27 stycznia 2025 roku, w Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej w Chęcinach odbyło się spotkanie pt. „Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Zagłada – Historia – Pamięć”. Celem było upamiętnienie 80. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau oraz przywołanie pamięci o tragicznych wydarzeniach związanych z Holokaustem. W ramach spotkania odbył się wykład, dyskusja oraz inauguracja nowego projektu edukacyjnego IPN, a całe wydarzenie zostało zorganizowane w ramach obchodów jubileuszu 700- lecia nadania praw miejskich Chęcinom.
Chęciny jako miejsce pamięci
Dziś, w Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, oddajemy hołd wszystkim, którzy stracili życie w wyniku tej tragedii. Dzisiejsze wydarzenie to szczególna okazja, aby pogłębić naszą wiedzę o Holokauście i o skutkach, które dotknęły społeczność żydowską. W 1942 roku Żydzi zostali wyprowadzeni z chęcińskiego getta do pobliskiej stacji w Wolicy, skąd zostali wywiezieni do Treblinki i tam zostali zgładzeni. To bolesny fragment naszej historii. W tym roku przeżywamy jubileusz 700-lecia nadania praw miejskich Chęcinom, a Żydzi przez 400 lat mieszkali w naszym mieście – tu żyli, pracowali, byli częścią społeczności – mówił burmistrz Gminy i Miasta Chęciny, Robert Jaworski.
Spotkanie miało szczególne znaczenie, ponieważ odbyło się w miejscu związanym z historią Żydów chęcińskich. Synagoga została wzniesiona przez dawnych mieszkańców miasta, a jej obecność przypomina o ich wkładzie w rozwój lokalnej społeczności. Naczelnik Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach, dr Robert Piwko zwrócił uwagę na symbolikę tego miejsca. – To niezwykle ważne, że obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci w miejscu, które samo jest świadectwem obecności Żydów w Chęcinach, ich pracy i wpływu na nasze dzieje – powiedział, podkreślając wagę pamięci o tych, którzy żyli tam przed wojną.
Wykład dra Tomasza Domańskiego
Pierwszym punktem programu był wykład dra Tomasza Domańskiego z Referatu Badań Historycznych IPN w Kielcach, który wygłosił prelekcję pt. „Holokaust w regionie kieleckim”. W trakcie swojego wystąpienia dr Domański przybliżył lokalny kontekst Holokaustu, wskazując na historie Żydów z regionu kieleckiego i ich dramatyczne losy. Zgromadzeni uczestnicy mieli okazję poznać nie tylko ogólne fakty historyczne, ale także szczegóły związane z życiem Żydów w regionie kieleckim, co nadało wydarzeniu jeszcze głębszy wymiar.
Panel dyskusyjny
Po wykładzie odbyła się dyskusja, w której udział wzięli regionaliści zajmujący się historią Chęcin i Kielecczyzny. Dr Grażyna Barwinek, dr Agnieszka Dziarmaga oraz Klaudia Kwiecińska opowiedziały o swoich doświadczeniach związanych z badaniem historii Żydów. Paneliści podkreślali znaczenie edukacji i przekazywania wiedzy, nie tylko poprzez lekcje, ale także poprzez działania społeczne i lokalne inicjatywy. Wspólnie zastanawiano się nad tym, jak kultywować pamięć o ofiarach Holokaustu.
Inauguracja projektu edukacyjnego IPN
Kolejnym punktem wydarzenia była inauguracja wojewódzkiego projektu edukacyjnego pod hasłem „Pozostać człowiekiem w nieludzkim miejscu… Niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne 1933-1945”. Projekt ten, organizowany przez IPN w Kielcach, ma na celu szerzenie wiedzy o niemieckich obozach koncentracyjnych i ich tragicznych skutkach. Uczestnicy konkursu mają za zadanie przygotować pracę poświęconą osobie lub grupie osób, które jako więźniowie obozów koncentracyjnych na różne sposoby pomagali innym osadzonym. Projekt, który adresowany jest do młodzieży i nauczycieli, ma pomóc w zrozumieniu nie tylko skali zbrodni, ale także ludzkiego wymiaru tych wydarzeń, ucząc wartości takich jak szacunek do drugiego człowieka i pamięć o ofiarach.
Pamięć o Holokauście w Chęcinach
Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu skłania do refleksji nad wydarzeniami, które na zawsze zmieniły oblicze Europy i świata. Spotkanie w Chęcinach stanowiło doskonałą okazję, by nie tylko przypomnieć tragiczne wydarzenia, ale także zastanowić się nad tym, jak pielęgnować pamięć o ofiarach. Wydarzenie, które zostało zorganizowane w ramach obchodów 700-lecia nadania praw miejskich Chęcinom, pokazało, jak lokalne inicjatywy mogą łączyć się z ważnymi wydarzeniami historycznymi, tworząc przestrzeń do głębszej refleksji nad przeszłością i jej wpływem na współczesność.
Wśród gości byli m.in. dr Robert Piwko – Naczelnik Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach wraz pracownikami, dr Krzysztof Kasiński, przedstawiciel środowiska Uniwersytetu Jana Kochanowskiego oraz radny Rady Miejskiej w Chęcinach, studenci Chęcińskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku na czele z Panią Prezes Zofią Puchałą i Panem Wiceprezesem Stanisławem Królem oraz członkowie Klubu Seniora na czele z panią Bogumiłą Wrońską, przedstawiciele Świętokrzyskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, dyrektorzy i nauczyciele ze szkół z terenu gminy Chęciny oraz dyrektorzy jednostek organizacyjnych.
Wydarzenie – zorganizowane w ramach 700-lecia nadania praw miejskich Chęcinom – zostało objęte patronatem honorowym przez: Wojewoda Świętokrzyski, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, Starosta Kielecki, patronatem medialnym przez: TVP3 Kielce, Polskie Radio Kielce, Radio eM Kielce, Radio Rekord Świętokrzyskie oraz Echo Dnia.
