie zaprezentowana. – Jedną z ról samorządu jest pielęgnowanie historii gminy i przekazywanie jej kolejnym pokoleniom. Dlatego podjęliśmy decyzję o wydaniu tej publikacji– podkreślał burmistrz Gminy i Miasta Chęciny, Robert Jaworski, podczas spotkania autorskiego, zaznaczając przy tym, że monografia Chęcin to efekt współpracy pomiędzy Gminą i Miastem Chęciny a Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach, której pokłosiem było podpisanie w 2016 roku porozumienia o współpracy pomiędzy obiema jednostkami. – Celem tej jakże cennej inicjatywy stworzenia pracy zbiorowej było przede wszystkim wzbogacenie wiedzy na temat Chęcin, a także zaprezentowanie wniosków płynących z najnowszych badań nad historią gminy, miasta i Zamku – mówił burmistrz, Robert Jaworski, który przypomniał, że promocja monografii Chęcin zbiegła się z datą 700-lecia koronacji króla Władysława Łokietka.

Warto zaznaczyć, że monografia „Chęciny przez stulecia” porusza szerokie spektrum zagadnień, a jej ramy czasowe sięgają od czasów najdawniejszych po współczesne. – Niniejsze studium rozpraw obejmuje 13 tekstów o wielostronnym spektrum problemowym i szerokim zakresie chronologicznym. Pod względem chronologicznym całość tomu podzielić można na cztery części odpowiadające dziejom Chęcin do końca XVIII stulecia, czasom zaborów, II Rzeczypospolitej i lat wojny oraz okresowi historii powojennej. Autorem czternastej publikacji był Urząd Gminy i Miasta Chęciny, który w ostatnim rozdziale monografii poruszył kwestię kierunków rozwoju w latach 2006 – 2019 – poinformowała Lidia Michalska-Bracha. – Chęciny to wspaniałe miasteczko o wielobarwnej historii. To miasto ma w sobie magię i potencjał. Wielką przyjemnością było dla mnie współredagowanie wraz z Jerzym Szczepańskim monografii Chęcin, którą wcale nie było tak łatwo napisać. Autorzy poszczególnych rozpraw reprezentują kilka ośrodków badawczych, między innymi: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Uniwersytet Warszawski czy Instytut Pamięci Narodowej w Kielcach. Autorami są profesorowie, naukowcy, ale też miłośnicy przeszłości, którzy odwołując się do dotychczasowego stanu badań historycznych, archeologicznych oraz z zakresu historii sztuki, wskazują także na najnowsze odkrycia i perspektywę dalszych studiów historycznych. Należy też zaznaczyć, że monografia „Chęciny przez stulecia” została wydana przez Wydawnictwo DiG, które znane jest z wydawania książek historycznych, co jest dla nas także szczególnie istotne – zaznaczyła Lidia Michalska-Bracha.

Warto podkreślić, że w najnowszej monografii Chęcin badacze dotykają istotnych aspektów historii regionu, pisząc o najstarszych dziejach Zamku i powstałego u jego podnóża ośrodka miejskiego. – Zanim rozpoczęliśmy w 2013 roku badania archeologiczne myśleliśmy, że o Chęcinach wiemy już wszystko. Okazało się jednak inaczej. Takiego raju archeologicznego, jaki miałem w Chęcinach w latach 2013 i 2014 już chyba nigdy więcej mieć nie będę. Na rynku górnym odkopaliśmy piwnicę, a w niej świetnie zachowany kosz z jajkami. To było niesamowite. Odkryć było dużo więcej. Lektura jest niezwykle ciekawa – zachęcał do przeczytania o najnowszych odkryciach archeolog Waldemar Gliński. W innych rozdziałach autorzy podkreślają też górniczy charakter miasta, a także w przejrzysty sposób ukazują jego dzieje, jako centrum administracyjnego i kamieniarsko-rzeźbiarskiego. – W Chęcinach mieszkał jeden z najwybitniejszych ówczesnych artystów Kacper Fodyga stawiany równorzędnie z samym Guccim Fiorentino, znanym rzeźbiarzem i architektem królewskim – mówił Krzysztof Myśliński, zaznaczając jednocześnie, że jeszcze czterdzieści lat temu Chęciny nie wyglądały zbyt zachęcająco, a dziś po wielu przemianach są miejscem bardzo urokliwym. – Zachęcam do przeczytania o historii sztuki chęcińskiej i nie tylko w wydanej monografii – zachęcał.

A w wielkim dziele jakie właśnie powstało, przeczytamy również o historii Chęcin w okresie rozbiorów, a także o czasach okupacji niemieckiej i o okresie Polski Ludowej. Nie pominięte zostały również aspekty życia religijnego, zwracając uwagę na silny wpływ ludności żydowskiej w rozwój chęcińskiego ośrodka miejskiego. Poruszono też kwestię wartości krajobrazowych Zamku, prezentowaną w przekazach źródłowych minionych wieków. Autorami poszczególnych rozpraw są: Waldemar Gliński, Piotr Okniński, Jacek Pielas, Tomasz Kasela, Michał Wardzyński, Wiesła Caban, Stanisław Wiech, Cezary Jastrzębski, Jerzy Gapys, Tomasz Domański, Jarosław Dulewicz, Marek Maciągowski, Krzysztof Myśliński, a także Gmina i Miasto Chęciny. – Pragnę serdecznie podziękować wszystkim redaktorom, autorom i recenzentowi prof. zw. dr hab Markowi Przeniosło z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego publikacji „Chęciny przez stulecia”. To dzięki ich pracy i zaangażowaniu mamy dziś dzieło, na które czekaliśmy od lat – dziękował podczas spotkania w Niemczówce, burmistrz Gminy i Miasta Chęciny, Robert Jaworski.

Agnieszka Olech

Książkę można zakupić w Centrum Informacji Turystycznej w Chęciny, które mieści się w murach zabytkowej Niemczówki.