3.5 C
Kielce
sobota, 27 grudnia, 2025
Strona głównaKultura107. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego

107. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego

Zobacz

27 grudnia przypada 107. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego. Jest ono szczególnie ważne, ponieważ jest jednym z nielicznych polskich zrywów narodowowyzwoleńczych zakończonych całkowitym sukcesem.

Ziemie Wielkopolski w wyniku zaborów zostały włączone do terytorium Prus, następnie w czasach wojen napoleońskich weszły w skład Księstwa Warszawskiego. Po klęsce cesarza Francuzów na jego terenach powstało wchodzące w skład Prus, posiadające jednak szczątkową autonomię, Wielkie Księstwo Poznańskie.

Od samego początku prawa Księstwa były naruszane – jego autonomia była systematycznie pomniejszana, a polską ludność próbowano germanizować. Sytuację dodatkowo pogorszył upadek mocno wspieranego przez Wielkopolan powstania listopadowego w 1831 r. Ostatecznie po powstaniach z 1846 i 1848 r. Wielkie Księstwo Poznańskie zostało całkowicie zlikwidowane, a w  jego miejsce utworzono Prowincję Poznańską, bezpośrednio wchodzącą w skład Prus. Oznaczało to jeszcze mocniejsze pogorszenie sytuacji Polaków zamieszkujących te tereny.

Sposób w jaki zakończyła się I wojna światowa całkowicie odmienił losy Polski. Upadek wszystkich 3 państw zaborczych dał możliwość spełnienia marzenia wielu pokoleń Polaków – odzyskania wolnej ojczyzny, co oficjalnie nastąpiło 11 listopada 1918 r. Niestety w skład II RP nie weszły ziemie Wielkopolski, w dalszym ciągu pozostające pod niemieckim panowaniem. Wielkopolanie nie zamierzali jednak pogodzić się z tym faktem, rozpoczynając przygotowania do powstania. W całej prowincji działały patriotyczne ruchy niepodległościowe, w tym także te o charakterze wojskowym. 26 grudnia Ignacy Paderewski wygłosił w Poznaniu patriotyczne przemówienie, które zostało przyjęte niezwykle entuzjastycznie wśród polskiej ludności. Pociągnęło to za sobą ciąg zdarzeń, które bezpośrednio spowodowały wybuch insurekcji. W Poznaniu doszło do starć zbrojnych, a w niedługim czasie do walki dołączyły pozostałe części regionu.

Siłami powstańczymi dowodzili gen. Stanisław Taczak oraz gen. Józef Dowbor-Muśnicki, którzy swoje militarne doświadczenie zdobyli służąc w czasach zaborów w niemieckiej armii. Powstańcy sukcesywnie zajmowali kolejne terytoria, jednocześnie skutecznie odpierając niemieckie próby kontrataku.

Mimo militarnych sukcesów powstanie nie mogłoby się powieść, gdyby nie prężnie działająca w jego sprawie polska dyplomacja z Romanem Dmowskim na czele. Finalnie na mocy rozejmu w Trewirze z 16 lutego 1919 r. uznano Wielkopolskę za część II RP. Nie zakończyło to jednak walk polsko-niemieckich, które toczyły się aż do 28 czerwca 1919 roku i podpisania traktatu wersalskiego. Postanowienia w nim zawarte ostatecznie włączyły tereny odzyskane przez powstańców do Polski.

Powstanie Wielkopolskie zajmuje w naszej historii szczególne miejsce, ponieważ było jednym z nielicznych zwycięskich. Od 2021 r. moment jego wybuchu został ustanowiony świętem państwowym – Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Z tej okazji 27 grudnia Gmina Chęciny podświetli Zamek Królewski w Chęcinach w patriotycznych, biało-czerwonych barwach.

Galeria

Aktualności

Zapraszamy na ˝Sylwestra pod Gwiazdami˝ w Morawicy!

Razem powitajmy Nowy Rok w Morawicy! Sylwestrowa dyskoteka rozpocznie się o godz. 22:00 na placu przed Centrum Samorządowym i potrwa do 1:00....

Polecamy