„Narodowe Czytanie” w Tokarni

Powiat kielecki po raz kolejny przyłączył się do ogólnopolskiej akcji „Narodowego Czytania”. W tym roku patronuje jej Stanisław Wyspiański, a lekturą obowiązkową jest „Wesele”.

Samorządowcy z powiatu kieleckiego po raz kolejny włączyli się do ogólnopolskiej akcji „Narodowego Czytania”. – Tegoroczna akcja czytania dzieła Wyspiańskiego na terenie powiatu kieleckiego odbędzie się w niezwykle klimatycznym i urokliwym miejscu – Parku Etnograficznym w Tokarni – Muzeum Wsi Kieleckiej – mówi Michał Godowski, starosta kielecki.

W organizację akcji „Narodowego Czytania” zaangażowali się uczniowie i nauczyciele ze szkół powiatu kieleckiego oraz wychowankowie i opiekunowie z Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych. Miłośnicy „Wesela” spotkają się w piątek, 15 września. Dzieło Wyspiańskiego we fragmentach samorządowcy będą czytać od 16.00.

„Narodowe Czytanie” to ogólnopolska akcja publicznego czytania wybitnych polskich dzieł literackich, która została zainicjowana w 2012 roku przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego. Chcąc uczcić 200-lecie „ostatniego zajazdu na Litwie” opisanego w dziele Adama Mickiewicza pt. „Pan Tadeusz” Prezydent, zachęcając do wspólnego czytania lektury, zainicjował akcję „Narodowego Czytania”, która zapoczątkowała cykl ogólnopolskich spotkań i wspólnego zapoznawania się z największymi dziełami polskiej literatury. Stało się to pretekstem do odkrywania na nowo piękna i mądrości, patriotyzmu, humoru, ale i prawdy o nas samych, zawartych w twórczości klasyków.

W 2013 r. w całej Polsce odbyło się wspólne czytanie dzieł Aleksandra Fredry, w 2014 roku – „Trylogii” Henryka Sienkiewicza, zaś w 2015 roku czytanym dziełem była „Lalka” Bolesława Prusa. W Roku Henryka Sienkiewicza – 2016 czytano wybitną polską powieść – „Quo vadis” – powieść historyczna, która została opublikowana w latach 1895-1896 w odcinkach w warszawskiej „Gazecie Polskiej” oraz w krakowskim dzienniku „Czas” i „Dzienniku Poznańskim”.  Pierwsze wydanie „Quo vadis” ukazało się w Krakowie w 1896 r. Powieść odniosła światowy sukces i została przetłumaczona na ponad pięćdziesiąt języków.

Ciekawie o Stanisławie Wyspiańskim:

• Stanisław Wyspiański miał bardzo szerokie zainteresowania, a świadczy o tym fakt, że po egzaminie maturalnym, w 1887 r., zapisał się do Szkoły Sztuk Pięknych oraz  na wydział Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Wyspiański wybrał jednak malarstwo i stał się ulubionym studentem ówczesnego dyrektora szkoły – Jana Matejki.
• W 1890 Wyspiański wyjechał w swoją pierwszą zagraniczną podróż z przyjacielem – Józefem Mehofferem. Odwiedzili: Włochy, Szwajcarię oraz mekkę artystów,  czyli Paryż. Artysta w czasie drugiej zagranicznej wyprawy osiadł w tym mieście na trzy lata, utrzymując się ze stypendium krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych.
• To w stolicy Francji Wyspiański uczęszczał do Académie Colarossi i École des Beaux Arts, doskonaląc swój malarski kunszt. To właśnie w Paryżu zaczął także pisać dramaty.
• W styczniu 1892 roku rozpoczął twórca pracę nad librettem operowym Fantaści. O skomponowanie muzyki poprosił Henryka Opieńskiego.
• W następnym roku, tj. 1893, od czerwca do sierpnia zajmował się pracą literacką, pisząc sztukę dramatyczną Królowa Korony Polskiej, a w lipcu powstało libretto operowe Daniel, do którego muzykę miał napisać Henryk Opieński.
• 20 lipca 1893 Stanisław Wyspiański w swojej pracowni urządził wystawę 28 portretów pastelowych, wykonanych w czasie ostatnich 2 miesięcy.
• 1894 rok przyniósł kolejną, czwartą już podróż po Europie – Wyspiański odwiedził: Paryż, Wiedeń, Linz, Simbach, Monachium, Lindau, Boden, Bazyleę.
• W maju 1896 Wyspiański przyjął propozycję  Lucjana Rydla  dotyczącą wykonania ilustracji do Iliady Homera, tłumaczonej  przez przyjaciela  dla Tygodnika Ilustrowanego.
• We wrześniu 1897 roku Wyspiański rozpoczął współpracę z czasopismem Życie. Tygodnik Ilustrowany Literacki i Artystyczny. Dnia 20 września tego roku ukazał się Prospekt (druk okolicznościowy) ozdobiony rysunkami i winietami artysty, a 24 września – okazowy, pierwszy numer pisma.
• W 1898 poeta odwiedził Warszawę, a przy okazji pobytu zwiedził Stare Miasto i Łazienki, których poznanie dało artyście impuls do napisania Nocy Listopadowej.
• 26–27 czerwca 1898 roku odbywały się obchody ku czci Adama Mickiewicza, związane z odsłonięciem pomnika poety na Rynku Krakowskim. Wyspiański i Rydel zajęli się przygotowaniem uroczystego przedstawienia, podczas którego zostały odegrane dwa fragmenty z III części Dziadów oraz apoteoza w układzie Wyspiańskiego ze słowami Rydla.
• W listopadzie 1898 skończył pisać Warszawiankę. Pieśń z roku 1831. Dramat został pierwszy raz wydrukowany w „Życiu” w numerach 45 i 46.
• Tego roku – 26 listopada odbyła się prapremiera Warszawianki w Teatrze Miejskim w Krakowie prowadzonym przez Tadeusza Pawlikowskiego. Było to pierwsze wystawienie sztuki Wyspiańskiego. Reżyserem i odtwórcą roli Starego Wiarusa był Ludwik Solski.
• W lutym 1899 miała miejsce premiera Wnętrza Maurycego Maeterlincka w Teatrze Miejskim, połączona z odczytem Stanisława Przybyszewskiego o autorze dramatu. Całość anonsował plakat projektu Wyspiańskiego.
• W sierpniu 1899 opublikował Wyspiański dramat Klątwa. Ze względów obyczajowych Klątwa została obłożona zakazem wystawiania w całym zaborze austriackim i za życia poety nigdy nie pojawiła się na scenie. Pierwszą inscenizację sztuki przygotowano w Łodzi w 1909r.
• Od stycznia do maja Wyspiański pisał poematy-rapsody Bolesław Śmiały, Św. Stanisław, Henryk Pobożny pod Legnicą, Piast oraz Kazimierz Wielki, równolegle projektując, z własnej inicjatywy, witraże z przedstawieniami królów do katedry na Wawelu.
• 18 września 1900 roku w kościele św. Floriana Stanisław Wyspiański poślubił matkę swoich dzieci, Teodorę Teofilę Pytkównę. Świadkami byli wuj Kazimierz Rogowski i Włodzimierz Tetmajer. Związek ten budził wielkie zdziwienie w środowisku krakowskim.
• 20 listopada Wyspiański był świadkiem na ślubie Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, który odbył się w kościele Mariackim w Krakowie. Razem z żoną i córką Helenką gościł na weselu zorganizowanym w dworku Włodzimierza Tetmajera w Bronowicach.
• 16 marca 1901 roku w krakowskim Teatrze Miejskim odbyła się prapremiera Wesela. Wyspiański już 17 lutego pokazał swój dramat Kotarbińskiemu, potem czytał rękopis w salonie Pareńskich. W marcu odbyło się sześć prób scenicznych, w tym dwie generalne. Dramat wystawiono w reżyserii Antoniego Walewskiego i w inscenizacji Wyspiańskiego. Dekoracje wykonał Jan Spitzar według projektu autora, który namalował także dwa pastelowe wizerunki: Matki Boskiej Częstochowskiej i Matki Boskiej Ostrobramskiej. Sztuka została odebrana jako sensacja, początkowo obyczajowo-towarzyska. Próby ingerencji w tekst ze strony cenzury w pewnym stopniu przyczyniły się do zwiększenia, i tak już znacznego, zainteresowania spektaklem. Po czwartym przedstawieniu w dniu 22 marca Stanisława Wyspiańskiego okrzyknięto wieszczem narodowym. Do końca sezonu sztukę grano 21 razy. Wesele było przełomem w recepcji twórczości Wyspiańskiego, zmieniając  jego pozycję artystyczną i materialną.
• Na przełomie kwietnia i maja 1901 ukazało się książkowe wydanie Wesela. Za życia Wyspiańskiego Wesele miało trzy wydania, dwa w 1901 i jedno w 1903 roku.
• 31 października 1901 roku w Teatrze Miejskim w Krakowie odbyła się prapremiera Dziadów Adama Mickiewicza w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego.