Końca dobiegają prace związane z odrestaurowaniem i wyposażeniem zabytkowego budynku XVII-wiecznej synagogi w Chęcinach. Władze gminy Chęciny na realizację szeroko zakrojonych prac związanych z uratowaniem od zniszczenia historycznego obiektu właśnie pozyskały kolejne dodatkowe środki zewnętrzne w kwocie blisko pół miliona złotych. To oznacza, że łącznie pozyskano już z czterech źródeł aż 7 mln 363 tysięcy złotych na kompleksowy remont synagogi.
Blisko 10 lat samorząd walczył o ocalenie synagogi
W sercu Chęcin, gdzie historia splata się z teraźniejszością, znaczący projekt renowacji zabytkowej synagogi wkroczył właśnie w decydującą fazę. – Trwają już ostatnie prace związane z odrestaurowaniem zabytkowej synagogi. Jeszcze dosłownie ostatnie szlify i będziemy mogli powiedzieć, że po latach starań i ciężkiej pracy udało się osiągnąć zaplanowany cel i ocalić synagogę od całkowitego zniszczenia – mówi burmistrz Gminy i Miasta Chęciny, Robert Jaworski.
Zabytek o wyjątkowym znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego Chęcin, a zarazem świadectwo wielowiekowej obecności i wkładu społeczności żydowskiej w życie miasta, jest obecnie obiektem intensywnych prac restauracyjnych, które powoli dobiegają końca. Synagoga, której początki sięgają XVII wieku, doświadczała wielu przemian, jednak z biegiem czasu popadła w zapomnienie i ruinę. Przez lata obiekt ten pełnił różne funkcje. Po wojnie budynek służył mieszkańcom między innymi jako kino miejskie „Marmury”, biblioteka, a w kolejnych latach był siedzibą Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury, w którym odbywały się różnego rodzaju wydarzenia kulturalne, konferencje, spotkania, a nawet sesje Rady Miejskiej. Synagoga była też przez prawie 2 lata siedzibą Urzędu Gminy i Miasta Chęciny. Wielu mieszkańców naszej gminy ma ogromny sentyment do tego budynku, ponieważ w dzieciństwie i latach młodości brali tam udział w różnych wydarzeniach kulturalnych.
Prowadzone działania renowacyjne są ukoronowaniem wysiłków wielu lat, mających na celu przywrócenie jej dawnej świetności. – Blisko dziesięć lat trwało uregulowanie stanu własności. Nie mogliśmy rozpocząć tu żadnych prac, dopóki gmina nie stała się właścicielem obiektu wraz z działką – tłumaczy burmistrz Robert Jaworski.
Pozyskano prawie 7,4 mln złotych dofinansowania na renowację zabytku
Zdając sobie sprawę z potężnych kosztów związanych z przebudową, odrestaurowaniem i wyposażeniem zabytkowego budynku XVII-wiecznej synagogi w Chęcinach, władze gminy zaczęły szukać źródeł dofinansowania zewnętrznego w ramach różnorodnych programów konserwatorskich i dotacji na ochronę zabytków. Starania te przyniosły wymierne efekty. I tak, nieco ponad 4.6 mln złotych unijnego dofinansowania pozyskano w ramach RPOWS 2014-2020, 542 tysiące złotych z budżetu państwa pozyskano w ramach RPOWS 2014-2020. Z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Promesa Ministra 2019 opiewa na kwotę 207 tysięcy złotych, a z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Promesa dla kultury pozyskano nieco ponad 1,5 mln złotych. Na tym jednak nie koniec. Władze gminy pozyskały właśnie kolejne blisko pół miliona złotych unijnego dofinansowania w ramach Regionalnego Programy Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020. To oznacza, że łącznie na kompleksową rewitalizację zabytkowej synagogi chęcińskiej pozyskano 7 mln 363 tys. zł. – Synagoga w Chęcinach to nie tylko zabytek, to miejsce, które opowiada historię naszego miasta. Usilnie staraliśmy się, aby uzyskane środki zewnętrzne były jak największe. Mimo że prace już w zasadzie dobiegają końca, kolejne dofinansowanie sprawi, że wkład własny Gminy Chęciny będzie pomniejszony. Dzięki pozyskanym środkom zewnętrznym, udało nam się nie tylko zachować to dziedzictwo dla przyszłych pokoleń, ale i stworzyć nowy produkt turystyczny, dający przestrzeń służącą edukacji i kulturze. – zaznacza burmistrz Robert Jaworski.
Tu będzie Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej
Warto podkreślić, że oprócz aspektu konserwatorskiego, plany gminy objęły stworzenie w odnowionej synagodze Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej, które będzie służyć jako miejsce spotkań, konferencji, wystaw i wydarzeń edukacyjnych, promując tym samym dialog międzykulturowy i wzajemne zrozumienie. – Remont synagogi w Chęcinach był oczekiwany z niecierpliwością zarówno przez mieszkańców, jak i turystów oraz miłośników historii, którzy z pewnością będą chcieli odwiedzić odrestaurowany zabytek. Prace, które obecnie dobiegają końca, przyczynią się nie tylko do ożywienia lokalnej przestrzeni miejskiej, ale również do wzmocnienia tożsamości miasta jako miejsca, w którym historia harmonijnie łączy się z nowoczesnością – mówi burmistrz Robert Jaworski.
Chęcińska synagoga lada dzień wkroczy w nową erę
Zakończenie prac renowacyjnych zaplanowane jest na koniec tego roku. Uroczyste otwarcie synagogi bez wątpienia będzie historycznym wprowadzeniem jej w nową erę działalności kulturalnej. To tutaj będzie można odkrywać i poznawać historię. Dzięki Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej, jakie będzie mieścić się w synagodze, wielowiekowe chęcińskie dziedzictwo stanie się żywą częścią współczesności. – Chcemy, aby to miejsce symbolizujące wielokulturowość Chęcin stało się ważnym ogniwem łączącym naszą bogatą historię z teraźniejszością i nowoczesnością – podkreśla burmistrz Robert Jaworski.
