W Muzeum Narodowym – Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach odbyła się wojewódzka Inauguracja Roku Kulturalnego i Sezonu Artystycznego 2019/2020. Podczas uroczystości marszałek województwa Andrzej Bętkowski i przewodniczący Sejmiku Andrzej Pruś wręczyli Świętokrzyskie Nagrody Kultury. W inauguracji wzięli także udział świętokrzyscy parlamentarzyści, samorządowcy oraz włodarze placówek kultury z regionu.
Uroczystość Inauguracji Roku Kulturalnego i Sezonu Artystycznego odbyła się w tym roku po raz dwudziesty pierwszy i – jak na szczęśliwe „oczko” przystało – była wyjątkowa co najmniej z kilku powodów. Wydarzenie uświetnił bowiem świetny, niezwykle oryginalny monodram w wykonaniu Doroty Landowskiej, poświęcony polskiej malarce Zofii Stryjeńskiej pod tytułem „Stryjeńska. Let’s Dance, Zofia!”, ponadto nastąpiło długo wyczekiwane “nowe otwarcie” cennej Galerii Malarstwa Polskiego i Sztuki Zdobniczej, mieszącej się w północnym skrzydle Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich.
Galeria w ciągu ostatniego roku nie tylko została gruntownie zmodernizowana (w ramach projektu wspófinansowanego z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko), ale zyskała także nową kolorystykę oraz specjalistyczne, sprzyjające obrazom oświetlenie. Już od środy, 16 października wszyscy odwiedzający Muzeum Narodowe będą mogli podziwiać w niej dzieła m.in. Stanisława Wyspiańskiego, Jacka Malczewskiego, Rafała Hadziewicza, Józefa Pankiewicza, czy największą w Polsce kolekcję obrazów Józefa Szermentowskiego.
– Troska o dobro wspólne, materialne i niematerialne dobra kultury, jest konstytucyjnym obowiązkiem każdego obywatela Polski. Kwestie dbałości o spuściznę narodowej kultury nabierają szczególnego znaczenia w aspekcie funkcjonowania we wspólnej przestrzeni kulturowej Europy – zwrócił się do uczestników uroczystości Inauguracji Roku Kulturalnego i Sezonu Artystycznego marszałek Andrzej Bętkowski. – Miniony sezon obfitował w liczne wydarzenia prezentujące bogactwo historii oraz piękno zabytków, które stanowią znakomitą promocję Ziemi Świętokrzyskiej. Z dumą przyjęliśmy decyzję Komitetu Światowego Dziedzictwa z dnia 6 lipca bieżącego roku o wpisaniu Krzemionkowskiego Regionu Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia Pasiastego na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Z końcem 2018 roku do rangi pomnika historii podniesiono trzy nowe obiekty z regionu: pałacyk Henryka Sienkiewicza z zabytkowym parkiem i aleją lipową w Oblęgorku, pokamedulski zespół klasztorny Pustelnia Złotego Lasu w Rytwianach oraz zespół kolegiaty pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z reliktami kościoła p.w. świętego Mikołaja i grodziskiem w Wiślicy. Uznanie przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej tych obiektów za najcenniejsze zabytki w kraju stanowi szczególne wyróżnienie, które potwierdza znaczenie naszego regionalnego dziedzictwa kulturowego. Wszystkim Państwu, których działania przyczyniły się do wzrostu rangi oraz popularyzowania tych cennych zabytków składam gorące podziękowania w imieniu własnym i władz samorządowych województwa – dodał marszałek.
Zarząd Województwa Świętokrzyskiego w ramach sprawowania mecenatu kulturalnego każdego roku honoruje osoby, instytucje, stowarzyszenia oraz zespoły za szczególne dokonania w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony dziedzictwa narodowego. Świętokrzyska Nagroda Kultury jest nagrodą dwustopniową, przyznawaną twórcom i animatorom indywidualnie lub grupowo. Nagrody I stopnia przyznawane są za szczególne osiągnięcia o charakterze międzynarodowym, ogólnopolskim lub za całokształt osiągnięć. Natomiast nagrody II stopnia wręczane są za osiągnięcia mające istotne znaczenie dla rozwoju życia kulturalnego w województwie świętokrzyskim. Przyznawana jest także nagroda honorowa w postaci statuetki.
Nie inaczej było i w tym roku; kapituła zdecydowała o uhonorowaniu nagrodą piętnastu laureatów – wręczone zostały cztery nagrody pierwszego stopnia, dziesięć drugiego stopnia oraz jedna honorowa.
