Konferencja „Relacje polsko-żydowskie w XX wieku. Badania – kontrowersje – perspektywy. Colloquium III: Polacy i Żydzi w cieniu okupacji niemieckiej na ziemiach polskich – Kielce odbędzie się 3 lipca 2019 r. w godz. 9.00 – 18.00. Wydarzenie zostało objęte patronatem honorowym starosty kieleckiego Mirosława Gębskiego.
Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach oraz Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, zapraszają na konferencję naukową, której tematem przewodnim będą stosunki polsko-żydowskie w realiach okupacji niemieckiej na ziemiach polskich. Obrady rozpoczną się 3 lipca o godz. 9.00 w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” (Kielce, ul. Warszawska 5).
Wprowadzenie przez niemieckie władze okupacyjnych i rasistowskich praw na ziemiach polskich, w sposób diametralny przeobraziło stosunki panujące między ludnością polską a żydowską. Polityka powszechnego terroru miała doprowadzić nie tylko do zdezintegrowania społeczeństwa i złamania jego woli oporu wobec okupanta niemieckiego, ale także do odizolowania Polaków i Żydów. Działania administracji niemieckiej w ramach opresyjnego ustawodawstwa oraz rozszerzenie zakresu czynów uznanych za przestępstwo miały m.in. na celu niedopuszczenie do udzielania jakiejkolwiek pomocy Żydom stojącym w obliczu Zagłady.
Represyjna polityka niemiecka i realia lat terroru przyniosły różnorodne zjawiska i postawy, zarówno o charakterze pozytywnym jak i negatywnym, w całym obszarze stosunków polsko-żydowskich. Okupacyjna rzeczywistość wystawiała na najwyższą (najcięższą) próbę ludzkie charaktery, nasiliła i wyostrzyła egoizm poszczególnych grup społecznych oraz ukazała złożone mechanizmy funkcjonowania społeczności zagrożonych wyniszczeniem.
Właśnie te aspekty, czyli stosunki polsko-żydowskie w realiach okupacji, są tematem przewodnim trzeciej konferencji z cyklu Relacje polsko-żydowskie w XX wieku. Badania – kontrowersje – perspektywy.
PROGRAM KONFERENCJI
- Część I
- 9.00-9.15 Otwarcie obrad.
- Moderator: dr Dorota Koczwańska-Kalita (IPN Kielce)
- 9.15-9.40 dr Wojciech Wichert (OBBH IPN Szczecin), System polityczny i administracyjny Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939-1945.
- 9.40-10.05 prof. dr hab. Wasyl Hułaj (Vasyl Gulay) (Uniwersytet Narodowy Politechnika Lwowska, Lwów), Żydzi jako przedmiot formowania „obrazu wroga” przez legalne czasopisma w dystrykcie „Galicja” Generalnego Gubernatorstwa.
- 10.05-10.30 dr Arkadiusz Więch (IH UJ), Sąsiad swój, czy obcy? Relacje polsko-żydowskie w społecznościach małomiasteczkowych i wiejskich Podkarpacia w okresie II wojny światowej na podstawie badań terenowych.
- 10.30-10.55 dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki (OBBH IPN Kraków/Kielce), Pod groźbą śmierci. Wybory i postawy polskich oraz żydowskich mieszkańców Garbatki w czasie okupacji niemieckiej (1939-1945).
- 10.55-11.10 Dyskusja.
- 11.10-11.25 Przerwa.
- Część II
- Moderator: dr hab. prof. UJK Jerzy Gapys (IH UJK)
- 11.25-11.50 Marlena Bodo (doktorantka, UJ), Polacy i Żydzi w dobie okupacji niemieckiej w Szydłowcu (1939-1945).
- 11.50-12.15 dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami w Jarosławiu), Grzegorz Oleniacz, Polacy i Żydzi w okresie okupacji niemieckiej na terenie powiatu sanockiego (1939-1945).
- 12.15-12.40 Mateusz Kofin (doktorant, Akademia Ignatianum w Krakowie), Jan Mosdorf – „nawrócony antysemita” i „sprawiedliwy narodowiec”. Studium przypadku.
- 12.40-13.05 dr Jakub Parol (Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi), Metody eksterminacji Polaków i Żydów w radogoskim więzieniu (1939-1945).
- 13.05-13.20 Dyskusja.
- 13.20-14.20 Przerwa.
- Część III
- Moderator: dr Tomasz Domański (IPN Kielce)
- 14.20-14.45 Leszek Dziedzic (Muzeum Historii Kielc), Dwaj ludzie – dwie drogi. Prezesi kieleckiego Judenratu.
- 14.45-15.10 Krzysztof Jakubowski („Tygodnik Ciechanowski”), Kobiety wobec Holocaustu. Maria Tyk (Żydówka) i Marianna Cybulska (Polka).
- 15.10-15.35 dr Jacek Proszyk Weryfikacja źródeł i kontekst w badaniach nad historią Żydów.
- 15.35-15.50 Dyskusja.
- 15.50-16.05 Przerwa.
- Część IV
- Moderator: dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki (IPN Kielce)
- 16.05-16.30 dr hab. Jerzy Gapys (IH UJK), Pamiętnik Stanisława Turnaua jako źródło do dziejów Żydów w latach 1939-1944.
- 16.30-16.55 Marta Lasota, Mateusz Marcin Mróz (Uniwersytet Rzeszowski), Obraz getta rzeszowskiego w świetle wspomnień ocalałych z Holocaustu.
- 16.55-17.20 dr Tomasz Domański (OBBH IPN Kraków/Kielce), Nowy paradygmat? Relacje polsko-żydowskie pod okupacją niemiecką w ujęciu zaprezentowanym w książce „Dalej jest noc”.
- 17.20-17.50 Dyskusja i zamknięcie obrad.
