3.5 C
Kielce
czwartek, 21 listopada, 2024
Strona głównaAktualnościKOLEJKA WĄSKOTOROWA W MIEDZIANCE 1915 - 1973

KOLEJKA WĄSKOTOROWA W MIEDZIANCE 1915 – 1973

Zobacz

 

W  lutym  1911 roku   wojsko rosyjskie  zakończyło  budowę i oddało   do użytku  linię  kolejową  łącząca   Kielce z Częstochową. Cztery lata później     armia  austro-węgierska  wybudowała ponad trzy kilometry kolejki wąskotorowej, która połączyła  kopalnię rudy miedzi w Miedziance ze stacją kolejową Rykoszyn usytuowaną  przy  kolei częstochowskiej.  Uroczystego otwarcia kolejki dokonał przyszły Cesarz Monarchii Austro-Węgierskiej Karol I Habsburg.

 - pracownicy.jpg

Pracownicy kopalni  w Miedziance  . Foto ze zbiorów rodziny Łaszczyńskich           

 

Specjalistyczne  oddziały komunikacyjne wojsk zaborczych  budowały linie kolejowe  wąskotorowe i szerokotorowe głównie  w celach militarnych, ale  także gospodarczych. Miały one między innymi  zapewnić    możliwość  wywożenia zasobów  naturalnych eksploatowanych na zajętych terenach. W 1915 roku armia austro-węgierska wyparła wojska  rosyjskie   i zajęła kopalnię  rudy miedzi w Miedziance,  którą prowadzili bracia   Bolesława i Stanisława Łaszczyńscy.  Po przejęciu kopalni  niezwłocznie uruchomili wydobycie i wybudowali  ponad trzy kilometry przemysłowej kolejki wąskotorowej o rozstawie torów  600 mm,  transportowano  nią  rudę miedzi   do  rampy przeładunkowej usytuowanej przy kolei częstochowskiej  na stacji w  Rykoszynie   i dalej do Salzburga, gdzie  kruszec  poddawano  rafinacji elektrolitycznej.

- most_w_wiernej.jpg

Wojsko rosyjskie dokonuje próby obciążeniowej odbudowanego w   mostu   na  Wiernej Rzece ( Łososinie) 1914  rok. Foto z  livejournal.com 

 

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości  w okresie od 1918 roku  do 1945 roku   kolejka była  użytkowana przez  prywatne podmioty gospodarcze:       Towarzystwo Akcyjne  „Zofia”  , Kieleckie Marmury Spółka Akcyjna  , Zakłady Przemysłowe „Sitkówka” Spółka Akcyjna  , Kamieniołomy Rykoszyn  i Bukówka Spółka  z Ograniczoną Odpowiedzialnością. W latach pięćdziesiątych dokonano nacjonalizacji przedsiębiorstw wydobywczych, utraciły one koncesje na wydobycie kopalin. Powstały państwowe Zakłady Przemysłu Wapienniczego w Miedziance, które    przejęły  eksploatację rudy miedzi  i wapieni dewońskich  ze złoży,  „Góra Miedzianka”, „Góra Ołowianka”, „Góra Kozi Grzbiet” i „Górki Sowie”                                                                                                 W

W Austriackim Archiwum Państwowym w Wiedniu  ( Osterreichisches Staatsarchiv)  i prywatnych zbiorach rodziny Łaszczyńskich  zachowało się kilka zdjęć  wykonanych w latach  1915 -1945.  przedstawiających kolejkę  w Miedziance.  W 1915 roku kopalnię miedzi na Górze Miedzianka wizytował  Arcyksiążę Karol Franciszek Józef  Habsburg,który w latach 1914 – 1916  był  dowódcą sztabowym  na froncie pierwszej wojny światowej. Na jednej  z fotografii utrwalono     uroczysty przejazd arcyksięcia  oddaną do użytku kolejką  w otoczeniu asystujących mu oficerów armii austro-wegierskiej   i zaproszonych gości.  

