Muzeum Narodowe w Kielcach 8 października 2020 roku świętowało 112 lat swojej działalności. Z tej okazji warto poznać historię oraz ludzi, którzy z pasją tworzyli to wyjątkowe miejsce.
Początki muzeum wiążą się z powstaniem szeregu polskich organizacji społecznych, będących jedną ze zdobyczy rewolucji z lat 1905–1907. Już w roku 1906, pod wrażeniem strajków w fabrykach i szkołach oraz zbrojnej walki robotników z wojskiem rosyjskim, władze carskie wprowadziły przepisy umożliwiające zakładanie stowarzyszeń i instytucji oświatowych. Wśród powstałych wówczas kilkudziesięciu organizacji było Polskie Towarzystwo Krajoznawcze, które za swój cel przyjęło upowszechnianie wiedzy z dziedziny geografii, antropologii, archeologii, historii sztuki, a także „urządzanie wystaw krajoznawczo-naukowych, roztaczanie opieki nad zabytkami sztuki, pamiątkami historycznymi i osobliwościami przyrodniczymi kraju”.
W tym szczytnym celu działacze kieleckiego Oddziału PTK założyli w roku 1908 Muzeum, którego pierwszym kustoszem został filolog klasyczny i weteran powstania styczniowego Tadeusz Szymon Włoszek. W okresie II Rzeczypospolitej placówka przyjęła nazwę Muzeum Świętokrzyskiego.
Pierwszy wpis do inwentarza Muzeum PTK – który uznajemy za symboliczny początek działalności Muzeum – pochodzi z 8 października 1908 roku i brzmi: „Okaz drzewa skamieniałego z Miedzianej Góry”. W kolejnej adnotacji, z 13 października, czytamy: „Staszyca popiersie żelaz. odnalezione w Białogonie, bronzowane w Kielcach w 1906 i przeznaczone na pomnik do ogrodu miejsk.”.
W 1971 roku uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej Muzeum Świętokrzyskiemu przekazano zespół pałacowy wraz z przynależnymi budynkami. W dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich – najlepiej zachowanej w Polsce rezydencji z epoki Wazów, 18 września 1971 roku dokonano uroczystego otwarcia dwóch ekspozycji: na parterze – IX wieków Kielc oraz na piętrze – Ekspozycji wnętrz zabytkowych.
W 1975 roku w uznaniu zasług dla rozwoju kultury zarządzeniem Ministra Kultury i Sztuki nadano placówce rangę Muzeum Narodowego.
Obecnie Muzeum Narodowe w Kielcach to pięć oddziałów: Dawny Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach, Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, Muzeum Dialogu Kultur oraz Muzeum Archeologiczne w Wiślicy.
W związku z bieżącą sytuacją epidemiologiczną, zaplanowane wydarzenia kulturalne zostają odwołane. Muzeum jednak zaprasza zwiedzających i pozostaje dostępne z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa.
