W tegorocznym europejskim Kongresie Samorządów udział wzięło blisko 2000 osób – liderów samorządowych oraz elit regionalnych, przedstawicieli administracji państwowej, świata biznesu, kultury oraz NGO z ponad 40 krajów. Obrady relacjonowało ponad 150 dziennikarzy z krajów UE i Europy Wschodniej. Dwudniowy program Kongresu objął ponad 80 wydarzeń, w tym bloki programowe, raporty, panele, warsztaty, wykłady i prezentacje, które dotyczyły tematyki siedmiu zagadnień: finansów, środowiska, gospodarki, społeczeństwa, innowacji, biznesu i miasta.
Dyskusja na temat „Zamienić słabość w siłę. Potencjał słabiej rozwiniętych regionów” odbyła się drugiego dnia jednej z największych konferencji międzynarodowych w Europie. Jak podkreślano, polityka spójności nie miałaby sensu, gdyby nie zakładała obudzenia potencjału drzemiącego w tzw. „słabiej rozwiniętych regionach”. Pomoc, która jest kierowana do nich, ma uzasadnienie w tym, że za jakiś czas zostanie zrekompensowana przez rozwój tych regionów przekładający się na rozwój krajów członkowskich i Unii Europejskiej. Międzyregionalna Grupa Regionów Słabiej Rozwiniętych Europejskiego Komitetu Regionów jest jednym z przykładów zinstytucjonalizowania problemu na poziomie struktur ogólnie europejskich. Podczas debaty dyskutowano o potencjale poszczególnych „słabiej rozwiniętych regionów” i o kierunkach ich uaktywnienia. Mihail Popa – Przewodniczący Rady Województwa Straseni w Mołdawii przedstawił także prezentację swojego regionu.
Moderatorem panelu dyskusyjnego „Zamienić słabość w siłę. Potencjał słabiej rozwiniętych regionów” był poseł na Sejm RP Jerzy Meysztowicz, Przewodniczący Komisji Gospodarki i Rozwoju. Wśród prelegentów panelu znaleźli się: Guido Beltrani – Dyrektor Biura Szwajcarsko–Polskiego Programu Współpracy, Marian Buras – Burmistrz Miasta i Gminy Morawica, Ugo Fratesi – Profesor z Politechniki Mediolańskiej, Sławomir Sosnowski – Marszałek Województwa Lubelskiego oraz Tadeusz Truskolaski – Prezydent Białegostoku. Udział w dyskusji wzięła także Johanna Asiala – Kierownik Projektu z Regionalnej Rady Laponii.
Jak podkreślał podczas swojego wystąpienia Burmistrz Miasta i Gminy Morawica, region Polski wschodniej, w tym także województwo świętokrzyskie, osiągnął bardzo duży postęp cywilizacyjny. – Region ten rozwija się, ale pamiętajmy, że równolegle inne regiony także się rozwijają bardzo szybko. Jeżeli nie ma się naturalnych warunków do rozwoju, jak chociażby dostępność komunikacyjna czy lotnisko, to trzeba nadrabiać aktywnością i pomysłami tak, aby dystans pomiędzy regionami słabiej rozwiniętymi nie zwiększał się w stosunku do regionów rozwiniętych lepiej, a wręcz przeciwnie, aby się zmniejszał – podkreślał Burmistrz Marian Buras, który podczas swojego wystąpienia zwrócił także uwagę na sprawy związane z depopulacją regionów. – Generalnie liczba ludności w Polsce maleje, ale szczególnie jest to widoczne w tych regionach, które wolniej się rozwijają. Aby temu zapobiec należałoby zatrzymać w regionie młodych ludzi po studiach, a nawet ściągnąć ich tutaj z innych regionów. Można to zrobić dzięki zapewnieniu im dobrze płatnej i pozwalającej rozwijać się pracy – mówił Burmistrz Marian Buras, sugerując, że ciągle brak jest w naszym regionie firm o wysokich technologiach. – Region świętokrzyski to w niektórych częściach dobre gleby, w innych uzdrowiska, a w jeszcze innych turystyka. Trudno przypisać nam konkretną specjalizację i chyba należałoby się rozwijać pod każdym względem. Wyrównaniu regionów powinny służyć fundusze spójności, które trzeba dobrze wykorzystać i stworzyć tym samym fundament pod dalszy rozwój – podkreślał gospodarz Miasta i Gminy Morawica.
Organizatorem III Europejskiego Kongresu Samorządów była Fundacja Instytut Studiów Wschodnich – organizator Forum Ekonomicznego w Krynicy-Zdrój, a partnerem i miastem gospodarzem już po raz trzeci był Kraków.
