Co to jest susza, gdzie występuje, jak jej zapobiec? – na te pytania odpowiadali uczestnicy konferencji, która odbyła się w Starostwie Powiatowym w Kielcach. Uczestniczył w niej Mariusz Ściana, członek Zarządu Powiatu.
Organizatorem konferencji pt. „Stop suszy” było Państwowe Gospodarstwo Wodne – Wody Polskie Zarząd Zlewni w Kielcach. Wzięli w niej udział przedstawiciele Zarządu Zlewni w Radomiu, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Świętokrzyski Oddział Regionalny w Kielcach, Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Oddział Terenowy w Kielcach, Świętokrzyskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach oraz pracownicy urzędów gmin z terenu powiatu kieleckiego.
Zebranie rozpoczął członek Zarządu Powiatu w Kielcach. – Temat dzisiejszego spotkania jest niezwykle ważny dla nas wszystkich. Dotyczy bowiem problemu jakim jest zjawisko występującej i dotykającej nas suszy. Woda to nasz największy skarb, dla wielu z nas rzecz oczywista, gdy w innych stronach świata jest symbolem luksusu. Wiedząc, że zasoby dostępnej wody pitnej na Ziemi się kurczą, musimy być odpowiedzialni oraz zacząć wodę szanować i oszczędzać dla przyszłych pokoleń. Dlatego tak bardzo ważnym wyzwaniem dla nas wszystkich, zarówno instytucji jak i mieszkańców, jest podjęcie działań zmierzających do ograniczenia skutków suszy. Myślę, że przedstawiciele instytucji uczestniczących w dzisiejszym spotkaniu przedstawią nam właśnie takie działania, które wdrażają – mówił Mariusz Ściana.
Henryk Kaczmarski, dyrektor Zarządu Zlewni w Kielcach przybliżył zebranym działalność PGW Polskie Wody. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie jest od 1 stycznia 2018 roku głównym podmiotem odpowiedzialnym za krajową gospodarkę wodną. W jego skład wchodzą następujące jednostki organizacyjne: Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej z siedzibą w Warszawie, regionalne zarządy gospodarki wodnej z siedzibami w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Lublinie, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu, 50 zarządów zlewni oraz 330 nadzorów wodnych. Wody Polskie prowadzą działania z zakresu ochrony przed powodzią i suszą oraz ochrony jakości naszych zasobów wodnych. Wykonują prawa właścicielskie w stosunku do wód, które są własnością Skarbu Państwa, naliczają i pobierają opłaty za usługi wodne, wydają decyzje administracyjne (zgody wodnoprawne). Pełnią też funkcję organu regulacyjnego w celu ochrony mieszkańców przed nieuzasadnionymi podwyżkami cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych.
Jak mówił Henryk Kaczmarski susza to zjawisko naturalne, wywołane niedoborem opadów atmosferycznych, a jego skutki oddziaływają na wszystkie dziedziny aktywności człowieka. Susza może skutkować ograniczeniami w dostępie do wody. W zależności od jej typów (atmosferyczna, rolnicza, hydrologiczna, hydrogeologiczna) prowadzi ona do powstania różnorakich skutków w zakresie korzystania z zasobów wodnych. – Ekstremalne zjawiska meteorologiczne i hydrologiczne, w tym susze są występującą od zawsze cechą klimatu Polski. Jednakże w ostatnich latach częstości ich występowania wyraźnie się nasiliła. Na przestrzeni ostatniej dekady, to jest lata 2010-2019 susze miały miejsce dwukrotnie częściej niż w ubiegłych dekadach – zauważył dyrektor Zarządu Zlewni w Kielcach.
Jak zatem zapobiegać suszy? Retencja korytowa, mała retencja, kwietne łąki, zielona infrastruktura miast, nawodnienia rolnicze – to programy, które mają służyć temu celowi jak informował przedstawiciel PGW Wody Polskie. Mała retencja to proste sposoby na gromadzenie wody w okolicy. Pozwala nam zatrzymać lub spowolnić spływ wód, dbając przy tym o rozwój środowiska naturalnego. To zestaw wielu różnorodnych działań, które przynoszą wymierne korzyści zarówno dla ludzi, jak i przyrody. Budowa niewielkich zbiorników, oczek wodnych i stawów, zadrzewianie, renaturyzacja małych rzek oraz ochrona terenów podmokłych – to działania lokalne, które realizujemy i wspieramy. W połączeniu z inwestycjami z zakresu dużej retencji, są skutecznym narzędziem w przeciwdziałaniu skutkom suszy i powodzi. Kwietne łąki stanowią element małej retencji, ponieważ wiążą wilgoć w glebie, filtrując wody opadowe. Choć są charakterystyczne dla terenów wiejskich czy dolin rzecznych, warto je też zakładać w przydomowych ogródkach, miejskich parkach oraz na skwerach. Retencja korytowaZatrzymanie wody w rzece, potoku czy rowie melioracyjnym. Dzięki systemowi piętrzeń i zastawek woda nie spływa szybko, ale pozostaje w okolicy przez dłuższy czas, zasilając i odnawiając stopniowo poziom wód gruntowych. Przyjazne środowisku konstrukcje pozwolą na odtworzenie obszarów podmokłych, a strefy buforowe na terenach rolnych skutecznie poprawią jakość i czystość wód w rzece. Nawodnienia rolniczeWody Polskie wraz z Ministerstwem Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, samorządami i spółkami wodnymi skupiającymi rolników, opracowały pilotażowy program kształtowania zasobów wodnych na terenach rolniczych. Pokazujemy jak racjonalnie gospodarować wodą, by skorzystało na tym gospodarstwo rolne i środowisko. Zielona infrastruktura dla miastIstnieje szereg przyjaznych dla środowiska, pro-retencyjnych rozwiązań poprawiających komfort życia w miastach. Ogrody deszczowe posadowione pod rynnami i zasilane wodą opadową, pasaże roślinne, zielone dachy, ażurowe chodniki, skrzynie chłonne czy zbiorniki na deszczówkę to jedne z wielu pomysłów, które sprawią, że miasta będą mieć lepszy mikroklimat. Na szczególną uwagę zasługują skrzynie chłonne, które można umieszczać pod parkingami, dużymi placami na terenach supermarketów lub hal produkcyjnych. Kiedy pojawia się deszcz, skrzynie pochłaniają olbrzymią ilość wody. Taka woda jest stopniowo uwalniana, pozostaje dłużej w gruncie, co zmniejsza ryzyko suszy, zasila też wody gruntowe. Tego typu rozwiązanie zapobiega podtopieniom w przypadku nawalnego deszczu. Wiele polskich miast już wciela te pomysły w życie.