W dniu 21 listopada 1916 roku  Karol Franciszek Józef  został  Cesarzem Austrii jako Karol I Habsburg, był też koronowany na Króla  Węgier i Czech. Był ostatnim władcą Monarchii Austro-Węgierskiej. Po rozpadzie monarchii  w 1919 roku, został zmuszony do opuszczenia Austrii. Okrętem   floty brytyjskiej udał się  na leżącą na Atlantyku portugalską wyspę Maderę tam  zmarł 1 kwietnia 1922 roku i został  pochowany. W dniu  3 października 2004 roku został błogosławionym kościoła katolickiego. Beatyfikował go Papież Jan Paweł II, była to ostatnia  beatyfikacja  przeprowadzona  przez Jana Pawła  II. 

- kolejka_mezczyzna.jpg

Kolejka w Miedziance. Foto ze zbiorów rodziny Łaszczyńskich 

 

- kolejka_pole.jpg

Kolejka,   Miedzianka – Rykoszyn   . Foto ze zbiorów rodziny Łaszczyńskich. 

 

- lokomotywa.jpg

Kolejka  w Miedziance, na pierwszym planie  maszynista  Stanisław Sornat. Fot. ze zbiorów rodziny Łaszczyńskich

 

- lokomotywa_kopalnia.jpg

                             Miedzianka,  kolejka w kopalni „Ołowianka”., pierwszy z lewej maszynista Stanisław Sornat.

                                                                  Foto ze zbiorów rodziny Łaszczyńskich.

 

- ab.jpg

              Widok z góry Miedzianka A – linia kolejki wybudowanej  przez Zakład „Sitkówka” S.A.  w latach 1937-39,                             

                      B – linia kolejki  „austriackiej”  wybudowanej  w 1915 roku. Foto Z. Rubinowski, lata 70 XX wieku.                                         

 

W latach 1937-1939 Zakłady Przemysłowe „Sitkówka” Spółka Akcyjna  wybudowały drugą linię kolejki wąskotorowej,  połączyła ona kopalnię wapienia „Ołowianka”  z rampą  przeładunkową przy stacji kolejowej Rykoszyn. Kolejka obsługiwana była w początkowej fazie przez zaprzęgi konne wynajmowane od miejscowych gospodarzy którzy uzyskiwali z tego tytułu dość duże dochody w późniejszym okresie sprowadzono parowozy  i lokomotywki spalinowe. Zakład „Sitkówka” S.A. w 1933 roku  wydzierżawił kopalnię od właściciela terenu   gromady wsi Miedzianka. Linia tej kolejki została zdemontowana w latach 60 XX wieku,   pozostał po niej  nasyp kolejowy  prowadzący od starej kopalni   do wsi Bławatków, który   obecnie służy jako  ciąg pieszo-rowerowy.

- lokomotywa_kolor_wagony.jpg

Użytkowana w kamieniołomach w Miedziance  lokomotywa  typu Borsig i wagony  tzw.  koleby

 

- lokomotywa_zielona.jpg

Lokomotywka spalinowa WLs40

 

- lasek_brzozowy.jpg

Lasek brzozowy w miejscu  kolejki  „austriackiej”,   Kozi Grzbiet – Zajączków. 

 

   W drugiej połowie lat pięćdziesiątych    Zakład Przemysłu Wapienniczego w Miedziance wprowadził do użytku wąskotorową lokomotywkę spalinową typu WLs40   nr fabryczny 533  wyprodukowaną w 1956 roku przez Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego   w  Poznaniu.  Pracowała ona   w pierwszej  połowie   lat   70 XX wieku kiedy to zdemontowano  kolejkę  „austriacką” . 

 

 

 

Aktualności

Sesja Rady Miejskiej w Morawicy

Na podstawie § 18 ust. 3 Statutu Miasta i Gminy Morawica przyjętego uchwałą Nr II/5/18 Rady Miejskiej w Morawicy z dnia 27...

Polecamy