Honorowa Świętokrzyska Nagroda Kultury została przyznana Kapeli Jędrusie. „Jędrusie” to 6-osobowy zespół działający od 1999 r. W okresie 20-letniej aktywności artystycznej wystąpili na ponad 500 imprezach okolicznościowych prezentując folklor regionu ziemi świętokrzyskiej, także poza granicami kraju. Kapela zdobyła wiele nagród na przeglądach i festiwalach, nagrała 10 teledysków na terenie regionu promując krajobrazy ziemi świętokrzyskiej. Wykonania muzyczne kapeli charakteryzuje czystość stylu ludowego pod względem repertuaru, jak i sposobu grania, typowego dla najlepszych samorodnych muzykantów.
Świętokrzyską Nagrodą Kultury I stopnia zostali uhonorowani:
Andrzej Barański – reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny, scenarzysta. Absolwent Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Andrzej Barański to jeden z najwszechstronniejszych reżyserów, realizuje filmy fabularne, dokumentalne, oświatowe czy animowane. Filmy dokumentalne poświęca najczęściej sztuce to m.in. Strumiłło, Drugi dom, Śladami Tadeusza Makowskiego. Reżyser jest laureatem wielu nagród m.in. Polska Nagroda Filmowa Orzeł 2008 w kategorii najlepszy scenariusz – scenariusz filmu Parę osób, mały czas.
Renata Drozd – śpiewaczka operowa, absolwentka Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. Bacewiczów w Łodzi. Laureatka wielu konkursów wokalnych. Wraz z Filharmonią Świętokrzyską koncertowała w Holandii, Belgii, Luxemburgu, a z orkiestrą pod dyrekcją Marka Tracza koncertowała w Szwecji, Danii, Norwegii i Niemczech. Od 2012r. prowadzi klasę śpiewu solowego w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych im. L. Różyckiego w Kielcach. Jest niezwykle cenionym pedagogiem, jej uczniowie zdobywają laury na konkursach wokalnych.
Artur Jaroń – artysta muzyk, pedagog, organizator życia muzycznego. Absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie fortepianu profesor Ireny Sijałowej-Vogel, a także studiów podyplomowych w Konserwatorium Odesskim. Prowadzi bogatą działalność artystyczną jako solista i kameralista występując z polskimi orkiestrami, od 25 lat jest dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego im. Krystyny Jamroz w Busku-Zdroju, prowadzi także autorską imprezę cykliczną Salon Muzyki Kameralnej w Kielcach. Od 2004 r. pełni funkcję dyrektora Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. L. Różyckiego w Kielcach.
Wiesław Myśliwski – pochodzący z Dwikóz k/Sandomierza, uznawany przez znawców literatury współczesnej za jednego z najwybitniejszych żyjących pisarzy polskich. Jest autorem powieści: „Nagi sad”, „Pałac”, „Kamień na kamieniu”, „Widnokrąg”, „Traktat o łuskaniu fasoli”, „Ostatnie rozdanie”, „Ucho igielne” i dramatów: „Złodziej”, „Klucznik”, „Drzewo”, „Requiem dla gospodyni”. Utwory Wiesława Myśliwskiego wielokrotnie ekranizowano i realizowano w teatrach. Ukazało się dotychczas czterdzieści przekładów jego powieści i dramatów. Książki Myśliwskiego przełożono dla czytelników w: Anglii, Stanach Zjednoczonych, Rosji, Czechach, Słowacji, Słowenii, Litwie, Łotwie, Estonii, Rumunii, Niemczech, Holandii, Francji, Izraelu, Chorwacji, Hiszpanii, we Włoszech, Serbii, Turcji, Gruzji i na Węgrzech. Ceniony jest za niezwykłą umiejętność ukazywania świata przez pryzmat doświadczeń i przeżyć pojedynczego człowieka, losów ludzi w ich prywatnym wymiarze.
Laureaci Świętokrzyskiej Nagrody Kultury II stopnia:
Grzegorz Cuper – znawca i pasjonat sztuki teatralnej, autor wydawnictw poświęconych historii Teatru im. S. Żeromskiego w Kielcach od okresu powojennego do dziś, a także współorganizator przedsięwzięć kulturalnych. Recenzent czasopism: „Teraz” i „Ikar”. Był przewodnikiem po wystawie przygotowanej w Muzeum Diecezjalnym w Kielcach, poświęconej karierze znanego i cenionego aktora – Edwarda Kusztala. Był zastępcą dyrektora Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Kielcach przez 30 lat.
Stanisław Cygan – dr hab. prof. Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach – językoznawca, pracownik naukowo-dydaktyczny Instytutu Filologii Polskiej, z-ca kierownika ds. merytorycznych Centrum Kultury i Języka Polskiego UJK w Kielcach, lektor języka polskiego jako obcego. W swoim dorobku posiada 4 publikacje książkowe, 8 redagowanych książek i dwie publikacje elektroniczne oraz artykuły naukowe dotyczące głównie dialektologii polskiej, a w szczególności zagadnień języka ludowego Kielecczyzny oraz terenu Opoczyńskiego.
