Długa jest droga przygotowania wieńców dożynkowych na święto plonów. Aby wieńce zostały uroczyście niesione w korowodzie przez zespoły folklorystyczne, przez koła gospodyń wiejskich, poświęcone w świątyni, zaprezentowane i ośpiewane na scenie Muszli Koncertowej oraz ustawione na honorowym miejscu przed estradą, podziwiane przez publiczność, trzeba poświęcić dużo czasu i pracy.
Wykonanie wieńca to według malarki Hanny Kuty długotrwały i pracochłonny czas tworzenia. Najważniejsza jest idea tego dzieła, czyli dziękczynienie Bogu za dary ziemi i owoce pracy rąk ludzkich. Pierwszy etap tego procesu to wizja dzieła, wyboru sakralnych motywów, przygotowanie projektu. Potem następuje gromadzenie materiałów. Na długo przed wykonaniem wieńca należy jeszcze przed żniwami zebrać najbardziej dorodne kłosy ze wszystkich rodzajów zbóż, nie tylko żyta, pszenicy, jęczmienia, owsa, ale także prosa, lnu i gorczycy.
Panie z zespołów folklorystycznych które przygotowały wieńce dożynkowe zgodnie mówiły o wielkim znaczeniu tej pięknej tradycji, o jej jednoczącej sile, dużej ilości pracy, ale pracy przyjemnej, której efekty radują oczy i serce. Przedstawicielki zespołów podkreślały w wypowiedziach, że proces tworzenia wieńca jest długotrwały, a jego splatanie to ostatni etap.
Oto słowa pieśni poszczególnych zespołów z prezentacji wieńców:
BRUDZOWIANKI
Uwiłyśmy wieniec z tegorocznych plonów,
Co żeśmy zebrały ze swoich zagonów.
Uwity w kształt Hostii ze zboża i kwiatów,
Przyjmij go, Gospodarzu, nasz dobry szafarzu.
Z pszenicy i żyta upieczone chleby,
Podziel je, Burmistrzu, według swej potrzeby.
ŁABECANKI
Dziś mamy dożynki, dożynkowe święto
Niesiemy ten wieniec pięknie ustrojony,
utkany kłosami i rosą zmoczony.
Ziemia nasz majątek, w niej pracować trzeba,
By w naszej ojczyźnie nie zabrakło chleba
BRZEZINIANKI
Już my nasze żniwa ukończyli, dziękowania nadszedł czas.
Matce naszej ukochanej, która karmi, żywi nas.
Dzięki Tobie, Panie Boże, który jesteś na niebie
Za Twą pomoc, za Twe łaski, jakie płyną od Ciebie.
Wiesława Grudzień wspomina czas zrywania kłosów dojrzewającego, żółciutkiego zboża i dwa tygodnie tworzenia wieńca przez Wolanecki. Pałąki obklejono pszenicznymi i jęczmiennymi kłosami, wewnątrz umieszczono figurę Matki Bożej Fatimskiej i udekorowano żywymi kwiatami. Podczas prezentacji artystki śpiewały:
Przyjechałyśmy tu ze wsi Dębska Wola
Przyniosłyśmy plony prościuteńko z pola
Prościuteńko z pola, z naszej okolicy
Pełne kłosy żyta, złocistej pszenicy.
Bóg nam błogosławił z wysokiego nieba.
Gospodarzu Gminy, dziś na Twoje ręce
Składamy te chleby i prześliczne wieńce.
NIDZIANECKI
A ten wieniec z kłosów dzisiaj ośpiewamy,
Nim Gospodarzowi w ręce go oddamy.
Szłyśmy tu przez wioskę, mijałyśmy chaty.
Naszemu Gospodarzowi niesiem plon bogaty.
ZABORZANKI
Dzisiaj w naszej gminie wielkie święto mamy,
Bo gminne dożynki tutaj wyprawiamy.
Pola są już puste, żniwa zakończone.
Do nas na dożynki gości zaproszono.
Dziś wszystkim rolnikom pięknie dziękujemy
Za ich ciężką pracę i miłość do ziemi.
Drochowianie reprezentowali Ziemię Morawicką na powiatowych dożynkach w Mniowie. Ich wieniec to był dzwon zwieńczony krzyżem, wykonany z czterech rodzajów zbóż, zdobiony kwiatami, zastosowano też pieprz, groch, kukurydzę i suszone kwiaty.
Już na początku czerwca poprzez dobieranie i suszenie kłosów rozpoczął się proces konstruowania wieńca. Ostateczny efekt był imponujący -wyjątkowy, oryginalny wieniec budził zainteresowanie, zdobył wyróżnienie. Wieńcem zachwycał się wiceburmistrz Marcin Dziewięcki, senator Krzysztof Słoń, marszałek Renata Janik, posłanka Anna Krupa. Wrażenia z uroczystości przekazała przewodnicząca zespołu Anna Skucinska, która przesłała także obszerny opis wieńca.
„Kształt wieńca dzwon –symbol łączący niebo i ziemię. W kulturze i tradycji polskiej odgrywał ważną rolę, ponieważ zawsze obwieszczał ważne wydarzenia w regionie. Kształt wieńca zgodny z zapisami historycznymi naszego regionu. Podstawa w kształcie okręgu wypleciona z wierzby, zdobiona warkoczem wyplecionym z kłosów pszenicy i zdobiony owocami jarzębiny. Sam dzwon wyklejany zbożem: pszenżyta, jęczmienia oraz zdobiony ziarnami kukurydzy, ryżu, gryki, pieprzu, soi, dyni. Cały wieniec uwieńczony półkolem wyplecionym z lnu, na środku obecny znak krzyża, udekorowany przyprawą – zielem angielskim. Cały wieniec zdobią kwiaty: zatrwiany oraz klejone i farbowane zboża w kształcie kwiatów i liści zielonych.
Na podstawie wieńca został umiejscowiony chleb – symbol dożynek i pracy rąk ludzkich.-wykonany ze styropianu i wyklejany gorczycą białą, ozdobiony kwiatkami z dyni i kolorowego pieprzu. Na samym dole umiejscowiono napis Dożynki, wykonany z masy solnej. Pomysłodawczynią kształtu wieńca i główną wykonawczynią byłą pani Irena Kosmala, znana w miejscowości Drochów Dolny – artystka, autorka wielu dzieł, w tym również rzeźb w drewnie.”
Reasumując, stworzenie wieńca dożynkowego nie jest proste. Wykonawcy wkładają w to przecudne dzieło serce i kunszt artystyczny. Ponadto muszą zadbać o stroje i napisać teksty do ośpiewania. Tu zaprezentowano zaledwie fragmenty tych utworów.
Marianna Parlicka- Słowik
fot. Andrzej Radomski
