Czerniaki są nowotworami o największej dynamice wzrostu zachorowań w Polsce. Paradoksalnie są to też najłatwiejsze w rozpoznaniu nowotwory, gdyż najczęściej rozwijają się na powierzchni skóry – wystarczy przynajmniej raz w roku obejrzeć swoje znamiona u lekarza specjalisty i obserwować czy nie pojawiły się nowe. Dlaczego więc statystyki nadal rosną? Kampania edukacyjna „Cała Polska sprawdza znamiona” ma na celu zwrócenia uwagi na znaczenie wczesnej profilaktyki nowotworów skóry, w tym najgroźniejszego z nich – czerniaka.
Czerniak
Czerniaki najczęściej pojawiają się na skórze, ale mogą wystąpić także w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej. Co roku lekarze notują w Polsce ok. 3700-4000 nowych zachorowań na czerniaka. Pod względem rosnącej liczby zachorowań to pierwszy z kolei nowotwór u mężczyzn i drugi u kobiet. W Polsce umieralność na tę chorobę jest o 20% wyższa niż w Europie, przy o 40% mniejszej częstości zachorowań. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest późna wykrywalność oraz brak świadomości na temat profilaktyki czerniaka. Co roku wzrasta również zapadalność na czerniaka wśród dzieci i osób poniżej 20. roku życia.
Dlaczego należy badać znamiona?
Czerniak może być nowym znamieniem na skórze, ale może też powstać z już istniejącego zdrowego znamienia pod wpływem słońca lub światła UV stosowanych w solariach.
– Zwykły pieprzyk może okazać się czerniakiem rozwijając się w ciągu kilku miesięcy, kolejne kilka miesięcy to jego rozwój w głąb skóry. Czerniak charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami, które są trudne w leczeniu farmakologicznym. Tymczasem, usunięcie czerniaka, kiedy choroba nie jest jeszcze zaawansowana, a działanie nas lekarzy ogranicza się właściwie do wycięcia zmiany przypominającej znamię, pozwala na wyleczenie prawie 100% chorych. Dlatego tak ważne jest jego szybkie i prawidłowe rozpoznanie! – tłumaczy prof. dr hab. Piotr Rutkowski, Przewodniczący Rady Naukowej Akademii Czerniaka, Kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowym Instytucie Badawczym.
ABCDE czerniaka, czyli jak rozpoznać czerniaka
Czerniaki mają wiele cech charakterystycznych, które pomagają w ich rozpoznaniu. Cechy te określane są za pomocą kryteriów ABCDE:
A – asymetria
B – brzegi poszarpane, nierównomierne, posiadające zgrubienia
C – czerwony, czarny, niejednolity kolor
D – duży rozmiar, wielkość zmiany powyżej 6mm
E – ewolucja, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu
Jeśli Twoje znamię ma niektóre z powyższych cech nie czekaj i niezwłocznie zgłoś się do lekarza dermatologa lub chirurga – onkologa! Wczesna diagnoza i wycięcie znamienia daje prawie 100% szans na wyleczenie.