Dorota Kosierkiewicz – reżyser programów i filmów dokumentalnych traktujących o historii, ważnych wydarzeniach i zasłużonych ludziach regionu świętokrzyskiego, emitowanych na antenie ogólnopolskiej TVP oraz prezentowanych na ogólnopolskich festiwalach filmowych. Współpracując z Ośrodkiem Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej w Kielcach zrealizowała kilka filmów dokumentalnych dot. tragicznych losów ludzi podczas II wojny światowej oraz osób związanych z historią kieleckiego więzienia.
Tamara Maj – twórczość w dziedzinie malarstwa, fotografii, kolażu, tkaniny i wikliny artystycznej składają się na dorobek twórczy T. Maj, która od 25 lat nieprzerwanie jest związana z Galerią Zielona w Busku Zdroju jako pracownik. Swoje dzieła prezentowała na 66 wystawach indywidualnych, m.in. w Busku-Zdroju, Kielcach, Sandomierzu, Tarnowie, Warszawie, czy Wrocławiu.
Wojciech Niemczyk – aktor związany z Teatrem im. Stefana Żeromskiego w Kielcach od 2008 r., ceniony przez krytyków i publiczność, czego dowodzą recenzje w prasie krajowej i międzynarodowej oraz zdobyte 2 statuetki Dzikiej Róży w plebiscycie publiczności organizowanym na podsumowanie sezonu artystycznego w Teatrze. Absolwent krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Wojciech Niemczyk odnosi także sukcesy w filmie. Zagrał główne role w filmie „Wyklęty” Konrada Łęckiego oraz w filmie „Z miłości” Anny Jadowskiej, gdzie partnerował Ewie Szykulskiej i Danielowi Olbrychskiemu.
Mariusz Ostrowski – aktor teatralny i filmowy, absolwent Studium Wokalno-Aktorskiego w Gdyni oraz Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Współpracuje z wieloma teatrami w kraju: Teatrem Polskim w Szczecinie, Teatrem Muzycznym we Wrocławiu, Teatrem Studio w Warszawie, a obecnie związany jest z Teatrem im. S. Jaracza w Łodzi. Jest wykładowcą na Akademii Muzycznej w Łodzi. Angażuje się w akcje charytatywne i społeczne, był Ambasadorem akcji „Kielce dla Syrii”, bierze udział w koncertach organizowanych w celach dobroczynnych.
Ryszard Rosiński – malarz, artysta niezależny, autor ilustracji do książek autorstwa Krzysztofa Gibaszewskiego „W poszukiwaniu czegoś” i „Takaselandia”. Jego charakterystyczne dzieła przepełnione są symboliką, niepokojącą melancholią. W ubiegłym roku ukazał się 1-szy album artysty pt. ”Surrealizm”. Galeria jego obrazów znajduje się w Miejskim Centrum Kultury w Skarżysku-Kamiennej.
Andrzej Juliusz Sarwa – pisarz, poeta, tłumacz, dziennikarz. Autor 8 powieści, ponadto jest autorem 7 zbiorów opowiadań, zbioru esejów, tomu wierszy oraz współautorem przekładu arcydzieła literatury walijskiej „Mabionogion” i przekładów kilku innych arcydzieł literatury światowej. Od debiutu w 1975 r. autor wydal ogółem 226 książek, współpracując z 30 wydawnictwami w 15 miastach i 4 krajach.
Patrycja Zarychta – wokalistka, kompozytorka, nauczycielka śpiewu i emisji głosu, absolwentka Akademii Muzycznej w Katowicach na Wydziale Jazzu i Muzyki estradowej. Współpracowała z uznanymi muzykami m.in. Herbie Hancockiem, Michałem Urbaniakiem, z którym nagrała 3 albumy. Swoją twórczość prezentowała na festiwalach jazzowych w Polsce np. Warsaw Summer Jazz Days, Jazz Jamboree, także na Festiwalu w Opolu, Woodstock. W 2017 r. ukazał się jej debiutancki album „Szczęście”, który jest efektem współpracy m.in. z M. Urbaniakiem.
Zespół redakcyjny „Rocznika Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Skarzysku-Kamiennej”: Piotr Kardyś, Marcin Medyński, Tadeusz Wojewoda, Krzysztof Zemeła. Od 2010 r. wydano 9 tomów „Rocznika”, naukowego czasopisma, posiadającego Radę Naukową i zespół stałych recenzentów złożonych z pracowników naukowych reprezentujących ośrodki badawcze i naukowe. Od 2014 r. czasopismo indeksowane jest w międzynarodowej bazie czasopism naukowych Index Copernicus International Journals Master List oraz w bazie czasopism humanistycznych i społecznych Muzeum Historii Polski „BazHum”.
Wśród dotychczasowych laureatów Świętokrzyskiej Nagrody Kultury znalazło się wielu znakomitych artystów, pisarzy, animatorów kultury, pracowników instytucji kultury czy zespołów artystycznych, których osiągnięcia są znane także publiczności międzynarodowej.
