28 kwietnia, w budynku Muzealnej Izby Górnictwa Kruszcowego w Miedziance, odbyło się wyjątkowe wydarzenie, które zgromadziło szerokie grono przedstawicieli świata nauki, zarówno z Polski, jak i z zagranicy. Gmina Chęciny wspólnie z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach, zorganizowały sesję popularnonaukową oraz otwarcie wystaw pn. „Historyczne górnictwo i hutnictwo – region chęciński na tle południowej Polski”. Spotkanie to było kolejnym, ważnym przedsięwzięciem z misją popularyzacji nauki, które odbyło się w ramach obchodów Jubileuszu 700-lecia Nadania Praw Miejskich Chęcinom.
Wydarzeniu przyświecał cel nie tylko spotkania naukowców, lecz także popularyzacji wiedzy o lokalnej historii i dziedzictwie. Dzięki współpracy Gminy Chęciny z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach, mieszkańcy regionu oraz goście z kraju i z zagranicy mogli poznać fascynujące dzieje górnictwa i hutnictwa, które od wieków kształtowały oblicze południowej Polski.
Wszystkich przybyłych na wydarzenie przywitał burmistrz Gminy i Miasta Chęciny, Robert Jaworski, który już na wstępie podziękował rektor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach – prof. dr hab. Beacie Wojciechowskiej za niezwykle profesjonalną i owocną współpracę, której efektem jest to wyjątkowe wydarzenie. Następnie słowa uznania popłynęły w kierunku inicjatora wydarzenia – dr. hab. Tomasza Kalickiego prof. UJK, kierownika Zakładu Geomorfologii i Geoarcheologii Instytutu Geografii i Nauk o Środowisku UJK w Kielcach za cenną ideę i wielkie zaangażowanie.
– Dzisiejsze wydarzenie jest wyjątkowe nie tylko ze względu na swój naukowy charakter, ale również dlatego, że odbywa się ono w szczególnym dla naszej społeczności roku – Jubileuszu 700-lecia Nadania Praw Miejskich Chęcinom. Cieszy mnie, że Miedzianka stała się dziś miejscem spotkania wybitnych przedstawicieli świata nauki, zarówno z Polski, jak i z zagranicy. To wydarzenie jest efektem owocnej współpracy wielu środowisk akademickich i pasjonatów historii, którzy z zaangażowaniem odkrywają i popularyzują bogate dziedzictwo naszego regionu. Jestem przekonany, że wiedza i doświadczenie naszych prelegentów, a także wyjątkowe ekspozycje pozwolą nam wszystkim jeszcze lepiej zrozumieć, jak ważną rolę przez wieki odgrywały górnictwo i hutnictwo w rozwoju naszej małej Ojczyzny. Wierzę, że dzisiejsze spotkanie będzie inspiracją do dalszego odkrywania i promowania nauki oraz historii gminy Chęciny – terenu o niezwykłych tradycjach i wielkim potencjale – mówił burmistrz Robert Jaworski.
W wydarzeniu wzięli udział m.in. rektor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach – prof. dr hab. Beata Wojciechowska, prodziekan Wydziału Nauk Ścisłych i Przyrodniczych UJK ds. badań i współpracy międzynarodowej – dr hab. Sabina Dołęgowska, dyrektor Instytutu Historii UJK – dr hab. Jacek Pielas, Geolog Powiatu Kieleckiego – Katarzyna Łątka, burmistrz Miasta i Gminy Piekoszów – Teresa Jakubowska, Prezes Oddziału Świętokrzyskiego PTTK w Kielcach – Jacek Śniadecki, radni i sołtysi z terenu Gminy Chęciny, jak również liczne grono przedstawicieli instytucji ze świata nauki, oświaty, turystyki i kultury.
