Mieszkańcy mogą skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz nieodpłatnej mediacji w ośmiu punktach na terenie powiatu kieleckiego. Inicjatywa skierowana jest głównie do tych osób, które borykają się z różnymi problemami natury prawniczej, a ich sytuacja materialna uniemożliwia im pokrycie kosztów prywatnej konsultacji.
Dwa punkty zlokalizowane są w Starostwie Powiatowym w Kielcach, pozostałe w Urzędzie Miasta i Gminy w Chmielniku, w Żłobku Samorządowym w Chęcinach, Zespole Szkolno – Przedszkolnym w Daleszycach, Urzędzie Miasta i Gminy w Łagowie, Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Masłowie, Urzędzie Gminy w Mniowie (ponadto, w Urzędzie Gminy w Mniowie w każdą środę miesiąca w godz. 8:00 – 12:00, prowadzony jest punkt specjalistyczny, obejmujący swoim zakresem pomoc ofiarom przemocy, przede wszystkim wobec kobiet, dzieci i seniorów).
Na system nieodpłatnej pomocy składają się trzy obszary:
- nieodpłatna pomoc prawna,
- nieodpłatne poradnictwo obywatelskie,
- nieodpłatna mediacja.
Nieodpłatna pomoc prawna jest świadczeniem, obejmującym zakres problematyki prawniczej, z którego może skorzystać każdy obywatel, gdy znajdzie się w sytuacji, która wymaga działania ze strony wykwalifikowanych osób, posiadających stosowną wiedzę i właściwe uprawnienia. Mowa tu o adwokatach, radcach prawnych, aplikantach radcowskich lub adwokackich. Osoby te w sposób profesjonalny zapoznają się z daną problematyką i zaoferują stosowne rozwiązanie (w tym przygotowanie pism, np. pozwów czy wniosków o ustanowienie adwokata z urzędu).
Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie odróżnia się od nieodpłatnej pomocy prawnej tym, iż w swoim zakresie pomocy nie zawęża się jedynie do porad w obszarze natury prawnej. Doradcy podejmują się poradnictwa w materii nieuregulowanej legislacyjnie, co świadczy o indywidualności każdego świadczenia – po wysłuchaniu interesanta, analizują daną sytuację poprzez szczegółowe omówienie danego problemu. Mogą także wskazać dalsze kroki działania.
Nieodpłatne mediacje prowadzi mediator. Jego zadaniem jest nieść pomoc osobom będącym w konflikcie, tak by doszli do porozumienia bez konieczności rozstrzygania sporu w postępowaniu sądowym. Mediacja ma doprowadzić do wypracowania polubownego rozwiązania, satysfakcjonującego każdą ze stron. Bezstronny mediator nie tylko jest moderatorem dyskusji, jest także uprawniony do sporządzenia projektu porozumienia-umowy, wniosku o jej przeprowadzenie przed sądem, czy też wniosku o zatwierdzenie ugody zawartej podczas mediacji.
Powyższe świadczenia finansowane są ze środków budżetu państwa, a realizowane przez powiat kielecki, jako zadania z zakresu administracji rządowej.
Powiat kielecki zapewnia możliwość korzystania z porad według kolejności zgłoszeń, w dni robocze podczas dyżuru trwającego co najmniej 4 godziny dziennie po uprzednim umówieniu terminu pod numerem telefonu: 41 200 17 85 (od poniedziałku do piątku w godz. 7:00 – 15:00) lub poprzez zgłoszenie na adres e-mail: nieodplatnapomocprawna@powiat.kielce.pl, czy rezerwację wizyty on-line: https://zapisy-np.ms.gov.pl/
W skali kraju – analizując okres od 2020 roku do 2023 roku – można dostrzec tendencję wzrostową w kontekście liczby udzielnych porad. Analogiczna sytuacja ma miejsce w powiecie kieleckim.
Na przestrzeni czterech lat – między 2020 rokiem, w którym udzielono 1139 porad, a rokiem ubiegłym, tj. 2023, w którym udzielono 2374 porad – należy odnotować ponad dwukrotny wzrost świadczeń w tym zakresie. Powyższa sytuacja potwierdza zasadność istnienia takowych rozwiązań, tym bardziej, że z nieodpłatnych porad może skorzystać każda osoba fizyczna, która złoży oświadczanie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, a także przedsiębiorca w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej (pod warunkiem, że dodatkowo złoży oświadczenie o niezatrudnianiu innych osób w ciągu ostatniego roku).