Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków został ustanowiony w 1983 roku przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków (ICOMOS), która doradza UNESCO, m.in. w sprawie wpisu obiektów na Listę światowego dziedzictwa. Głównym celem Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków jest zwrócenie uwagi społeczeństw na problemy dotykające dziedzictwo kulturowe. W tym dniu prezentowane są zabytki o wyjątkowym znaczeniu dla lokalnych społeczności oraz całych narodów. “Święto zabytków” obchodzone jest 18 kwietnia na całym świecie.
Polska należy do pierwszych państw sygnatariuszy Konwencji dziedzictwa światowego oraz jest jednym z reprezentantów na Liście Światowego Dziedzictwa. Obecnie na Liście Światowego Dziedzictwa jest 16 obiektów znajdujących się na terenie Polski, które świadczą o bogatej tradycji i wielowiekowej kulturze. Do głównych obiektów objętych ochroną UNESCO należą: Stare Miasto w Krakowie, Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni, Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz – Birkenau 1940-1945, czy zamek krzyżacki w Malborku. W tym gronie znalazł się także od 6 lipca 2019 roku Krzemionkowski Region Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia Pasiastego. To 16. obiekt z Polski wpisany na Listę UNESCO.
Obecnie na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajduje się 1007 obiektów w 161 krajach, w tym 778 obiektów dziedzictwa kulturowego.
W województwie świętokrzyskim do najznakomitszych zabytków architektonicznych należą: dawny Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach (obecnie siedziba Muzeum Narodowego w Kielcach), Zamek Królewski w Chęcinach, Park Etnograficzny w Tokarni – Muzeum Wsi Kieleckiej, Zamek królewski w Sandomierzu – Muzeum Okręgowe Sandomierzu, Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Przyrody „Krzemionki” Opatowskie, Bazylika na Świętym Krzyżu, Zamek w Szydłowie, Ratusz w Sandomierzu, Zamek Krzyżtopór w Ujeździe, Opactwo Cystersów w Wąchocku.
Architektura drewniana
W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków 2021 Narodowy Instytut Dziedzictwa zaprasza 21 kwietnia 2021, w godz. 10.00-16.00 do udziału w konferencji on-line pt. „Architektura drewniana od deski do deski. Teoria i praktyka”, która w całości będzie poświęcona budownictwu drewnianemu. Webinarium skierowane jest do szerokiego grona odbiorców: pasjonatów architektury drewnianej, służb konserwatorskich, właścicieli obiektów, organizacji pozarządowych oraz osób zaangażowanych w ochronę i popularyzację budownictwa drewnianego. Poświęcone będzie głównie architekturze drewnianej w Polsce, ale województwo świętokrzyskie słynie z bogactwa historycznych obiektów drewnianych rozsianych po całym regionie.
Wspaniałe przykłady architektury drewnianej znajdują się w ulubionym miejscu wycieczek mieszkańców województwa świętokrzyskiego i gości spoza regionu – Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni, w samych Kielcach – Dworek Laszczyków oraz na obszarze całego Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Świętokrzyskiego. Jest to szlak turystyczny o długości ok. 210 km połączony z podobnymi szlakami w województwie śląskim, małopolskim i podkarpackim. Podzielony jest na cztery trasy oraz małą pętlę kielecką biegnącą przez: Kielce – Białogon, Kielce ul. Urzędnicza, Dyminy, Dąbrowa, Wola Kopcowa, Zagórze, Mójcza, Kielce Dworek Laszczyków. Tworzą go zabytki drewniane, zarówno świeckie jak i kościelne w ich naturalnym otoczeniu oraz placówki muzealne architektury i sztuki ludowej, które połączone w szlak stanowią ważny produkt turystyczny regionu. Pośród nich na szczególną uwagę zasługują: najstarszy w Polsce drewniany kościół w Zborówku z 1459 r., unikalny barokowy kościół w Mnichowie z XVIII w., kilkusetletnie kościoły w Buska-Zdroju (1699), Chotelku Zielonym (1527), Glinianach (1599), Kossowie (XVII w.) Krzelowie (1.poł. XVII w.), Radkowicach (1621 r.), Niekrasowie (1661 r.), Strzegomiu (XVI/XVII w.), kaplice z połowy XIX w. znajdujące się w: Dąbrowie, Dyminach, Mójczy, Zagórze, Woli Kopcowej, a także kościoły z XIX i XX w. usytuowane w dolinie Kamiennej (Bliżyn, Parszów, Ostrowiec, Skarżysko).
Aby wziąć udział w webinarium należy:
- zarejestrować się na: https://evenea.pl/pl/wydarzenie/architekturadrewniana
- na podanym emailu potwierdzić rejestrację,
- odebrać link do spotkania nadesłany na podany adres mailowy,
- spotkanie odbędzie się na platformie Zoom,
- podczas spotkania będzie możliwość zadawania pytań ekspertom.
Z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków wyrazy wdzięczności i szacunku kierujemy do wszystkich osób, które na co dzień wkładają wiele wysiłku w ratowanie zabytków i opiekę nad nimi, a zwłaszcza konserwatorom, historykom sztuki i architektury, urbanistom, archeologom i przedstawicielom innych zawodów pracującym na rzecz ochrony zabytków, a także wszystkim odpowiedzialnym właścicielom, opiekunom i zarządcom zabytkowych obiektów dziedzictwa kulturowego.