Następnie uczestnicy mieli okazję wysłuchać referatów uznanych badaczy, którzy podzielili się wynikami swoich badań nad historią marmurów świętokrzyskich, górnictwem i hutnictwem metali nieżelaznych w regionach zagłębia olkuskiego i Miedzianki. Podczas sesji popularnonaukowej zaprezentowali się przedstawiciele referatów łączonych: Jan Urban – „Historia eksploatacji marmurów świętokrzyskich w okolicach Chęcin”, Bartłomiej Sz. Szmoniewski – „Górnictwo i obróbka metali nieżelaznych u wczesnych Słowian”, Dariusz Rozmus – „Historyczne górnictwo i hutnictwo metali nieżelaznych w rejonie Olkusza” oraz Paweł Przepióra – „Historyczne górnictwo i hutnictwo w rejonie Miedzianki”.
W dalszej kolejności burmistrz Robert Jaworski wraz z rektor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach – prof. dr hab. Beatą Wojciechowską wręczyli podziękowania wszystkim referującym oraz autorom wystaw. Po części wykładowej uczestnicy wzięli udział w uroczystym otwarciu dwóch, stałych wystaw.
Pierwszą z nich jest wystawa pn. „Ślady historycznego hutnictwa metali w rejonie Miedzianki” autorstwa Pawła Przepióry, Grzegorza Pabiana, Tomasza Kalickiego, Karola Zubka oraz Łukasza Podrzyckiego. Ekspozycja poświęcona jest historycznemu hutnictwu kruszców miedzi i ołowiu w dolinie Hutki koło Polichna i ukazuje materialne pozostałości po dawnych hutach nad rzeką Hutką, jak żużle, czy materiały pohutnicze. Wystawa pozwala zrozumieć, jak istotną rolę odgrywało hutnictwo i górnictwo w rozwoju lokalnej społeczności oraz jakie ślady tej działalności przetrwały do dziś.
Kolejną wystawą jest ta zatytułowana „Marmury Chęcińskie”, której autorami są pracownicy Muzealnej Izby Górnictwa Kruszcowego w Miedziance – Grzegorz Pabian oraz Monika Kulińska. Wystawa prezentuje bogactwo i różnorodność „marmurów” wydobywanych w regionie chęcińskim, ich zastosowanie w architekturze oraz znaczenie dla rozwoju regionu. Zwiedzający mogą zobaczyć okazy skał „marmurów” nieobrobionych i szlifowanych oraz narzędzia wiertnicze stosowane w górnictwie skalnym. Na uwagę zasługują także oryginały zdjęć i dokumentów rodziny górników i kamieniarzy z marmurołomów na górze Zelejowej. Dopełnieniem ekspozycji jest także poster dotyczący wykorzystania „marmurów” chęcińskich w architekturze i sztuce sakralnej oraz świeckiej, jak również zdjęcia szlifowanych okazów, fragmentów kamieniołomów i Góry Miedzianki autorstwa Jerzego Maśkiewicza.
Aktywnością zwieńczającą wydarzenie była wycieczka po terenach ostatniej, historycznej kopalni rud miedzi w Miedziance, którą poprowadził kustosz Muzealnej Izby – dr Grzegorz Pabian. Była to niepowtarzalna okazja, by na własne oczy zobaczyć miejsca, gdzie przez wieki rozwijało się górnictwo i hutnictwo metali nieżelaznych, a także poznać szczegóły pracy dawnych górników i hutników. Zaś dalszej części wycieczki po rezerwacie przyrody Góra Miedzianka przewodził prof. dr hab. Jan Urban.
Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu „Regionalna Inicjatywa Doskonałości”, co podkreśla jego rangę i znaczenie dla rozwoju nauki oraz promocji regionu chęcińskiego na arenie międzynarodowej.
Warto zaznaczyć, że z tego wydarzenia zostanie wydana publikacja naukowa pt. „Historyczne górnictwo i hutnictwo – region chęciński na tle południowej Polski”.
Przypomnijmy, że całoroczny cykl wydarzeń w ramach obchodów Jubileuszu 700-lecia Nadania Praw Miejskich Chęcinom Patronatem Honorowym objęli: Wojewoda Świętokrzyski Józef Bryk, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Renata Janik, Starosta Kielecki Tomasz Pleban oraz Rektor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach prof. dr hab. Beata Wojciechowska. Zaś Patronatem Medialnym: Radio Rekord, Echo Dnia Świętokrzyskie, Radio Em, Radio Kielce oraz TVP3 Kielce.
